Buxoro — Oʻzbekiston Respublikasining qadimiy shaharlaridan biri, Buxoro viloyatining maʼmuriy, iqtisodiy va madaniy markazi. Buyuk ipаk yoʻlida yirik tijorat markazlaridan boʻlgan. Oʻzbekistonning janubiy-gʻarbida

Buxoro amirlik davrida
Amir 
Haydar
hukmronlik qilgan davrda Buxoroda ilm-fan, xususan, tarix va islom ilmlari
rivojlangan. Haydar madrasalarda tahsil olib borish uchun Istanbul, Kobul va boshqa
shaharlardan koʻplab qoʻlyozma kitoblarni oldirgan. Uning oʻzi muntazam ravishda saboq
bergan, madrasalarda dars oʻtgan. Haydar "al-Favoid al-alfiya" nomli fiqhning xanafiya
mazhabiga oid asar ham yozgan. U hukmronligi davrida Buxoroda Chor minor va Xalifa
Niyozqul madrasasi (1807), masjidlar, xonaqohlar, hammomlar qurilgan, Xalfa xudoydod
majmuasi qurilishi davom ettirilgan. Buxoroda Haydar onasiga atab maxsus madrasa
qurdirgan.
1807-yilda Buxoroda Turkman xalqining vakili 
Xalfa
 Niyozqul 
Chor minor
madrasasini
qurdirgan.
1815-yilda 
oʻzbeklarning
Qoʻngʻirot urugʻidan boʻlgan tarixchi Ollo Murod Anna-boy oʻgʻli
Buxorodagi 
Mir Arab madrasasida
 oʻzbek tilida "Tavarix-i guzida-yi nusrat-noma" asarining
qisqartirilgan nusxasini tuzgan, unga tarixchilar Shayboniynoma deb nom bergan.
[23]
Oʻzbek tarixchisi 
Muhammad Yoqub
"Gulshan al-Muluk" - "Qirol atirgullar bogʻi" tarixiy
asarining muallifi boʻlgan. U 1824-yilda "Gulshan al-Muluk"ni yozishni boshladi va 1831-yilda
tugatdi. Buxoro amirligining 1830-yilgacha boʻlgan siyosiy hayoti haqidagi maʻlumotlar katta
qiziqish uygʻotadi.
[24]
Nasrullaxon
 tomonidan va uning davrida Buxoroda Qozi Hasanxoʻja, Olimjonboy, Eshoni Pir,
Mirzo Ubayd, Modorixon, Ismoilxoʻja (1829) Aliy Choʻbin, Mirzo Abdulgʻaffor, Tojiddin
madrasalari (1860) qurildi, Xalifa Xudoydod meʼmoriy majmuasining qurilishi yakunlandi
(1855). Bu paytda tarixchi Muhammad Mirolim Buxoriy "Fathnomai sultoniy" ("Sulton
fathnomasi") asarini yozgan. Keyinchalik mashhur alloma boʻlib yetishgan yosh 
Ahmad
Donish
 Nasrullaxon nazariga tushib, saroyga xizmatga olingan. 18-asrning ikkinchi yarmi - 19-
asrning boshlarida yashagan oʻzbek shoiri Sayqaliyning kitobi Buxoroda mashhur boʻlgan; u
Buxoroda koʻp marta koʻchirilgan.
[25]

---

XX asrning boshlarida Buxoro shahrida buxorolik yahudiylar ixcham yashaydigan uch maxalla
bor edi. Shuningdek, 8 dan 12 gacha sinagoga-ibodatxonalar mavjud edi. "Mahallai Kuxna"
("Qadimgi maxalla") maxallasi 14-15 asrlarda shakllangan. "Mahallai Amirobod" maxallasi
(mahalla, amir tomonidan tartibga solingan") 18-asrda tashkil topgan. Uchinchi maxalla -
"Mahallai Nau" ("Yangi maxalla") boʻlgan.
[26]
Buxoroning katta 
sinagogasi
. 1901—1906-yillar

---

Muhammad Amin toʻpchiboshi madrasasi
Chor minor
(Xalfa Niyozqul madrasasi)
Shirbudun saroyi

---