D lutfullayeva, R. Davlatova, M. Saparniyazova

6-amaliy ish. Egallagan bilimlaringizni savollarga javob 
berish orqali mustahkamlang.
1. Gapning qanday boiagi undalma hisoblanadi?
2. Undalmali gaplar qanday sintaktik xususiyatlarga ega?
3. Undalmali gaplar va vokativ gaplar qanday umumiy jihatlarga ega?
4. Qaysi so‘z turkumlari gapda undalma vazifasida kela oladi?
5. Undalma va ega qaysi jihatdan umumiy belgilarga ega?
6. Undalmali gaplar va vokativ gaplar qanday umumiy jihatlarga ega?
7. Qaysi tilshunos olimlar undalmalar tadqiqi bo'yicha izlanishlar olib 
borishgan?
8. Undalma qaysi so‘z turkumlari bilan ifodalanadi?
9. Undalmalar gapning qaysi qismida keladi?
10. Undalmali gaplarda qanday tinish belgilari qo‘llanadi?
S
“Do'stim bilan suhbat” mavzusida ma’rifiy matn tuzing. 
Matnda qo‘llangan undalmalami aniqlab, qaysi so‘z turkumi bilan 
ifodalanganini belgilang.
S  
Badiiy asarlardan undalmalaming undov so‘zlar bilan 
qoilanilishiga misollar toping. Undovsiz undalmaning undov bilan 
qo‘llangan undalmadan farqi to‘g‘risida ilmiy xulosa yozing.
(E. Vohidov)
?
UYGA VAZIFA
211

---

Kirish qurilmalar
l-amaliy ish. “Tushunchalar tahlili” metodi orqali mavzuga 
oid tayanch tushunchalarga izoh bering. 0 ‘qituvchingiz bergan 
qo‘shimcha ma’lumotlarni 3-ustunga qayd eting.
1
2
3
Tushunchalar
Izohi
Qo'shimcha
ma’lumotlar
Kirish so ‘z
Kirish birikma
Kiritma qurilma
2-amaliy ish. Kirish qurilmali gaplami sintaktik tahlil qiling.
1-variant. 1. Aytmoqchi, xat kelgan edi qizlaridan (S.Zunnunova).
2. Bobur mirzo ta ’kidlaganlaridek, eshikni astoydil qoqqan odamlargina 
kiradilar (T.Malik).
2-variant. 1. Men sizga aytsam, yuqoridan ozgina ishora b o ‘Isa, 
yetadi ( 0 ‘.Hakimali). 2. Islom dini ко ‘rsatmasi bo ‘yicha, odam eng awalo 
о ‘z oilasini ta ’minlashi kerak (T.Malik).
3-variant. 1. Shu qabriston yonidan tunda o'tgan odamlaming 
aytishlaricha, qushlaming uyalaridan tong otguncha yig'i, ohu faryodlar 
eshitilarmish (S.Ahmad). 2. Aytgandek, sizdan bir nima so ‘ramoqchi 
edim... (A.Muxtor).