O‘ZBEKISTON MILLIY
UNIVERSITETI
XABARLARI, 2022, [3/1]
ISSN 2181-7324
GEOLOGIYA
http://science.nuu.uz/uzmu.php
Natural sciences
O‘zMU xabarlari
Вестник НУУз
ACTA NUUz
GEOLOGIYA 3/1 2022
- 291 -
- Тадқиқот методологияси (Research Methodology). Марказий Осиёда кечадиган геодинамик жараёнларни
ўрганишда асосий мабаа Евро-Ўртаерденгизи - сейсмологоик Марказининг 1900-1993 йиллар ва 1969-2019 йиллар учун
IRIS (hitp/de iris edu/seismon/zoom/index phtml?, rgn=Central Asia ) каталоглари бўлиб, уларда қайд этилган зтлзиланинг
вақти, кучи, координатлари ва гипоценрлари каби ўлчамларидан, комьпютер мъалумотлари орқали кенг фойдаланилди..
Евросиё ва Ҳиндистон литосферик плиталарининг тўқнашувидаги субдукция кўлами сейсмофокал юзалар
ёрдамида 1 O мередионал силжиш билан 0 O ÷ 50 O шимолий кенглик оралиғида ўрганилди (2-расм). Натижада субдукция
жараёни Хиндистон плитасининг шимолий ўткир учи жойлашган φ=36 O ÷ 39 O ва λ=69 O ÷ 76 O оралиқ худудидагина
кузатилиши қайд қилинди. Шарқда эса (λ≥77O) Евроосиё ва Ҳиндистон плиталарининг тўқнашув ҳудудларида
субдукция ҳолати кузатилмай, у ҳудудларда ҳозирча литосферик плиталар ўртасида ўзаро коллизия жараёни давом
этаётгани намоён бўлмоқда.
Расм 2. Евроосиё ва Ҳиндистон литосферик плиталари тўқнашган худудларининг 0 O -50 O шимолий кенгликлардаги ҳар
1 O меридионал оралиқлар бўйича кесими
1-Евроосиё литосфераси, 2-Ҳиндистон литосфераси, 3- литосферик плиталар тўқнашув ҳудуди, 4 - 1969-2018 йилларда
1 O меридионал оралиқда содир бўлган М ≥ 5,0 зилзилалар гипоцентрлари
Қуйида Евроосиё ва Хиндистон литосферик плиталарини тахминан энг бирламчи тўқнашган қисми бўлмуш 71 O ± 0,5 O
меридионал кесими катталаштирилган кўринишда келтирилган бўлиб, унда бу сейсмогеодинамик кесимда 1900-1993
йилларда бўлиб ўтган зилзиларни кучи ва макон бўйлаб тақсимланиши кўрсатилган (3-расм).
Do'stlaringiz bilan baham: |