Boshlang'ich sinflarda matematika o'qitish metodikasi

y a n g i b ilim la r n i o ‘z la s h tir is h d a r s i, b u la rd a
o ‘q u v c h ila r
y a n g i tu s h u n c h a la r , h is o b la s h u s u lla ri, y a n g i tu r d a g i m a s a la la m in g
y e c h ilis h i, f ig u r a la m in g y a n g i x o s s a la ri, s o n la ri b ila n ta n is h a d ila r:
a ) o ‘q u v v a m a la k a la m i o ‘z la s h tiris h d a rsi;
b ) b ilim la rn i ja m la b q o ‘lla s h d a rsi;
c ) o ‘tilg a n la m i ta k ro rla sh , u m u m la sh tirish v a tiz im g a so lish darsi;
d ) b ilim , o ‘q u v v a m a la k a la m i te k s h iris h , b a h o la s h ;
e) a r a la s h d a r s , b u n d a b ir n e c h a d id a k tik m a q s a d la r b o ‘lib , 
u la rn in g h a m m a s i h a m m u h im d ir.
H a r b ir m a te m a tik a d a rs i o ‘z ta rk ib iy tu z ilis h ig a e g a .
D a rs q o ‘y id a g i a s o s iy q is m la r d a n ib o r a t b o ‘ lish i m u m k in :
A ra la s h d a r s re ja s in i k e ltira m iz
V ag ‘t
№
T arkibiy qism
1-1,5 min
I
T ashkiliy 
qism . 
M aqsad: 
ish 
vaziyatini 
yaratish
7-10 min
II
U y vazifasini tekshirish: so ‘rash, didaktik m a­
terial bilan frontal ishlash, aralash s o ‘rash
15-20 m in
III
Y angi b ilim lar berish, yangi m aterialni tahlil 
etish (suhbat, hikoya,m a’ruza, darslik va d af­
ta r bilan m ustaqil ishlash)
5-15 min
IV
Y angi 
m aterialni 
m ustahkam lash, 
ilgari 
o ‘tilgan m aterialni takrorlash, m ashqlar, d i­
daktik o ‘y inlar elem entlari.
5 min
V
U y vazifasi, uning m ohiyati bajarilish uslubi- 
yoti, am aliyot bilan aloqasi 
fanlararo alo- 
qadorligi
2 min
VI
D arsning yakunlanishi
U y v a z ifa s in i te k s h ir is h d a rs n in g m a jb u r iy b o s q ic h id ir.
Y a n g i b ilim la r b e ris h . D a r s n ig b u b o s q ic h i m a k ta b o ‘q u v c h i- 
la rid a b ilim v a o ‘q u v m a la k a la m i s h a k lla n tir is h v a riv o jla n tir is h b i­
la n bogM iq. M a z k u r b o s q ic h a y r im q is m la r g a a jra la d i:
a) y a n g i m a te ria ln i o ‘rg a n is h g a ta y y o rg a rlik ;
62

---

b ) m a q s a d n i b e lg ila s h (m u a m m o li v a z iy a t y a ra tish );
d ) y a n g i m a te ria ln i o ‘r g a n is h ;
e ) q o id a la r y o k i q ilin a d ig a n is h la r a lg o ritm in i m a s h q q ilis h (y o d - 
la sh ).
O g ‘z a k i s a n o q d a y o q y a n g i b ilim la rn i q a b u l q ilis h g a ta y y o rla s h
m a q s a d id a o ‘q itu v c h i s h u n d a y s a v o lla rn i k ir ita d ik i, u la rg a b e r ila d i-
g a n ja v o b la r u la m i y a n g i b ilim la r b ila n b o g ‘la s h h a m d a b ilim v a
u q u v la r u m u m iy tiz im ig a k ir itilis h ig a y o rd a m b e ra d i.
Y a n g i m a v z u n i, y a n g i m a te ria ln i tu s h u n tiris h d a n o ld in a y tis h
m u m k in , b ir o q b u ish n i o ‘q u v c h ila m i y a n g i h is o b la s h u s u lla r i, x o s- 
s a s i v a h o k a z o b ila n ta n is h tirilg a n d a n s o ‘n g y a k u n , tu s h u n tiris h x u - 
lo s a s i s ifa tid a h a m a m a lg a o s h ir is h m u m k in .
Y a n g i m a v z u s o ‘r a s h o rq a li te k s h irila d i. S o ‘n g ra q is q a c h a
s o ‘z la s h , n a z a riy b ilim la rn in g c h u q u rla s h u v ig a h a m y o r d a m b e ra d i.
M a s a la n , 1 s in f d a b o la la r “ 3 6 -2 v a 3 6 -2 0 k o ‘rin is h id a g i a y ­
ir is h ” m a v z u s id a y a n g i a y iris h u s u li b ila n ta n is h d ila r. M u s ta h k a m ­
la s h u c h u n u la r u y d a u s h b u m is o lla m i e c h a d ila r:
6 9 - 3
9 8 - 6
100-8
6 9 - 3 0
9 8 - 6 0
1 00-7
M iq d o r la m i ta q q o s la s h h a q id a g i ilg a ri o ‘r g a n g a n b ilim la rin i 
m u s ta h k a m la s h u c h u n b u n d a y to p s h iriq n i b a ja ra d ila r:
2 d m > 18 sm
1 s o ‘m > 8 0 tiy in
6 s m < 2 d m
6 0 tiy in > 5 0 tiy in
A m a liy o tn in g k o ‘rs a tis h ic h a , u y v a z ifa s i o d a td a s in fd a b a ja r il­
g a n is h h a jm in in g y a r m in i ta s h k il y e ta d i.