Buxoro davlar universiteti Tabiiy fanlar fakulteti Kimyo kafedrasi

strukturalarning hosil bo’lish ehtimolligi.
Umumiy holda sopolimerlanish jarayonida dastlabki reaksion aralashmada komponentlar nisbati o’zgaradi va shuning uchun Fⁿ_Ml va Fⁿ_Mi taqsimlanish
funksiyalari integral kattaliklar hisoblanadi. (6.28) va (6.29) tenglamalarni integrallash mumkin bo’lmagani uchun tor intervalda monomerning polimerga aylanishidagi ehtimollikni integral tarkib differensial tarkibga teng deb olib hisoblanadi.
Amalda ma’lum tarkibli sopolimer olish uchun turli xil usullardan foydalaniladi. Masalan, reaksion aralashmaning tarkibini o’zgartirmay saqlash maqsadida sopolimerlanishni reaksion qobiliyati yuqori bo’lgan monomerni (tez sarflanadigan komponent) reaksiya tezligi bo’yicha hisoblangan miqdorda vaqti- vaqti bilan qo’shib olib boriladi. Ba’zi hollarda sopolimerlanishni reaksion qobiliyati yuqori monomer qisman eriydigan va reaksion qobiliyati past bo’lgan monomer yaxshi eriydigan erituvchida amalga oshiriladi. Bunda reaksion qobiliyati yuqori monomer sarflanishi hisobiga eritmaga o’taveradi va shu tariqa reaksion aralashmadagi monomerlar nisbati o’zgarmasdan qoladi.
1917 yilda T.Alfrey va K.Prays sopolimerlanish doimiyliklarini reaksiyaga kirishayotgan monomerlarning tuzilishiga bog’liqligini o’zlari ishlab chiqqan Q-e sxemasida ko’rsatib berdilar. Bu sxemada har bir o’suvchi zanjirning doimiyligini 4 ta kattalik orqali ifodalanadi.
ki.i=PrQi-exp[-ej²] ki.2=PiQ2-exp[-ei e₂\ (6.30)
Bu yerda P-o’sayotgan radikalning reaksiyaga kirishish qobiliyati; Q- molekuladagi qo’shbog’ quvvatini ko’rsatuvchi kattalik (umunan P va Q monomer va radikalning kuchlanganligini ko’rsatuvchi kattalikdir).