"Alifbe" mashqlari. So'zlar tartibda har bir alfavit harfidan boshlanadigan jumlalarni o'ylab topishingiz kerak. Masalan: “Antosha daraxtlar orasida yuradi, asalni yeydi, esnaydi. Va o'rmonning go'zalligi yoqimli, muloyim sehrlangan ... "va boshqalar. Barcha harflardan foydalangan holda jumlalar bilan chiqishga harakat qiling: A dan Z gacha.
"Ismlar" mashqlari. Siz faqat ismlardan foydalangan holda qisqa hikoya aytib berasiz. Masalan: “Tong. Kofe. Avtomobil. Idora. Kompyuter. Kechki ovqat. Oqshom. Ko'cha. Uy. Kirish "va boshqalar.
"Fe'llar" mashqlari. Oldingi mashqga o'xshab, siz faqat fe'llar yordamida qisqa hikoya aytib berasiz. Masalan: "Men keldim, ko'rdim, yutdim".
"Sifatlar va qo'shimchalar" mashqlari. Hamma narsa, avvalgi mashqlarda bo'lgani kabi, faqat sifatlar va qo'shimchalar yordamida amalga oshiriladi.
"Monofon" mashqlari. Siz barcha so'zlar bir xil harf bilan boshlanadigan jumlalarni taklif qilasiz. So'zlar bir-biriga bog'liq bo'lishi kerak. Ma'noning saqlanib qolishi ma'qul, lekin birinchi bosqichda siz o'zingizga tanaffus qilishingiz mumkin - ayniqsa ma'no haqida o'ylamaslik kerak.
Avvaliga bu mashqlar oson bo'lmaydi, ayniqsa maktab o'quvchilari va bolalar uchun, ammo amaliyot bilan natijalar yanada yaxshilanadi: qiziqarli jumlalar va hikoyalar yozish osonlashadi va kundalik nutqda asta-sekin yangi so'zlar paydo bo'ladi.
2.2 Nuqtning prosodik komponentlarini logoritmik mashg’ulotlarda rivojlantirish
Nutq prosodikasi - bu nutqning sur’at ohangi hisoblanib, u nutqning ifodaliligini, tasirchanliligini, tushunarliligini, mantiqiyligi va ohangdorliligini ta’minlaydi. Nutqning prosodik komponentlariga: intonatsiya, tembri, diksiya,tanaffus, urg’u, temp, ritm, melodika, nutqiy nafas kabilar kiradi.
Diksiya. Artikulyatsion apparatning faol va to’g’ri ishlashiga bog’liq bo’lgan nutq tovushlarini to’g’ri, sof, aniq, va tiniq talaffuz qilish.
Intonatsiya. Baland ovozda talaffuz qilish. Nutqning ritmik-melodik tomoni bo’lib, u gapda sintaktik ma’nolarni va emotsinal-ekspressiv jozibadorlikni ifodalash vositasi bo’lib xizmat qiladi.Intonatsiya(ohang)- prosodikaning asosi hisoblanadi. Ohang oraqali nutq ostidagi ma’no yuzaga chiqdi.
Urg’u. Aksent. Nutq komponentlarining birini turli akustik vosita yordamida ajratish. Urg’uning: tovush urg’usi, so’z urg’usi va gap urg’usiga bo’linadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |