Buxoro davlat universiteti pedagogika instituti

b) sodda yasama: oʻz/i/cha, butun/lay, qator/asiga, majbur/an, 
yoppa/siga, atay/lab, doʻst/ona. 
Juft ravishlar: 

---

180 
1. Har ikki qismi yakka holda ishlatiladi: 
A. Qismlari oʻzaro ma’nodosh: asta-sekin, yana-tag’in, eson-omon. 
B. Qismalari oʻzaro antonim: nari-beri, ochin-toʻqin, oldinma-
keyin, ozmi-koʻpmi, erta-yu kech, kecha-kunduz, qishin-yozin, yozin-
qishin, tun-kun. 
C. Qismlarining ma’nosi yaqin: erta-indin, uzul-kesil, ura-sura, 
unda-bunda. 
2. Qismlaridan biri yakka holda ishlatilmaydi: dom-daraksiz, 
moʻl-koʻl, ora-sira, ora-chora, roʻy-rost, sal-pal, chala-chulpa, emin-
erkin, huda-behuda, oz-moz. 
3. Har ikki qismi yakka holda ishlatilmaydi: azza-bazza, apil-
tapil, imi-jimida, onda-sonda, eran-qaran, oʻlda-joʻlda. 
Takroriy ravishlar: asta-asta, ahyon-ahyonda, birma-bir, birga-
birga, galma-gal, darajama-daraja, zinhor-bazinhor, yoʻl-yoʻlakay, 
sira-sira, sekin-sekin, toʻg’ridan-toʻg’ri, tez-tez, es-es, oʻqtin-oʻqtin, 
qayta-qayta. 
(Juft va takroriy ravishla M.Olimovning “Risolai sarf” kitoblaridan) 
Qoʻshma ravishlar:  
1. Bir sanoq soni ba’zi soʻzlarning birikuvidan qoʻshma ravishlar 
yasaladi: M.:
bir/oz( yoki nafas, yoʻla, varakay, lahza, kun ) + i/si+ ga(-da, -
dan) 
2. Quyidagi olmosh hamda otlarning birikuvidan qoʻshma ravishlar 
yasaladi.
ESLATMA
. Bularning tarkibida matn talabiga koʻra koʻplik, III 
shaxs egalik, joʻnalish, oʻrin-payt hamda chiqish kelishigi 
qoʻshimchalaridan biri yoki ikkitasi boʻlishi mumkin.