Boshlang'ich sinflarda matematika o'qitish metodikasi

I m a s h g ‘ u lo t. 1. R e b u s la m i o ‘y la b to p is h . 2. Q o ‘s h is h g a o id
q iz iq a r li m a s a la la r. 3. 100 ic h id a ra q a m la s h n i b ilis h n i te k s h ir is h g a
o id m a s h q la r. 4 . T o p q ir lik n i ta la b q ila d ig a n m a s a la la r. 5. H a z il m a - 
sa la . 6 . T o p is h m o q la r. 7. Q u v n o q s a n o q (2 0 ic h id a ) o ‘y in i.
II m a s h g ‘ u lo t. 1. R e b u s la m i o ‘y la b to p is h . 2 . T o p q ir lik n i ta la b
q ilu v c h i s h e ’r iy m a s a la la r. 3. G e o m e tr ik f ig u ra la m i ta h lil q ilis h g a
d o ir m a s h q la r. 4 . H a z il m a sa la . 5. “ S o n n i toM dir” o ‘y in i.
III m a s h g ‘ u lo t. 
D a rs tip id a g i t o ‘g a ra k m a s h g ‘u lo ti.
B o s h la n g ‘ich s in f m a te m a tik a d a r s la r id a ta r ix iy m a te r ia l­
la r d a n f o y d a la n is h ( im k o n iy a tla r i) m a z m u n i.
D a rh a q iq a t, o ‘z b e k x a lq in in g b u y u k m u ta fa k k irla ri h a m u z o q
o ‘tm is h d a y o q o lib b o rg a n ta d q iq o tla ri v a a m a lg a o s h ir g a n k a s h fiy o t- 
la rid a in s o n la m i o d o b li, m a ’n a v iy a ti y u k s a k , k o m il, m e h n a ts e v a r, 
v a ta n p a rv a r boM ib ta rb iy a la n is h ig a y a n g i g ‘o y a v a t a ’lim o tla m i 
y a r a tg a n la r . B u la r: M u s o a l-X o r a z m iy (7 8 3 -8 5 0 ) , A b u R a y h o n B e r- 
u n iy (9 7 3 -1 0 4 8 ), Ib n S in o (9 8 0 -1 0 3 7 ); U m a r H a y y o m ( 1 0 4 8 -1 1 3 1 ); 
N a s r id d in a t-T u s iy ( 1 2 0 1 -1 2 7 4 ); U lu g ‘b e k (1 3 9 4 -1 4 4 9 ) , G ‘iy o s id d in
a l-K o s h iy ; A li Q u s h c h i ( 1 4 0 2 -1 4 7 4 ); v a b o s h q a la m in g b iz g a q o ld ir- 
g a n b o y m e ro s la ri fik rim iz g a a s o s b o ‘ld i. B u a llo m a la rim iz n in g a s a r- 
la rid a b o la la r n in g o ‘q ish i, m e h n a ti, o d o b i v a b u is h d a m u a llim la r n in g
v a z if a la r ig a k a tta e ’tib o r b e rilg a n . J u m la d a n , N a s r id d in a t-T u s iy fik ri 
b o ’y ic h a o ‘q itu v c h i o ’q u v c h ila m i a q l-z a k o v a tig a t a ’s ir q ilis h i u c h u n
o ’q u v c h ila r is h o n c h in i q o z o n is h v a q a lb id a n j o y o lis h m a s ’u liy a tin i 
h is q ilis h i lo z im . A b u N a s r F o ro b iy o ’q itu v c h i fa o liy a tid a y o s h la rn - 
in g a x lo q iy m e ’y o rla ri, a m a liy k o ’n ik m a v a m a la k a la rin i o ’z la s h - 
tir is h g a
y o ’n a ltirilg a n lig i 
a s o s iy
v a z ifa la rd a n
b iri 
e k a n lig in i 
ifo d a la y d i. Ib n S in o fik ric h a , ta rix iy m a n b a la m i b ilis h o lija n o b v a
f o y d a li fa o liy a td ir. U ilm n a r s a la m in g in so n a q li y o rd a m i b ila n
o ’r g a n ilis h i s h a x s f a o liy a tid a m u h im h is o b la n is h in i t a ’k id la b o ’ta d i. 
A b u R a y h o n B e ru n iy p e d a g o g ik ijo d id a ta rb iy a n in g m a q s a d i, v a z ifa - 
la ri v a o ’m i, in s o n , y o s h a v lo d n in g riv o jla n is h i h a q id a g i fik rla ri c h in
m a ’n o d a in s o n p a rv a rlik a s o s id a q u rilg a n . A b u R a y h o n B e ru n iy n in g
p e d a g o g ik g ’o y a la rid a n e n g m u h im i b ilim n i p u x ta v a m u s ta h k a m
e g a lla s h z a ru rlig id ir.
O ta -b o b o la rim iz d a n q o lg a n ilm iy m e ro s n i c h u q u r o ’rg a n ib , u n i 
t a ’lim v a ta rb iy a ja r a y o n ig a ta tb iq e tis h h a r b ir m a ’n a v iy a tli v a ijo d -
79

---

k o r m u ta x a s s is n in g m u q a d d a s b u rc h id ir. Q u y id a b iz b o s h la n g ‘ic h
s in fla rd a
m a te m a tik a d a n
d a r s s a m a ra d o r lig in i 
o s h iris h g a
d o ir 
t o ‘g a r a k m a s h g ‘u lo tin i d a rs tip id a o ‘tk a z is h m u m k in b o ‘ lg a n
n a - 
m u n a s in i ta v s iy a e tam iz.