1 Paradigma (yunoncha paradeigma so'zidan olingan bo'lib, namuna ma’nosini beradi) fals. va sots. — 1) voqyelikni muhim xususiyatlarini ifodalovchi, uni tushun- chalar tizimida mujassamlashtirgan qat’iy ilmiy nazariya; 2) dastlabki konseptual sxema, muainmoning qo'yilishi va yechilishi, ma’lum bir tarixiy davrda ilmiy jamoada muammoning qo‘yish va yechish modeli, tadqiqot metodlari.
Ko'rgazmali an’anaviy (Tushuntiruv — illyustrativ) yondashuv
|
Texnologik yondashuv
|
Tadqiqiy-ijodiy yondashuv
|
O'qituvchi bilimlarni o'tgatuvchi.
0‘quv maqsad-vazifalari doimo aniq qo'yilavermaydi.
3 Tayyor bilimlar bayon qilinadi.
Ta'lim berisnning ustuvor metodlari — bayon qilish va suhbat.
Axborotlarni to‘plash, xotiraaa saqlab qolish, mustahkamlashga doimo undash.
Mashg‘ulotlar asosan akademik xarakterga ega bo‘lib, bo'lg'usi mutaxassislik faoliyati bilan yetarlicha bogianmagan.
Ayrim hollarda bilim olish bosqichlarini bir butun tizimga yetarlicha bir-biri bilan bogianmagan fanlar tashkil qiladi.
Qanday natijaga erishish ko‘- pincha noaniq. Mustaqil fikrlash, qaror qabul qilish ko'nikmasini rivojlanishiga imkon yaratilmaydi.
|
U‘quv jarayonini tizimli yon- dashuvdan loydalangan holda loyihalash.
Ko‘zlanayotgan natijaga ko‘- ra, maksimal darajada o'quv maqsadlarini aniq qo'yilishi.
O'qitish o'quvchi- talabalarning faol qatnashishi orqali amalga oshiriladi.
Ta’lim jarayonida interaktiv metodlar qo'llaniladi, vaziyatga ko'ra tuzatishlar kiritish mumkin.
O'quvchi-talaba faolligini ta’minlash, mustaqil o'qishga o'rgatish.
Qo'yilgan maqsadga erishish uchun bajariladigan amallarni rivojlantirish va malum ketma- ketlikda amalga oshirish.
Rejalashtirilgan natijalarga kafolatli erishish.
|
Variantlarni baholash va qaror qabul qilish, muammolarni yechishga qaratilgan.
O'quv jarayonini izlanish, tadqiqot o'tkazisli tarzida tashkil qilish.
Malumotlar to'plasli, gipoteza va faraziarni ilgari si Irish va tekshirish
O'quvchi-talabalarni shaxsiy tashabbusi, yangi bilimlarni mustaqil o'rganishlarini qo'llab- quwatiovchi metodlar.
Mustaqil fikrlash, tahliliy fikrlash faoliyatini yuz berishi uchun muhit yaratish.
Ta’limda hamkorlik qilish eksperiment, tajriba - sinov o'tkazish, modellashtirish.
TahliJiy, tanqidiy, ijodiy fikrlay bilish.
|
«0‘qituvchi — darslik — o‘quvchi» bo‘lsa, ikkinchisida «0‘quvchi — darslik — 0‘qituvchi» bo‘lib, birinchisida o‘quvchi o'qitishga bo'ysindirilgan obyekt sifatida qaralsa, ikkinchisida, ta'lim jarayonining teng huquqli, mustaqil hamda faol ravishda ilm olishga intiluvchi subyekti sifatida ko‘riladi. Birinchisida «bilim olish — yagona maqsad», xato esa jazolansa, ikkinchisida, «bilim ol- isli - shaxsiy muammolarni yechish vositasi», xatoni har kim ham qilishi mumkin, inson xatolari orqali o'rganadi, uni takrorla- maslikka harakat qiladi, degan pozitsiyadan qaraladi.
An’anaviy yondashuvga, odatda, ko'rgazmali-tushuntiruv, axborot-ret sept iv, reproduktiv ,kabi usullar kiritiladi. Ularning mmiiniy tomoni tayyor bilimlarni o'quvchi, talabaga yetkazish, bayon qilishga asoslangan bo‘lib, o‘quvchi bilim oluvchi rolini ba- jaradi. An’anaviy o'qitishda:
Yangi materiallaming deyarli hammasi 0‘qituvchi to- monidan og'/aki bayon qilinadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
