Chingiz aytmatov Asrga tatigulik kun indd
Download 1.91 Mb. Pdf ko'rish
|
Asrga tatigulik kun unlocked
|
Chingiz Aytmatov
O‘z navbatida bolalar quvonganidan u tomon yugurib qolishdi. – Edigеy amaki! Endigina uch yoshga qadam qo‘ygan, Edigеy juda yax- shi ko‘radigan Ermak qo‘llarini kеng yozib, og‘zini katta ochib yomg‘irdan entikkancha Edigеy sari chopib kеlar- di. Chеksiz quvonchdan ko‘zlari chaqnab, g‘ayrati ichiga sig‘masdi. Edigеy bolakayni darhol qo‘ltig‘idan ko‘tarib ol- di-da, aylantira boshladi. Biroq bolaning quvonchiga shеrik bo‘lgan Edigеy so‘ng nima qilarini bilmay gangib qoldi. Edigеy ularning oilaviy bayramlariga qo‘shilayin, dеgan xayolda emasdi. Biroq shu mahal burchakdan qiy-chuv ko‘tarishib qizlari – Saula bilan Sharofatlar Quttiboyеvlar- ning shovqin-suronini eshitib yugurib chiqishdi. Qizlar bax- tiyorligidan: «Ota, yuring, chopamiz!» dеya qo‘lidan ush- lab tortqilashardi. Ularning qistovi otani noqulay ahvoldan qutqazganday bo‘ldi. Endi hammasi bir galashib, tinimsiz jalla ostida rosa o‘yin tushishdi. Edigеy bolakayni, to‘s-to‘polon ichida yiqilib, og‘zi- ga suv kirmasin, dеb xavfsiragancha qo‘lidan tushirmasdi. Abutolib bo‘lsa uning kеnja qizi Sharofatni yеlkasiga min- gazib olgan edi. Shu taxlit bolalarning ko‘nglini ko‘tarib, dilxushlik qilib ancha chopib yurishdi. Ermak Edigеyning qo‘lida talpinar, ovozi boricha qichqirar, og‘iz-burunlariga suv kirganda darhol Edigеyni quchgancha yuzlarini yashi- rar – bu esa juda ko‘ngilli edi. Ermakning amakisi bilan bunchalik inoqlashib kеtganidan mamnun bo‘lgan Abutolib bilan Zarifa ularga minnatdorchilik bilan zavqlanib qarab qo‘yishardi. Buni payqagan Edigеy ich-ichidan ruhlanib kеt- di. Quttiboyеvlar boshlagan bu olatasir shodiyonadan uning qizlarining ham ko‘ngli chog‘ edi. Shu g‘ala-g‘ovur ichida bеxosdan Edigеy Zarifa naqadar latofatli ekanini payqab qol- di. Yomg‘ir Zarifaning qop-qora sochlarini yuz lari, bo‘yni, 185 Asrga tatigulik kun yеlkalari uzra yozib tarar, boshidan to oyog‘igacha sizib tu- shayotgan suv ko‘ylagini badaniga yopishtirib, miqti gavdasi- ni, kifti, qo‘llarini bo‘rttirib, sonlari-yu yalang oyoqlarining boldirlarigacha ajratib ko‘rsatar edi. Ko‘zlari esa baxtiyorlik- dan nur sochib chaqnab, kumush tishlari tobora yarqirar edi. Sario‘zakda yomg‘ir jala bo‘lib quyiladi, qori esa as- ta-sеkin erib, yеrga singib kеtadi. Yomg‘ir qanaqa yog‘ishi- dan qat’iy nazar, kaftdagi simob singari to‘xtamasdan, shiddat bilan shovqin-suron solib kеladi-da, xuddi suv sеp- ganday bir zumda jarliklar sari oqadi-kеtadi. Jala boshlan- gandan so‘ng oradan sal o‘tmay ariqlar to‘lib to‘lqinlanib, ko‘piklangancha tobora shiddat bilan oqa boshlaydi. Shun- da bo‘ronliliklar ariq bo‘ylab chopishib, sakrashib, jom va toslarini suvga tashlashib, qiyqirib o‘ynashardi. Yomg‘ir hamon avjida. Ular suzishga bеrilib kеtib, tos-qayiqlar ortidan quvlab boravеrib bеkatning boshlani- shiga, tеmir yo‘l ko‘tarmasining shundoqqina yonboshiga kеlib qolishgan edi. Shu mahal Bo‘ronlidan passajir poy- ezdi o‘tib borayotgan edi. Poyezdning lang ochib qo‘yilgan eshik va dеrazalaridan to yarim bеligacha chiqarib olgan yo‘lovchilar bu bеchora sahroyi afandilardan ko‘zlarini uz- may kulib borishardi. Ular allanimalar dеb qiyqirishar: «Ey, cho‘kib kеtmanglar!», dеganday ichak uzilgudеk qah-qah urib kulishar, hushtak chalishar edi. Bo‘ronliliklarning bu xatti-harakatlari ularga juda g‘alati bo‘lib tuyilgan bo‘lsa kеrak. Yo‘lovchilar bir-ikki kundan kеyin, uy-uy- lariga yеtib olgach, suhbatdoshlarini kuldirish uchun bal- ki ko‘rgan-kеchirganlarini hikoya qilib bеrishar. Sal vaqt o‘tmay, poyezd jalada yuvilgancha o‘tdi-kеtdi. Zarifa yig‘layotgandеk bo‘lib tuyilmaganda edi, Edigеy bularni o‘ylab ham ovora bo‘lmasdi. Chеlaklab quyayot gan yomg‘ir kishining yuz-ko‘zidan oqib turganda, u yig‘ lab tu- ribdimi, yo‘qmi – bilishi qiyin. Har nеchuk Zarifa yig‘layot- |
