Buxoro davlat universiteti samadova sarvinoz samad qizi

Mavzuni o‘zlashtirish yuzasidan savollar: 
1. Milliy g‘oya ta’limining asosiy ustuvor yo‘nalishlarini sanab bering. 
2. Axloq tuzilmasi qanday tushunchalarni qamrab oladi? 
3. Axloqiy qadriyatlarga misol keltiring... 
4. Sharq va G‘arbda axloqiy tamoyillarga munosabat... 
5. Inson hayotida ma’naviy axloqiy g‘oyalarning qanday ahamiyati bor? 
6. Jamiyat hayotida-chi? 
7. Nima uchun bugungi kunda mamlakatimizda umuminsoniy va milliy 
qadriyatlar bilan boyitilgan ta`lim tizimini shakllantirish zarur? 
8. Xalqimizning milliy ma’naviy qadriyatlarining tarkibiy qismlarini 
sanab bering... 
 
5-MAVZU: MILLIY G`OYA VA MA`NAVIYAT 
ASOSLARI FANLARINI O`QITISHDA SHAXS 
XUSUSIYATLARINI HISOBGA OLISH. 
 
Reja: 
1. Bugungi 
kunda 
erkin, 
mustaqil 
fikrlovchi 
shaxsni 
tarbiyalashning dolzarb muammolari. 
2. Milliy g‘oya va ma’naviyat ta’limida shaxs manfaatlari 
ustuvorligi. 
3. Milliy g'oya va ma’naviyat asoslari darslarida fuqarolik 
burchiga itoatkorlikni shakllantirish masalalari. 
 
Bugungi kunda erkin, mustaqil fikrlovchi shaxsni tarbiyalashning 
dolzarb muammolari 
XXI asrda ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar rivojida inson aql-
zakovati va ma’naviyati asosiy muvofiqlashtiruvchi, rivojlantiruvchi 
omil va vosita ekanligi tobora namoyon bo‘lmoqda. Shuning uchun 
insonparvarlik bozor iqtisodiyoti asosidagi huquqiy, demokratik 
davlat erkin fuqarolik jamiyati qurilishining bosh tamoyili sifatida 
qabul qilinmoqda. 
O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonunida 
ta’lim davlatimiz ijtimoiy taraqqiyoti sohasida ustuvor deb e’lon 
qilinishi milliy g‘oya fani zimmasiga juda katta ma’suliyatli ulug‘vor 

---

37 
vazifalarni yukladi. Juda boy ilmiy, ma’naviy, madaniy, diniy 
merosimizni qayta tiklanishi ularni zamon ruhi talabi bilan 
uyg‘unlashtirib faqat shaxsiy, milliy manfaat kasb etilib qolmasdan 
umumjahon ma’naviy, ijtimoiy-iqtisodiytaraqqiyotga ulkan hissa 
bo‘lib qo‘shilmoqda.
Insonning dunyoga kelishi, faqat tug‘ilishidan iborat tabiiy-
biologik hodisa emas, balki tug‘ilgandan keyin o‘z zamonasining 
taraqqiyoti darajasiga ko‘tarilishi, mavjud ijtimoiy-tarixiy tajribani 
egallashi, jamiyatda o‘z o‘rnini belgilab olishi, tarixiy jarayonining 
faol ishtirokchisiga aylanishi, ya’ni tarbiya olishi kerak.
Bu jarayonda katta avlod o‘zining yashash, kurash va mehnat 
tajribasini, bilim va malakalarini kichik avlodlarga bera boshlaydi, 
ya’ni yangi tug‘ilgan odam bolasining rivojlanishi, shakllanishi va 
voyaga yetishi jarayoniga rahbarlik qilingan, boshqarilgan.
Jamiyat rivojlangan sari yetuk, barkamol shaxslarni yetishtirish 
ehtiyoji ham ortib borgan hamda o‘zgarib, yangilanib, jamiyatga 
xizmat qilgan. O‘zbekiston Respublikamizdagi mustaqil huquqiy, 
demokratik erkin davlat, fuqarolik jamiyatini qurish yo‘lidagi ulkan 
ishlar inson mohiyatini yangidan kashf qilishga, uni o‘zligini 
anglashda imkoniyatlarni ro‘yobga chiqarishga va ma’naviy 
intellektual aqliy malakaviy rivojlanishi uchun yangi shart-sharoitlar 
yaratib beradi.
Milliy g'oya ta`limi jarayonida erkin, mustaqil fikrlovchi shaxsni 
tarbiyalash quyidagi vazifalarni amalga oshiradi. Chunonchi: 
1. Axloqiy tarbiyani tashkil etish jarayonida talabalarni ijtimoiy 
axloqiy meyorlar mazmunidan xabardor etish, ularga axloqiy 
meyorlarning ijtimoiy hayotdagi ahamiyatini tushuntirish, ulardan 
ijtimoiy axloqiy meyorlar (talab va ta’qiqlar)ga nisbatan hurmat 
hissini qaror toptirish asosida aqliy ong madaniyatini shakllantirish. 
2. Aqliy tarbiyani yo‘lga qo‘yish chog’ida talabalarni ilm-fan, 
texnika va texnologiya borasida qo‘lga kiritilayotgan yutuqlardan, 
yangilik va kashfiyotlardan boxabar etish, ularga ijtimoiy fanlar 
asoslari xususidagi bilimlarni berish tarzida ularda tafakkur 
qobiliyatini qaror toptirish, dunyoqarashini shakllantirish. 
3. Jismoniy tarbiyani tashkil etish jarayonida talabalarda o‘z 
sog’liqlarini saqlash va mustahkamlash, ularda yangi harakat turlari 
borasida ko‘nikma va malakalarni hosil qilish, ularni maxsus bilimlar 
bilan qurollantirish. 

---

38 
4.Estetik tarbiyani olib borish jarayonida talabalarda estetik his-
tuyg’u, estetik didni tarbiyalash. 
5. Ekologik tarbiyani olib borish chog’ida talabalarga ekologik 
bilimlar berish asosida shaxs, jamiyat va tabiat biriligi hamda 
aloqadorligini talabalarga tushuntirish. 
6. Iqtisodiy tarbiyani tashkil etish jarayonida talabalarga 
iqtisodiy bilimlarni berish asosida mamlakat iqtisodiy barqarorligini 
ta’minlash, bozor infrastrukturasi qoidalariga amal qilish, iqtisodiy 
madaniyatni shakllantirish. 
7. Huquqiy tarbiyani tashkil etish jarayonida talabalarga davlat 
Konstitutsiyasi haqidagi ta’limotni chunonchi, fuqarolik, oila, mehnat, 
xo‘jalik, ma’muriy, nafaqa, sud ishlarini yuritish va boshqarish 
huquqlarining ma’nosini tushuntirish. 
8. G’oyaviy va mafkuraviy bilim berish, talabalarda mafkuraviy 
faoliyat borasida ko‘nikma va malakalarni qaror toptirish, mafkuraviy 
madaniyatini shakllantirish va boshqalar.