D. R. Babayeva

Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar

1. 
   Hikoyalar turlari va ularni o‘rgatishning izchilligi nimalardan iborat?
   
2. 
   Hikoya qilishning qanday usullarini bilasiz?
   
3. 
   Bolalarni hikoya tuzishga qanday o‘rgatiladi?
   
4. 
   Qabul qilish va xotira asosidagi hikoyalarda bolalar nima- larni bayon qiladilar?.
   
5. 
   Bolalarni so‘z yordamida nimalarga o'rgatiladi?
   
6. 
   Bolalarga ertak va hikoyalar aytib berish usullarini o‘rgating.
   

7. 
   8-§. O‘yinchoq va predmetlarga qarab
   hikoya qilishga o‘rgatish
   

Reja:

1. 
   Bola tarbiyasida o‘yinchoqning ahamiyati.
   
2. 
   Turli yosh guruhlarda bolalarni o‘yinchoqlarga qarab hikoya tuzishga o‘rgatish usullari.
   
3. 
   Bola tarbiyasida milliy o‘yinchoq va qo‘g‘irchoqlarning roli.
   
4. 
   O‘yinchoqlarga qarab hikoya tuzishga o‘rgatish usullari.
   

Tayanch tushunchalar: shartli va natural ko‘rinish, sivilizatsiya, san ’at vositalari, qo ‘lbola o ‘yinchoqlar, o ‘yinchoq-ovutmachoqlar, chambarak, froniton, kolonka, tom, ark, kub, prizma, konus, pirami- da, slindr, plastinka, texnika o‘yinchoq, personaj, shaqldoq, buyumli harakat.

1. 
   Bola tarbiyasida o‘yinchoqning ahamiyati. O‘yinchoq - bola hayotining dastlabki davrlaridan boshlab ularga yo‘ldosh, quvonch manbaidir. O‘yinchoq bolaning o‘ynashi uchun mo‘ljallangan va boshqa maqsadlarda foydalanilmaydigan buyum hisoblanadi. Unda buyumlarning tipik xususiyatlari umumiy tarzda aks etadi.
   

Pedagog A.S.Makarenko, «O‘yinchoq o‘yinning «material asosi», o‘yinchoq o‘yinni yaratishda ishtirok etadi, bolaning o‘ziga xos sherigi sifatida namoyon bo‘ladi, uning shaxsiga ta’sir ko‘rsatadi», - deb ta’kidlaydi. Rus pedagoglari o‘yinchoq bolalarga atrofdagi mavjud voqelikni o‘rganishga yordam beradigan, ranglar, buyumlar ko‘lamini ularning materiallarini farqlash malakasini rivojlantiruvchi vosita deb ta’kidlab, bola dunyoqarashini kengaytirishdagi ahamiya- tini ko‘rsatib berdilar.

Xalq pedagogikasida o‘yinchoqlarning butun bir tizimi ishlab chiqilgan bo‘lib, bular bolaning sensor qobiliyatini rivojlantirishga qaratilgan.

O‘yinchoqlar bolalarning nutqiy faolligini uyg‘otadi, lug‘at boyli- gini oshiradi, ularda tahlil qilish, yaxlit holatga keltirish, umumlashtirish, taqqoslash, tavsiflash, diqqatni jamlash kabi qobiliyatlami rivojlantiradi.

O‘yinchoq bolalarda - ma’naviy-axloqiy tuyg‘ulami (mehribon- lik, avaylash, e’tiborlilik) shakllantiradi, atrof-muhitga ijobiy mu- nosabatni uyg‘otadi. O‘yinchoqlar tanlashda bolaning yosh va indi­vidual xususiyatlari, qiziqishlari, istaklari hisobga olinadi. Maqsadga qaratilgan bunday yondashuv - o‘yinchoq tanlashga bo‘lgan talabni yanada oshiradi. Asosan, pedagogik, gigienik, badiiy talab orqali o‘yinchoq tanlanadi.