Buxoro davlat universiteti pedagogika instituti


bittasini berdi.  Unutmaslik lozimki, tilimizdagi ayrim soʻzlar kasr son sifatida  e’tirof etiladi: Yarim


Download 1.91 Mb.
Pdf ko'rish
bet100/202
Sana25.02.2023
Hajmi1.91 Mb.
#1229059
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   202
Bog'liq
Ona tili (Morfologiya) o`quv qo`llanma 13-dekabr (1)

bittasini berdi. 
Unutmaslik lozimki, tilimizdagi ayrim soʻzlar kasr son sifatida 
e’tirof etiladi: Yarim  bu soʻz ikkidan bir yoki  bir taqsim ikkiga teng, 
matematik ifodasi esa 
2
1
shaklida yoziladi. 
Chorak tojikcha (chahor+yek) soʻz boʻlib, toʻrtdan bir yoki bir 
taqsim toʻrt  deb oʻqiladi, matematik ifodasi esa 
4
1
tarzida yoziladi. 
Nim chorak bu soʻz sakkizdan bir yoki bir taqsim sakkiz deb 
oʻqiladi. 
Matematik ifodasi esa 
8
1
shaklida ifodalnadi.
Ushbu xabarni eshitib, yarim kechasi otda yoʻlga tushibdi, 
ESLATMA!
Kasr sonlar qatnashgan gapda sal kam, koʻp, moʻl 
soʻzlari qatnashishi mumkin. M.: Inson oltmish yil yashasa, umrining 
salkam uchdan bir qismni, ya’ni 20 yil umrini uyquda oʻtkazadi! 
 
Jamlovchi son 
 
Narsalarning miqdorini jamlab koʻrsatadigan sonlarga
jamlovchi sonlar deyiladi.
Qoʻshimchalari: -ov, -ala, -ovlon 
• Jamlovchi son qoʻshimchalari ikkidan oʻngacha boʻlgan 
sonlarga qoʻshilib, jamlik ma’nosini ifodalaydi. Aniqrog’i jamlovchi 
son qoʻshimchalari 2, 3, 4, 5, 6, 7 (ba’zan 10) sanoq sonlariga 
qoʻshilib keladi xolos. 
ESLATMA
! -ov jamlovchi son qoʻshimchasi bir soniga qoʻshilib, 
tamomila gumon olmoshiga koʻchgan – birov 
Unutmang! Jamlovchi son qoʻshimchalari quyidagi sonlarga 
qoʻshilsa, asos oxiridagi i tovushi tushadi: 
ikki + ov =ikkov, olti + ala = oltala, yet+ ovlon = yettovlon 
Mazkur sonlar fonetik yozuv tamoyiliga koʻra yoziladi. 
Uch, toʻrt, besh sonlariga jamlovchi son qoʻshimchalari qoʻshilsa,  

Download 1.91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling