Buxoro davlat universiteti raxmatullayeva f. M., Abdulloyev a. J., Giyazova n. B., Narzullayeva g. S

To‘g‘ridan to‘g‘ri va portfel investitsiyalar o‘rtasidagi o‘ziga 
xos farqlar
1
Belgilar
T o‘g‘ridan to‘g‘ri xorijiy 
investitsiyalar
Portfel investitsiyalar
Olib chiqish­ning 
asosiy maqsadi
Xorijiy firmani nazorat 
qilish
Yuqori foyda olish
Maqsadga erishish 
yo'llari
Xorijda ishlab chiqarishni 
tashkil qilish va yuritish
Xorijiy qimmatli 
qog‘ozlarni sotib olish
Maqsadga erishish 
usullari
a) xorijiy firmaga to'liq 
egalik qilish; b) aksiyalar 
nazorat paketini sotib olish 
(XVF ustaviga ko'ra 
kompaniya aksiyadorlik 
kapitalining 25 foizidan 
kam bo'lmasligi kerak)
Xorijiy firma 
aksiyadorlik 
kapitalining kamida 25 
foizini sotib olish 
(AQSh, Yaponiya va 
Germaniyada - 10%)
Daromad shakllari
Tadbirkorlik foydasi, 
dividendlar
Dividendlar, foizlar
1
Jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlar: o'quv qoilanma. / A.V. Vaxabov, 
Sh.X.Xajibakiyev, Sh.I.Raxmanov, X.A.Usmanova. - Т.: «Voris-nashriyot», 2014. – b.135.

---

90 
Jahon iqtisodiyotining barqaror rivojlanishi jarayonida portfel 
investitsiyalar ulushining ortishi tabiiy holdir. Bu ikkita holat bilan 
izohlanadi:
- jahon moliya bozorining jadal rivojlanishi;
- portfel investitsiyalarning yuqori likvidliligi bilan bog‘liq 
afzalliklar.
Portfel investitsiyalar yuqori likvidlilikka ega boiib, harakatchan 
hisoblanadi. Ularni riskli zonadan boylik orttirish yengilroq bo‘lgan 
mintaqaga, muhitga ko‘chirish qiyin emas. Portfel investitsiyalar ish lab 
chiqarishni yoiga qo‘yish va professional bilimlarni oshirish uchun 
katta mehnat talab etmaydi.
Kapitalni olib chiqishning tadbirkorlik shakli ishlab chiqarish 
jarayonlariga bevosita aloqadorligi tufayli ko‘pincha «ikkinchi iqti-
sodiyot» deb ataladi
1
.