Борлиқнинг асосий шакллари: - Моддий борлиқ –
- табиат ва атроф оламдаги
- моддий (масофа, масса, ҳажм,
- зичликка эга бўлган) жисмлар,
- нарсалар, ҳодисаларнинг
- мавжудлиги
- Идеал борлиқ – идеалнинг мустақил
- реаллик сифатида индивидуаллашган
- руҳий борлиқ ва объективлашган
- (индивиддан ташқаридаги) руҳий борлиқ
- кўринишида мавжудлиги
- Инсон борлиғи – инсоннинг
- моддий ва руҳий (идеал) бирлиги
- сифатида мавжудлиги, инсоннинг
- ўз-ўзича борлиги ва унинг моддий
- дунёда борлиги
- Ижтимоий борлиқ –
- инсоннинг жамиятда
- борлиги ва жамиятнинг борлиги
- (ҳаётнинг мавжудлиги,
- ривожланиши)
- Ноуменал борлиқ (“ноумен” – сўзи, “ўз-ўзича”) – уни ташқаридан ким
- Кузатаётганоиги англашидан қатъий назар реал мавжуд борли;
- Феноменал борлиқ (“феномен” – сўзи, “тажриба орқали берилган ҳодиса”) –
- Зоҳирий борлиқ, яъни билувчи субъект қандай кўришига боғлиқ.
- Онтология-борлиқ
- фалсафасининг муаммолари
- Тирик табиат
- борлиғнинг иккинчи даражаси
- 1.Муайян одамлар
- болиғи
- 2.Ижтимоий борлиқ
- 3. Идеал борлиқ
- Тирик табиат борлиғининг
- Биринчи даражаси
- Микро элементар зарралар,
- Корпускулалар,
- Атомлар, электронлар,
- протонлар
- Табиат борлиғи
- Нотирик табиат
- борлиғи
- Парменид (э.о. VI-V асрлар) таълимотича, дунё икки қисмдан иборат
- I. Ўзгарувчан, вақтинчалик, ўткинчи, инсоннинг сезгилари орқали ҳис қилинадиган;
- 2. Доимий, ўзгармас, фақат ақл орқали билиш мумкин бўлган қисми. «Ақл билан идрок этиладиган нарса борлиқдир» - деб таъкидлайди. Борлиқ – мавжуд, ноборлиқ эса мавжуд эмасдир. Борлиқ ягона ва ўзгармас, ҳар қандай хилма-хиллик, ҳар қандай ўзгарувчанлик унга қарама-қаршидир, деб эoтироф этади, яъни мавжудлик ва номавжудликни бир-бирига қарама-қарши қилиб қўяди. Борлиқ муаммосини изоҳлаётганда борлиқ билан ақлни тенг деб билади
- Парменид (э.о. VI-V асрлар) таълимотича,
- Борлик бу...???
- Гераклит (э.о. 530-470 й.) назарича
- Борлик бу...???
- Гераклит-«олам - моддий, материя эса
- мангу, уни ҳеч қандай ғайри-табиий
- куч яратган эмас, у йўқдан бор бўлган
- эмас, шунинг учунбордан йўқ бўлмайди.
- Оламда доимий, ўзгармас нарса йўқ,ундаги
- ҳамма нарса оқим ҳолида оқиб, ўзгариб
- боради. Бир дарёга икки марта тушиш
- мумкин эмас,қуёш ҳар куни
- янги эмас, балки доим ва
- тўхтовсиз янгидир».
- Демокрит (э.о. 460-370 й.) таълимотида
- Борлиқ бу...???
-
- Демокрит -таълимотида борлиқ физик энг
- кичик бўлинмас қисм, атом билан тенг қилиб
- Қўйилади Атомларбир-бири билан Бўшлиқ
- орқали Ажралиб турадилар.
- Бўшлиқ мавжуд эмасликка тенгдир,уни билиб
- бўлмайди. Фақат борлиқнигина билиш мумкин.
- Борлиқ мураккаб,чунки у хилма-хил
- атомлардан тузилган.
- Парменид ғояларини янгича талқин этади ва бойитади. У борлиқни ўзгармас ва доимий ғоялар борлиғи ва ҳиссий нарсалар олами, ўткинчи оламга ажратади. Платон таълимотича оламда «ғоялар дунёси» бирламчи бўлиб, моддий дунё иккиламчи, «ғоялар дунёсининг маъсули, соясидир». «ғоялар» дунёси замон ва маконга боғлиқ бўлмай, мангу, ҳаракатсиз, ўзгармасдир, моддий дунё эса иккиламчи, предмет ва ҳодисалар, замон ва маконга боғлиқ бўлиб, ўткинчи характерга эга, чунки улар вужудга келади ва йўқолади.
- Платон (э.о. тахминан 427-347 й.) ўзининг
- борлиқ ҳақидаги таълимотида ???
- Борлиқ Шарқ мутафаккирлари
- таълимотида қандай
- талқин қилинади?
- Шарқ
- мутафаккирларини
- фикрича, борлиқ
- Ибн Сино фикрича борлиқнинг
- асоси “вужуди вожиб”
- яъни Оллоҳдир. Вужуди вожиб
- бу биринчи моҳият.
- Унинг мавжудлиги сабабини
- бошқа нарсалардан қидириш
- ноўрин. Чунки биринчи сабаб
- унинг натижаси бўлган
- хилма хил жараёнларнинг
- моҳиятига боғлиқ бўла олмайди
- Форобийнинг фикрича
- борлиқ иккига бўлинади
- “Вужуди вожиб” барча
- мавжуд ёки пайдо
- бўлиши мумкин бўлган
- нарсаларнинг биринчи
- сабаби
- “Вужуди мумкин”
- эса доимо
- ўзгаришда, зиддиятли
- муносабатларда бўлиб,
- унда барча нарсалар
- оддийдан мураккабга,
- тартибсизликдан
- тартиблиликка
- қараб ҳаракат қилади
Do'stlaringiz bilan baham: |
