“Boshlang’ich ta’limda yozma ishlarni tashkillashtirish orqali tanqidiy fikrlashga o’rgatish omillari”

TADQIQOTNING MAQSADI Tadqiqot ishining asosiy maqsadi badiiy asarlar tahlilidan foydalanib kichik maktab yoshidagi boshlang’ich sinf o’quvchilarning nutqiy kompetensiyalarini oshirish, ularning fikriy mustaqilligini shakllantirishdagi o’rnini ko’rsatib berishdan iborat hisoblanadi.

TADQIQOT OBYEKTI Badiiy asarlarni tahlil qilish jarayoni, uning ilmiy-metodik asoslari, boshlang’ich sinf o’quvchilarining mustaqil fikrlay olish imkoniyatlari, aytilgan fikrlar va xulosalarni asoslash, xulosalar chiqarish va umumlashmalar qilish, ularning xususiyatlari va qonuniyatlari. TADQIQOT PREDMETI Mazkur tadqiqot ishining predmeti sifatida boshlang‘ich sinflarning o‘qish darslari jarayoni olindi.

Tadqiqotning ilmiy yangiligi.
Yozma ishlar o‘quvchilarning mustaqil, mantiqiy va tanqidiy tafakkurini o‘stirish, ma’naviyatini sog‘lomlashtirish asosi ekanligini dalillash
Yozma ishlarni tashkil etishda o‘qituvchi kompitentligi muhim o‘rin tutishini asoslash.
Yozma ishlarning tafakkurga xos faoliyat ekanini, o‘zida tugallangan, yozma nutq me’yorlariga muvofiq qurilgan, tushunchalar hamda hissiy unsurlarni birlashtirgan yozma matn ekanini isbotlash.

Tadqiqotda qo‘llanilgan uslublarning qisqacha tavsifi Ilmiy tadqiqot va ilmiy pedagogik adabiyotlar hamda me’yoriy, o‘quv-dasturiy hujjatlarni tahlil qilish, o‘quv jarayonini kuzatish, suhbat, so‘rovnoma testlar o‘tkazish, eksperiment uslublar, pedagogik tajriba-sinov natijalarini umumlashtirish

Boshlang’ich sinflarda yozma ish turlari va ularni tashkil etish usullari
Gapdagi so‘zlarni o‘xshash tomonlariga ko‘ra taqqoslab olish.
So‘zlar nimani ifoda etishiga ko‘ra turkumlarga ajratish.
Gaplarda grammatik tushunchalarni, orfografik qoidalarni ifodalay olish.

Harflarni bir-biriga noto’g’ri ulab yozish
Harflar shakllarini buzib yozish
So’zda harflar birikmasini buzib
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining yozuvlarida turli xatolar uchrab turadi. Bu uchraydigan xatolarni quyidagi turlarga ajratish mumkin.
Grafik xatolar
Fonetik xatolar
Dialekt va sheva xatolari
Assimilatsiya hodisasi
Tovushlar almashuvi natijasida
Dissimilatsiya hodisasi