Chirchiq Davlat Pedagogika Universtiteti Tabiiy fanlar Biologiya yo'nalishi Mavzu:"transposonlar"

Chirchiq Davlat Pedagogika Universtiteti Tabiiy fanlar Biologiya yo'nalishi

Mavzu:"TRANSPOSONLAR"

20/1 guruh talabasi:

Boltaboyeva Maftuna

Kirish:

Kirish:

1. Transpozonlar - bu tirik organizm genomlarida joylashgan DNK segmentlari.
2.Transpozonlar genom ichidagi joydan boshqa joyga o'tishga qodir.
3.U fag yoki plazmid kabi mustaqil element shaklidan foydalanmaydi, lekin to'g'ridan-to'g'ri bir saytdan ikkinchisiga o'tadi.

Ular antibakterial, virulentlik va simbiotik omillarga qarshilik va ksenobiotiklarning katabolizmi kabi genlarni o'z ichiga oladi.

• Ular antibakterial, virulentlik va simbiotik omillarga qarshilik va ksenobiotiklarning katabolizmi kabi genlarni o'z ichiga oladi.
• Transpozonlar DNKning turli xil qayta tashkil etilishini hosil qiladi, bu hujayralarning omon qolishi va evolyutsiyasi uchun chuqur oqibatlarga olib keladi.
• Transpozonlar tuzilishi jihatidan xilma-xil bo'lib, ko'plab mexanizmlar bilan yuqori darajada tartibga solinadi

Ular transpozitsiya jarayonini katalizlovchi transposaza nomli maxsus oqsilni kodlashi aniqlangan. Transpozonlar organizmning turli guruhlariga xosdir. Transpozonlar organizmning genetik tarkibini o'zgartirishga katta ta'sir ko'rsatadi.

TRANSPOZONLARNING TA'RIFI

TRANSPOZONLARNING TA'RIFI

"Genomning yangi joyiga o'zini ko'chirish yoki joylashtirishga qodir bo'lgan DNK ketma-ketligi."

Transpozonlar xromosomalar atrofida xromosomalar atrofida harakatlanadigan kichik, harakatchan DNK ketma-ketliklari bo'lib, ular homologiyaga e'tibor bermasdan va transpozonlarning kiritilishi deletsiya, inversiya, xromosoma birikmalari va undan ham murakkab qayta tartibga solishga olib kelishi mumkin.

TRANSPOZONLARNING TURLI NOMLARI Transpozonlar turlicha nomlanadi . Sakrash genlari Mobil elementlar Kassetalar Kiritish ketma-ketligi O'zgartiriladigan elementlar

TRANSPOZONLAR TURLARI

TRANSPOZONLAR TURLARI

Ularning transpozitsiyasi asosida

mexanizmi, Transpozonlar quyidagi turlarda bo'lishi mumkin

Kesish va joylashtirish

⚫ transpozonlar

⚫ replikativ transpozonlar

⚫ retro

⚫ elementlar

TRANSPOZONLARNI KESISH VA YAPISH
Ular genomning bir pozitsiyasidan transpozitsiyalangan ketma-ketlikni kesib, uni genomning boshqa pozitsiyasiga kiritish orqali transpozitsiyani amalga oshiradilar.
Kesish va joylashtirish transpozitsiyasi ikkita transpozaza bo'linmasini o'z ichiga oladi. Har bir transpozaza bo'linmasi transpozonlarning ikki uchidagi ma'lum ketma-ketliklarga bog'lanadi. Transposaza oqsilining ushbu sub birligi keyinchalik birlashadi va transpozonning kesilishiga olib keladi.

REPLIKATIV TRANSPOZONLAR

• REPLIKATIV TRANSPOZONLAR
• Ular transpozitsiyalangan ketma-ketlikning replikatsiyasini o'z ichiga olgan mexanizm orqali transpozitsiyalanadi va shunday hosil bo'lgan DNKning ushbu nusxasi donor joyi o'zgarmagan holda maqsadli joyga kiritiladi.
• Ushbu turdagi transpozitsiyada transpozonning bir nusxasi ortib boradi va donor va qabul qiluvchi DNK molekulasi transpozitsiyadan so'ng har biri bittadan transpozitsiyalanuvchi ketma-ketlikka ega bo'ladi.

RETRO ELEMENTLAR
Ularning transpozitsiyasi shablon sifatida RNK elementlaridan foydalangan holda teskari transkripsiya orqali DNK sintezini o'z ichiga olgan jarayon orqali amalga oshiriladi.
Transpozitsiyaning bu turi RNK oraliq mahsulotini o'z ichiga oladi, transposable DNK RNK molekulasini hosil qilish uchun transkripsiyalanadi. Keyinchalik bu RNK teskari transkriptaza fermenti faolligi bilan qo'shimcha DNK ishlab chiqarish uchun shablon sifatida ishlatiladi.

E’tiboringiz uchun raxmat