Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari

jonivorni suvdan yaratdi» (24–sura, 45-oyat). Quyidagi Quron oyatlari ham 
insonning suvdan yaratilganiga dalolatdir
8
. 
1450 yil ilgari insoniyatga har bir tirik narsa suvdan yaratilgani ma’lum 
narsamidi? Albatta yo’q. Quronda kelgan ilmiy faktlarni tasodifga yo’yish sog’lom 
aqlga to’g’ri kelmaydi va haqiqiy ilmiy yondashuvga zid bo’ladi, chunki, 
Qurondagi ilmiylikni Quronning o’zi baralla eolon qilib qo’ygan
9
. Qurondagi 
ilmiy dalillar uning ilohiy ekanini tasdiqlamoqda. 14-asr ilgari, bu darajada 
salmoqli ilmiy dalillarni o’zida mujassam qilgan mana shunday bir kitobni 
yozishga hech bir odam bolasi qodir bo’lmagan. Olam va odamni paydo bo’lishi 
Muhammad (s.a.v) payg’ambarliklaridan ilgari hech kimga ma’lum emas edi. 
SHunday ekan, bu bilimni manbaosini albatta Olohning mujizasi bo’lgan 
“Quron” deb tan olish to’g’ri bo’ladi. 
E’tirof etish kerakki, Quron oyatlarida nafaqat olam va insonnig paydo 
bo’lishi haqida balkim, insonning faoliyat yuritishi, ular orasidagi huquqiy 
munosabatlarni tartibga solish, ularni yozib qo’yish ya’ni hisobga olish 
o’g’risidagi oyatlar ham nozil bo’lgan
10
. Bundan xulosa qilishimiz munkinki, 
insoniyat olamiga hisob-kitob yuritish majburiyati Olloh tomonidan inom 
etilgan.Hisobchilik qachon paydo bo’lgan? Bu kim, hech qachon, aniq javob aytish 
8. Biz uni nutfadan yaratganimizni bilmasmi?! Endi esa, u ochiq – oydin xusumatchi bo’lib turipdi?! Yasin surasi 
77-oyat. Mu’minun surasining 12-oyatda U Zot shunday marhamat qiladi: “Qasamki batahqiq, insoni loy 
zubdasidan yaratdik”, 25 sura, 54 – oyatda olloh shunday marhamat qiladi. «U suvdan bashar yaratgan va uni nasl-
nasab, quda-anda qilib qo’ygan Zotdir. Robbing qodir bo’lgan Zotdir»). 
9. «Biz ularga ham ufqlardagi, ham o’z nafslaridagi oyat-belgilarimizni ko’rsatamiz. Toki ularga Uning haqligi 
ravshan bo’lsin. Sening Robbing har bir narsaga shohid ekanligi kifoya qilmasmidi?!» (41-sura, 53-oyat). Qur’on 
quyidagi oyatda, barcha insonlarni koinotning yaratilishi haqida bir tafakkur qilib ko’rishga chorlaydi: «Albatta, 
osmonlaru yerning yaratilishida va kecha-kunduzning almashinishida aql egalari uchun belgilar bor» ( 3-sura, 190-
oyat). 
10. “Baqara” surasining 282-oyatida Olloh shunday marhamat qiladi: “Ey mo’minlar, bir-biringiz bilan qarz 
muomilasini qilsangiz, yozib qo’yinglar! Oralaringizdan bir kotib adolat bilan yozsin! Parvardigori bo’lmish 
Ollohdan qo’rqsin va u qarzdan biror narsa kamaytirib yozmasin! Zimmasida qarzi bo’lgan kishi yozdirsin! Hech bir 
kotib Alloh bildirgan yozishdan bosh tortmasin, albatta yozsin!” 

---

9 
qiyin.Hisobchilik insoniyatni paydo bo’lishi va rivojlanishi kabi o’zoq tarixga