Buxoro davlat pedagogika instituti ro‘yхаtga olindi: №2023- yil “ ” “tаsdiqlаymаn”

Tushish burchagi va aks ettirish burchagi teng., tushish nuqtasida chizilgan 
ajratish yuzasiga perpendikulyar mos ravishda tushayotgan nur va aks ettirilgan 
nur tomonidan hosil qilingan bunday burchaklarni tushunish. 
Yorug‘lik tezligi u o‘tadigan muhitga bog‘liq shuning uchun material qanchalik 
zichroq bo‘lsa, yorug‘lik tezligi sekinroq va aksincha. Shunday qilib, yorug‘lik 
kamroq zichroq muhitdan (havo) zichroq muhitga (shisha) o‘tganda, yorug‘lik nurlari 
normalga yaqin sinadi, shuning uchun sinish burchagi tushish burchagidan kichik 
bo‘ladi. 
Xuddi shunday, agar yorug‘lik nuri zichroq muhitdan kamroq zichroq muhitga 
o‘tsa, odatdagidan uzoqlashadi, shuning uchun tushish burchagi sinish burchagidan 
kichik bo‘ladi. 
Ahamiyati 
Yuqorida aytib o‘tgan edikki, optik sinishi yorug‘lik turli zichlikdagi bir muhitdan 
ikkinchisiga o‘tganda sodir bo‘ladigan fizik hodisadir. Bu hodisa kundalik hayotimizda 
va fan va texnikaning turli sohalarida katta ahamiyatga ega. 
Optik sinishining eng keng tarqalgan misollaridan biri kamalaklarning paydo 
bo‘lishidir. Quyosh nurlari atmosferadagi suv tomchilari orqali o‘tganda, yorug‘lik 
turli to‘lqin uzunliklarida sinadi va tarqaladi, shuning uchun biz kamalaklarda 
ko‘radigan ranglar spektrini yaratadi. Ushbu hodisa linzalar optikasida va kamera 
linzalari, mikroskoplar va teleskoplar kabi optik asboblarni ishlab chiqarishda ham 
qo‘llaniladi. 
Shuningdek, optik sinishi insonning ko‘rish qobiliyatini tuzatishda asosiy 
hisoblanadi. Yorug‘lik ko‘zimizga kirganda, u ko‘zning shox pardasi va linzalari orqali 
sinadi va to‘r pardada tasvir hosil qiladi. Agar ko‘z yorug‘likni to‘g‘ri sindirmasa, u 
yaqinni ko‘ra olmaslik, uzoqni ko‘ra olmaslik va astigmatizm kabi ko‘rish 
muammolariga olib kelishi mumkin. Kontakt linzalari bu sinishi muammolarini tuzatadi 
va yorug‘likning ko‘zga to‘g‘ri tushishiga imkon beradi. 
Sanoatda optik sinishi shaffof materiallar ishlab chiqarishda va eritmalar 
konsentratsiyasini o‘lchashda qo‘llaniladi. Tibbiyotda optik sinishi biologik 
to‘qimalarning zichligi va sinishi, kasalliklarni erta aniqlash imkonini beradi. 
Optik sinishi, tasvirlash, ko‘rishni to‘g‘rilash, linzalar va boshqa optik asboblarni ishlab 
chiqarish, kasalliklarni aniqlash va hayot sifatini yaxshilaydigan boshqa ko‘plab ilmiy 
va texnologik yutuqlarsiz mumkin bo‘lmaydi. 
Optik sinishining ba'zi umumiy misollarini quyidagi hodisalarda topish mumkin: 
