Buxoro davlar universiteti Tabiiy fanlar fakulteti Kimyo kafedrasi

Bu yerda Q₁ va Q₂ - М₁ va M₂ monomerning faolligi e₁ va e₂ - М₁ va M₂ monomerlarning qutbliligi


+ ^e1




g) Makromolekula tarkibidagi bo’ginlarning aqsimlanish Uoll - Medvedov metodi
orqali hisoblab chiqiladi.
_f ^^{A )} •
^A=< A)²+< A)+r2^;
= f = A / B
Jab = Jba =


' ^BA ! + 2(A) + Г2
^fBB =


< A)²+²( A)+Г2
Makromolekula tarkibidagi bo’ginlarning o’rtacha uzunligi quyidagicha hisoblandi:
Z = ^fAA + ^fBB Z = ^fBB + ^fBA
A j B j
Jab J ba
Bu yerda f_BB, fAA,f_AB=f_BA,-AA, AB=BA,BB stukturaning hosil bo’lishi ehtimoliklari.
А va В - M₁ va M₂ monomerlarning sopolimer tarkibidagi miqdori r₁ va r₂ - M₁ va M₂ monomerlarning nisbiy reaksion faolliklari
Savollar:

0. 
   Sopolimerlanish deb nimaga aytiladi?
   
1. 
   Sopolimerlar deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Gomopolimerlarga misol ayting
   
3. 
   Sopolimerlanish jarayoni qanday elementar reaksiyalardan iborat boladi?
   
4. 
   Mayo-Lyuisning to’liq integral tenglamasini izohlang
   
5. 
   Mayo-Lyuis- Abkin tenglamasi nimadan iborat?
   
6. 
   Payvand va blok sopolimerlarning olinish usullarini sanag
   
7. 
   Termoelastamerlar deganda nimani tushunasiz?
   
8. 
   Sopolimerlanish konstantalari va ularni aniqlash usullarini sanab bering
   
9. 
   Sopolimerlanish diagrammasini izohlang
   
10. 
    Alfrey -Praysning Q-e sxemasi nimadan iborat
    
11. 
    Sopolimer tarkibining monomer aralashmasi tarkibiga bog’liqlik diagrammasidan mumkin bo’lgan hollarni tushutiring
    

Tayanch so’zlar
Sopolimerlanish, sopolimer, gomopolimerlar, payvand va blok sopolimerlar, sopolimerlanish konstantalari, termoelastamerlar, Alfrey -Praysning Q-e sxemasi

Test

1. 
   Sopolimerlanish reaktsiyasida M₁ monomerning nisbiy aktivligi M₂ monomerning nisbiy aktivligidan yuqori bo’lsa sopolimer tarkibi qanday bo’ladi?
   

1. 
   M₁ bilan boyigan bo’ladi
   
2. 
   Reaktsiya bormaydi
   
3. 
   M₂ bilan boyigan bo’ladi
   
4. 
   Sopolimer tarkibiga ta’sir etmaydi
   

2. 
   Qaysi monomerlarni qo’sh polimerlanish formulasi (CH₂C(CH₃)=CHCH₂-CH₂- C(CH₃)₂-)_p yuqori molekulyar birikmalar hosil qilishga olib keladi ?
   

1) xloropren 2) izopren 3) butadien-1,3 4) pentadien-1,3 5) izobutilen 6) buten-1. 7) buten-2

1. 
   2,5 B)3,6 C)1,4 D)3,7
   

3.Sopolimerlanish natijasida yopiq halqali polimer hosil bo’ladigan monomerlarni toping.

1. 
   Malein angidrid va divinil efir
   
2. 
   divinilspirt
   
3. 
   vinilasetat va divinil aseton
   
4. 
   B va C
   

4. 
   Xloropren va buten-ilarning bir xil miqdordagi monomerlardan iborat bo’lgan qo’sh polimerlarni struktur zvenosi formulasini toping.
   

1. 
   -CH2CCl= CHCH2- СН2СЩС2Н5)-
   
2. 
   - CH2CCl= CHCH2-
   
3. 
   -CH2CCl= CHCH2—CH=C(C2H5)-
   
4. 
   - CH=CCl CH=CH-CH2CH= CH(C2H5)-
   

4. 
   Qaysi birikmalar jufti sopolimerlanish reaksiyasiga kirisha oladi?
   

1. 
   eten va propen
   
2. 
   etan va butadien
   
3. 
   eten va butan
   
4. 
   etan va propen
   

4. 
   Qanday monomerlar sopolimerlanishida azeotrop sopolimerlar hosil bo’ladi?
   

1. 
   Vinilasetat va stirol
   
2. 
   butilen va izobutilen
   
3. 
   Akril va metakril kislota
   
4. 
   Akrolein va allil spirt
   

7.Sopolimerlanish reaksiyalari deb nimaga aytiladi?

1. 
   Ikki va undan ortiq monomerlarning o’zaro birikib yuqori molekulali birikmalar hosil qilish jarayoni
   

2. 
   Ikki va undan ortiq polimerlarning o’zaro birikib fazoviy yuqori molekulali birikmalar hosil qilish jarayoni
   
3. 
   polimer va monomerning o’zaro ta’sirlashuvidan hosil bo’lgan birikmalar
   
4. 
   faqat bir xil monomerlarning o’zaro birlashuvida hosil bo’lgan YMB
   

8.Sopolimer nima?

1. 
   ikki va undan ortir monomerlarning birgalikda polimerlanib, hosil qilgan yuqori molekulyar birikmalar
   
2. 
   O’zaro polimerlanish jarayonida hosil bo’lgan mahsulot
   
3. 
   zanjiri uzun polimer
   
4. 
   bir monomerning polimerga aylanishidan hosil bo’lgan mahsulot
   

9. 
   Mayo-Lyuis differensial tenglamasi asosida qanday kattaliklar aniqlanadi?
   

1. 
   sopolimerlanish doimiyliklari
   
2. 
   polimerni molekulyar massasini
   
3. 
   tursimon tuzilgan polimerlarda kuchlanishni vaqt o’tishi bilan kamayishini
   
4. 
   kristallanish va kristallarni usish jarayonini
   

9. 
   ^r1 ^ ^Or2 ^ ^O ya’ni monomerlarning reaksiyaga kirishish qobiliyatlari 0ga intilganda monomerlar qay tartibda birikadi?
   

1. 
   a - B - A - B - A - B
   
2. 
   A - B - B - A - B - B - A
   
3. 
   A - B - A - A - A - B - B
   
4. 
   AA - A - B - B - B
   

9. 
   M₁ va M₂ monomerlarning radikal sopolimerlanish doimiyliklari quyidagicha: r₁^0 va r₂^0. Agar boshlang’ich monomerlar aralashmalarining nisbati 1: 1 bo’lsa, qanday tarkibli sopolimer hosil bo’ladi.
   

1. 
   ABABABABAB
   
2. 
   AAABAABBBAA
   
3. 
   AAAABAAAA
   
4. 
   BBBBABBBB
   

9. 
   Sopolimerlanish reaktsiyasida M₂ monomerning Q-parametri M₁ monomerning Q-parametridan yuqori bo’lsa sopolimer tarkibi qanday bo’ladi?
   

1. 
   M₂ bilan boyigan bo’ladi
   
2. 
   M₁ bilan boyigan bo’ladi
   
3. 
   Reaktsiya bormaydi
   
4.