Bozor faoliyati sharoitida narx ustidan nazoratning amalga oshirilishi Kirish

 -chizma. Minimal narx o'rnatilishi natijasidagi yo'qotishlar grafigi. 
Bunday holda har bir ishlab chiqaruvchi o'z mahsulotining hammasini yuqori 
narxda sotaman, deb o'ylaydi. Pirovardda davlat tomonidan o'rnatilgan minimal narx 
siyosati ortiqcha mahsulot ishlab chiqarish uchun ketgan xarajatlarni 
qoplamaganligi sababli, ishlab chiqaruvchilarning foydasini ancha qisqartirib 
yuborish mumkin. 
 
5. Oziq-ovqat mahsulotlarini sotilishida davlat tomonidan narxlarni 
nazorat qilish tahlili: muammo va xulosalar. 
O‘zbekistonda so‘nggi vaqtlarda oziq-ovqat mahsulotlarining narxi oshishi, 
qolipli non bo‘yicha davlat tomonidan o‘rnatilgan majburiy narxning bekor qilinishi 
aholi tomonidan keskin qarshi olinyapti. Albatta, biror zamonda birorta davlatda 
narxlarning oshishi yoqimli holat sifatida qabul qilingan emas. Ko‘proq xarajat 
qilish kimga ham yoqadi? Iqtisodiyot orqali bilamizki, bozor sharoitida — narxlarga 
hech qanday ma’muriy tarzda aralashilmayotgan bir vaqtda narxlar oshishi yoki 
talabning oshishi, yoki taklifning kamayishi sababli yuzaga keladi. Ya’ni agar davlat 
bozorda noto‘g‘ri harakatlar qilib, narxni belgilashga urinmayotgan bo‘lsa, bozorga 
kirish va chiqishda tarif va notarif to‘siqlar o‘rnatmayotgan bo‘lsa, narxlarning 
oshishiga mahsulot taklifining kamayishi sabab bo‘ladi. 

---

Prezidentning 31 may kungi yig‘ilishida aytilganidek, dunyoda kun sayin 
oziq-ovqat bilan bog‘liq cheklovlar va narxlarning o‘sishi kuchaymoqda. Jahon 
bozorlarida bug‘doy narxi 50 foizga, o‘simlik yog‘i 33 foizga, shakar 14 foizga, neft 
esa 47 foizga oshgan. Ya’ni oziq-ovqat narxlari o‘sishi nafaqat O‘zbekistonda, balki 
butun dunyoda kuzatilayotgan jarayon hisoblanadi. 
Tarif va notarif to‘siqlarga kelinadigan bo‘lsa, 2023 yil 1 yanvarga qadar 22 
ta turdagi iste’mol va oziq-ovqat mahsulotlari (go‘sht, baliq, sut mahsulotlari, meva, 
o‘simlik yog‘i) bojxona bojlaridan ozod etildi. Aslida nafaqat oziq-ovqat, balki 
istalgan turdagi mahsulotlar bojdan cheklanmagan muddatga ozod qilinishi 
maqsadga muvofiq, lekin bu — boshqa masala. Aytmoqchi bo‘layotganimiz, narxlar 
oshishiga endilikda bojlar ham sabab bo‘lmaydi.