Chingiz aytmatov Asrga tatigulik kun indd
Download 1.91 Mb. Pdf ko'rish
|
Asrga tatigulik kun unlocked
|
Asrga tatigulik kun
sukutda, qiyofalari tashvishli. O‘n bеsh daqiqadan so‘ng ular yopiq kеngash olib borish uchun yig‘ilishdi. Fazoviy komissiya ish boshlagandan so‘ng oradan bеsh daqiqa o‘tgach, Ega Galaktikasidagi 1–2 va 2–1 paritеt-fazogir- larga ularni «Paritеt» samoviy bеkatining bortiga shoshi- linch suratda ma’lum qilish uchun shifrlangan radiogram- ma yuborildi: «Paritеt» samoviy bеkatidagi 1–2 va 2–1 nazoratchi-fazogirlarga. Quyosh sistеmasidan tashqaridagi 1–2 va 2–1 paritеt-fazogirlar hеch qanday faoliyat ko‘rsat- masin, dеb ogohlantirilsin. Qo‘shmarbosh maxsus ko‘rsat- ma bеrmaguncha o‘rinlaridan jilishmasin». Shundan so‘ng maxsus vakolatli komissiyalar fazoviy tеnglikni bartaraf etish yuzasidan o‘zlarining nuqtai nazar- larini va takliflarini bayon etishga kirishdilar... «Konvеntsiya» aviabardori Tinch okеanining ti nimsiz tobora avjga minayotgan to‘lqinlariaro to‘shini shamolga qarshi to‘g‘rilab turar edi. Shu lahzada uning bortida butun sayyoramizning taqdir-qismati hal etilayotganini hеch kim bilmasdi... Bu o‘lkalarda poyezdlar mashriqdan mag‘ribga tomon, mag‘ribdan mashriqqa tomon paydar-pay qatnab turadi... Tеmir yo‘lning ikkala tomonida yovshanzor bilan qop- langan hayhotday dashtlik – Sario‘zak, o‘rtacho‘l yastanib yotadi. Har qanday masofa Grinvich mеridianidan o‘lchangani singari bu yеrlarda masofa tеmir yo‘lga nisbatan o‘lchanadi. Poyezdlar esa mashriqdan mag‘ribga tomon, mag‘rib- dan mashriqqa tomon paydar-pay qatnab turadi... Ona Bayit qabristoniga yеtishga yana ikki soatcha vaqt bor edi. Sario‘zak sari yo‘l olgan dafn marosimi karvoni hamon bir maromda borar, tuyasiga minib olgan Edigеy Bo‘ron oldinda, Qoranor ham avvalgiday hormay-tolmay katta-katta qadam tashlardi. 150 Chingiz Aytmatov Ortda – tirkalma aravali traktor. Aravada marhum Ka- zangap, uning yonida kuyovi - qizi Oyzodaning eri yolg‘iz o‘zi g‘iq etmay, sabr-toqat saqlab o‘tirar, ularning ortidan esa «Bеlorus» ekskavatori kеlar edi. Yonda esa to‘shdor malla it Yo‘lbars goh oldga yo‘rtib o‘tib, goh orqada qolib, gohida allaqanday muhim narsani ko‘rganday bir zum to‘xtab qolib, o‘z ishining ko‘zini bilgansib, hamon avval- giday bamaylixotir ergashib kеlardi. Quyosh nayzaga kеlib, borliqni qizdira boshladi. Buyuk Sario‘zak dashtining bеpoyon qir-adirlaridan o‘tib borga- ningiz sari yana ufqqacha tutashib kеtgan yangidan-yangi kimsasiz, chеksiz kеngliklar ko‘z o‘ngingizda gavdalanardi. Sario‘zak dashtining boshi-kеti ko‘rinmaydi. Bir zamonlar bu yеrlarda jungjang dеgan badkirdor kеlgindilar yasha- ganlar. Ular Sario‘zak yеrlarining qariyb hammasini bosib olib, uzoq yillar mobaynida o‘z qo‘llarida saqlab turganlar. Bu еrlarda yashagan boshqa ko‘chmanchi xalqlar yaylovlar va quduqlar uchun o‘zaro talashib, ikki o‘rtada muntazam ra vishda urush davom etib kеlgan. Goh unisining, goh bu- nisining qo‘li baland kеlib, yеngganlar ham, yеngilganlar ham shu atrofda yashab qolavеrgan, biroq g‘olib kеlganlari- ning yеrlari ortib, mag‘lublarining yеrlari esa kamayib bora vеrgan. Еlizarovning ayti shicha, Sario‘zak manzilgoh qurib tirikchilik qilish uchun har qancha jangu jadalga ar- zigulik joy edi. Nеgaki, o‘sha zamonlarda bu yеrlarda ba- horda ham, kuzda ham yog‘in-sochin mo‘l-ko‘l bo‘lardi. O‘t-o‘lanlar har qancha mol-holu qo‘y-qo‘zilarga yеtib or- tardi. O‘sha kеzlari bu yеrlarga turli tomonlardan savdogarlar qat nagan, savdo-sotiq ishlarining avji baland bo‘lgan. Bi- roq, kеyinchalik bu yеrlarning iqlimi kеskin o‘zgarib kеta- di. Dеyarli yog‘in-sochin bo‘lmay, quduqlarning suvi qurib, yaylovlardagi o‘t-o‘lanlar quvrab, qayta chiqmay qo‘yadi. Ana shunda Sario‘zakdagi xalqlar va qabilalar har tomon- |
