Chorshanbiyeva shodiyaning iqtisodiy siyosatga kirish fanidan tayyorlagan


Download 385.05 Kb.
bet6/20
Sana15.02.2023
Hajmi385.05 Kb.
#1200804
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20
Bog'liq
IQTISODIY SIYOSAT

Indeks

2001 yil

2004 yil

2008 yil

2009 yil

2010 yil

201 1

2012 yil

2013 yil

Byudjet daromadlari, %
YaIMga
shu jumladan:

15.5

20.1

22.3

18.9

18.5

20.9

20.6

19.5

neft va gaz daromadlari

3.8

6.6

10.6

7.7

8.5

10.4

10.3

9.8

neft va gazdan tashqari daromadlar

11.7

13.5

11.8

11.2

10.0

10.5

10.3

9.7

Byudjet xarajatlari, YaIMga nisbatan %

14.2

15.8

18.2

24.9

22.5

20.1

20.6

20.0

Federal byudjetning profitsiti (taqchilligi), YaIMga nisbatan %

1.3

4.3

4.1

-6,0

-4.0

0,8

-0,1

-0,5

Noneft va gaz taqchilligi, YaIMga nisbatan %

-2.5

-2.3

-6.4

-13.7

12.0

-9.6

-10.5

10.1

Shunday qilib, bojxona to'lovlari quyidagi funktsiyalarni bajaradi:
• himoya - mahalliy ishlab chiqarishni uning mavjudligiga tahdid soladigan xorijiy raqobatning kuchayishi darajasidan himoya qilish;
• tartibga soluvchi – ishlab chiqarish strukturasini shakllantirishga ma’lum ta’sir ko‘rsatish, ayrim tarmoqlar va kichik tarmoqlarning rivojlanishini rag‘batlantirish va boshqalarining rivojlanishiga to‘sqinlik qilish;
• savdo-siyosiy (ularni tartibga solish funktsiyasining elementi sifatida ham ko'rish mumkin) - boshqa davlatlarning iqtisodiy siyosatiga bilvosita ta'sir qilish vositasi bo'lib, mamlakatlar o'rtasidagi iqtisodiy manfaatlar muvozanatiga erishishda ma'lum rol o'ynaydi;
• fiskal - byudjetning daromad qismini zaruriy to'ldirishni ta'minlaydi.
Rivojlangan mamlakatlarda import bojxona tarifi qo'llaniladi. Ko'pgina rivojlanayotgan mamlakatlarda eksport ham qo'llaniladi , ammo bir nechta istisnolardan tashqari, faqat cheklangan tovarlarning eksporti bojxona solig'iga tortiladi.
Eksport tarifining eng muhim vazifasi , qoida tariqasida, fiskaldir . Ayrim hollarda eksport bojlari himoya funktsiyasini ham bajaradi, ular ayrim tovarlarning eksportini cheklash va shunga mos ravishda ularning ichki bozorda taqchilligi yoki tabiiy zaxiralari tugashining oldini olish uchun ishlatiladi (ayrim hollarda mavsumiy eksport bojlari). bu maqsad rivojlangan davlatlar tomonidan ham joriy etilishi mumkin). Biroq, bu holda, milliy iqtisodiyotni himoya qilishning yanada samarali vositalari kvotalar (oddiy, ommaviy sanoat va qishloq xo'jaligi mahsulotlari haqida gap ketganda) va individual litsenziyalash (nodir, noyob tovarlar haqida gap ketganda).
eksport tarifidan foydalanish imkoniyatlari juda cheklangan deb tan olinishi mumkin. Jahon amaliyotida bunday foydalanish misollarini topish qiyin (agar mamlakat taraqqiyoti uchun har qanday mahsulot eksportini vaqtincha to'xtatish zarur bo'lsa, odatda ma'muriy choralar qo'llaniladi).
Rossiyada eksport tarifi 1992 yil 1 yanvarda ichki va jahon narxlari o'rtasidagi ko'p tafovut tufayli vaqtinchalik chora sifatida joriy etilgan. Rasmiy ravishda, shuning uchun uning asosiy vazifasi tartibga solish edi.
Eksportga bojxona soliqqa tortishning cho'zilishi ko'p jihatdan bojxona tarifining fiskal funktsiyasi hali ham eng muhimlaridan biri bo'lib qolishi bilan bog'liq. So'nggi yillarda Rossiya tovarlarni eksport qilishdan olgan bojxona to'lovlari import uchun to'lovlardan sezilarli darajada oshdi. Va jadvaldan ko'rinib turibdiki. 8.7, har yili bu farq yanada sezilarli bo'ladi.

Download 385.05 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling