Ботирова шахло исамиддиновна ҳозирги ўзбек романларида бадиий психологизм

Тадқиқот натижаларининг ишончлилиги республикамиз ҳамда 
хорижлик олимларнинг фикр ва қарашларига асосланилганлиги; тадқиқот 
вазифаларига мос келувчи, ўзаро бир-бирини тўлдириб борувчи тадқиқот 
методлари қўлланилганлиги; адабиётшунослик методологияси ёрдамида 
таҳлил ва талқин қилинганлиги билан ўзини оқлаган.
Тадқиқот натижаларининг илмий ва амалий аҳамияти. Тадқиқот 
натижаларининг илмий аҳамияти диссертацияда илгари сурилган концептуал 
ғоялар 
«Адабиётшуносликка 
кириш», 
«Ҳозирги 
адабий 
жараён», 
«Адабиётшунослик назарияси», «Бадиий таҳлил асослари» ва «Ўзбек адабий 
танқидчилиги тарихи» фанлари бўйича ўтказиладиган тадқиқотлар ҳамда 
методологик ёндашувларни такомиллаштиришга хизмат қилади. 
Тадқиқот натижаларининг амалий аҳамияти диссертацияда баён 
қилинган ёндашувлар ҳозирги ўзбек романчилигида бадиий психологизм 
хусусиятлари, бадиий шакл унсурларининг бадиий мазмунни шакллантириш 
ва ифодалаш учун энг қулай тарзда уюштирилиш тамойиллари ҳақидаги 
назарий хулосалардан таълим тизимида ўқитилаётган «Адабиётшуносликка 
кириш», «Ҳозирги адабий жараён», «Адабиётшунослик назарияси», «Бадиий 
таҳлил асослари» ва «Ўзбек адабий танқидчилиги тарихи» фанлари бўйича 
дарслик ва ўқув қўлланмалари тайёрлаш, маърузалар ўқиш, шунингдек, 
академик лицей ва касб-ҳунар коллежи ўқувчиларига мустақиллик даври 
романчилиги бўйича машғулотлар олиб боришда, жанр бадиияти, 

---

10 
ижодкорлар поэтик маҳоратига оид махсус курс ва семинарлар ташкил 
этишда фойдаланиш мумкинлиги билан белгиланади.
Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ҳозирги ўзбек 
романларида бадиий психологизмни тадқиқ этиш ҳамда унинг илмий-
назарий асосларини ишлаб чиқиш асосида:
жанр ички шаклларининг юзага келишининг тадрижий такомилига
оид назарий қарашлари ва илмий хулосаларидан ФА-Ф1-ГОО2 рақамли 
«Қорақалпоқ фольклори ва адабиёти жанрларининг илмий масалаларини 
тадқиқ этиш» мавзусидаги фундаментал давлат лойиҳасини бажариш 
жараёнида фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг
2019 йил 6 мартдаги 89-03-938-маълумотномаси). Натижада, ихтисослик 
фанларини ўқитиш, малака ошириш курслари, шунингдек, она тили ва 
адабиёти фани ўқитувчиларининг дарс самарадорлигини оширишга 
эришилган; 
Ўзбекистон 
миллий 
телерадиокомпанияси 
Жиззах 
вилояти 
телерадиокомпаниясининг телевиденияси “Ижоднинг сеҳрли олами” 
кўрсатуви 
сценарийсини 
тайёрлашда 
(Ўзбекистон 
миллий 
телерадиокомпанияси Жиззах вилояти телерадиокомпаниясининг 2019 йил 
11 апрелдаги 01-08/434-маълумотномаси), ҳамда “Ассалом, Жиззах” тонгги 
дастури сценарийсини тайёрлашда ҳозирги ўзбек романларида бадиий 
психологизмнинг такомиллашиб бориши хусусидаги назарий фикр-
қарашлардан фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси 
Жиззах вилояти телерадиокомпаниясининг 2019 йил 11 апрелдаги 01-08/434-
маълумотномаси). Натижада, ушбу кўрсатув ёшлар орасида китобхонлик 
маданиятининг шаклланишига, уларнинг маънавий оламини бойитиш ва 
дунёқарашини кенгайтиришга замин яратган.