190
Ilova. Inkor bog‘lovchisi. Uyushiq bo‘lak va gaplarni inkor
ma’nosini yuklagan holda bog‘lovchi na...na yordmchisi inkor
bog‘lovchisi sanaladi. M.:
Dilbar na o‘qidi, na yozdi. Na qo‘shiq, na
kulgi, na churq etgan ovoz eshitiladi.
Na-na inkor bog‘lovchisi bo‘lishi uchun gapning kesimi tasdiq
shaklida bo‘lishi shart. Agarda na-na vazifadosh bog‘lovchisi gapdan
tushirilsa, gap tasdiq gapga aylanadi. M.:
Dilbar na o‘qidi, na yozdi
(inkor gap) – Dilbar o‘qidi, yozdi.(tasdiq gap)
Ergashtiruvchi bog‘lovchilar – gap tarkibidagi tobe
munosabatda bo‘lgan gap bo‘lagi hamda ergashgan qo‘shma
gaplarda ergash va bosh gaplarni tobe munosabat asosida bog‘lab
keladi.
Erhashtiruvchi bog‘lovchilar ma’no mazmuniy munosabatiga ko‘ra
ichki turlarga bo‘linadi.
Sabab bog‘lovchilari: chunki, negaki, zeroki, shuning uchun, shu
sababli, shu tufayli, shu bois.
Mazkur bog‘lovchilar ergashgan qo‘shma gapda sabab ergash
gapni bosh gapga bog‘lab keladi.
•
YODDA TUTING.
Chunki, negaki, zeroki sabab ergash gap
boshida (bunda avval bosh gap, keyin ergash gap ) keladi. M.: Hunar
o‘rgan,
chunki hunarda ko‘p sir.
Shuning uchun (sabab/ bois, tufayli) bosh
gapning boshida
(bunda
avval sabab ergash gap, so‘ng bosh gap) keladi. M.:Yurtimizda
sportga katta e’tibor beiladi,
shuning uchun sporti yoshlar Vatanini
jahonga tanitayapti.
Bilib oling. Sabab bog‘lovchilaridan chunki, shu sabab, shu
Do'stlaringiz bilan baham: