O’ZBEKISTAN RESPUBLIKASI JOQARI HA’M O’RTA
ARNAWLI BILIMLENDIRIW MINISTIRLIGI
O’ZBEKISTAN RESPUBLIKASI AWIL HA’M SUW
XOJALIG’I
MINISTIRLIGI
TASHKENT MAMLEKETLIK AGRAR UNIVERSITETI
NO’KIS FILIALI
C.J. OMAROVA,G.B.SIDRASULIEVA T.S.BAWATDINOV
«
XIMIYA
»
pa’ninen laboratoriyaliq jumislardi orinlaw
ushin metodikaliq qollanba
No’kis. 2016.
Kirisiw
Anorganikaliq ximiya pa’ni uliwma ximiyag’a kiriwshi en’ baslang’ish pa’n .Onin’
tiykarg’i waziypalardan biri-ximiyaliq elementtin’ atomlarin ha’m olardin’
birikpelerinin’ quramin ha’m qa’siyetlerinin’u’yreniw.
Anorganikaliq zatlardi tazalaw cho’ktiriw, filtrlew, kristallaw, puwlatiw aydaw
usillarinan paydalaniladi. Zatlar ximiyaliq usillar menen aniqlanadi, aling’an zattin’
du’zilisi ,ximiyaliq ha’m fizikaliq qa’siyetleri u’yreniledi.
Talabalar birinshi sabaqtan baslap laboratoriyada islep shig’ariw qag’iydalari
menen tanisiwi, waqitlarin u’nemlew ha’m reaktivlerdi isirap qilmawg’a u’yreniwleri
sha’rt. Metodikaliq qollanbada talabalardin’ ha’r
bir labaratoriya jumisina
tayarlaniw ushin tu’sindirme berilgen. Laboratoriya jumisi dawaminda talaba
ta’jriybede qoyilg’an sorawlarg’a juwap beriw za’ru’r, bul bolsa D.I.Mendeleyev
tin’ da’wirlik sistemadag’i ha’r bir topar ha’m ha’r bir da’wir ishinde elementlerdin’
qa’siyetlerin u’yreniw nizamliqlarin aniqlawg’a imkan beredi.Sonin’ ushin awil
xojalig’inin’ barliq tarawlarinda isleytug’in qa’niygeler ximiyani teren’ biliwleri
kerek.
Pa’ndi oqitiwdan maqset-talabalarg’a ximiyaliq elementler da’wirlik sistemasi,
atom du’zilisi, ximiyaliq ten’ salmaqliq, oksidleniw qa’lpine
keliw reaktsiyalari
ha’m awil xojalig’inda mineral to’ginlerdi uyreniwden ibarat.
Pa’nnin’ waziypasi- ximiya pa’ninin’ teoriyaliq a’meliy tiykarlarin tiri
tabiyattag’i ximiyaliq protseslerdi Respublikamizdag’i ta’biiiy qazilma bayliqlar
payda boliw protseslerin olardin’ islep shig’ariwg’a bag’darlawdi teren’ u’yretiw,
awil xojalig’inda qollanilatug’in to’ginler ha’m preparatlardan tuwri u’nemli
paydalanip eginlerden joqari ha’m sipatli o’nim aliwg’a erisiw jetistirgen o’nimdi
nabit qilmaw jiynap aliw ha’m jaqsi saqlaw xojaliqtin’ ekonomikaliq o’nimdarlig’in
asiriwg’a u’yretiw.