Talab va taklifning umumiy miqdorini topish uchun uning shkalasini aniqlashimiz kerak.
Talab — bu ma’lum bir vaqt mobaynida xaridorlar sotib olishi mumkin bo‘lgan narxlar bo'yicha tovarlar miqdorini ifodalovchi shkala.
Taklif — bu ma’lum bir vaqt mobaynida ishlab chiqaruvchilar ishlab chiqarishi va ma’lum bir narxlarda sotishi mumkin bo'lgan tovarlar miqdorini ifodalovchi shkala.
Shu ta’rifimiz asosida taklif, so'ngra talab shkalasini hisoblab chiqamiz. Bu yerda shuni eslatib o‘tish kerakki, ko‘pincha, shkalani hisoblayotganda talabalar xatolikka yo‘l qo'yib, ma’lum bir narxda sotilishi mumkin bo'lgan tovarlar miqdorini aynan shu narx, shu miqdor bo‘yicha olishadi. Vaholanki, avvalgi miqdorni ham qo‘shish kerak. Chunki, 115 so'mdan 20 kg kartoshka sotib olishi mumkin bo‘lgan xaridor tabiiy, 105 so‘mdan ham sotib olishga tayyor. Shuni hisobga olib, taklif va talab shkalasini hisoblaymiz.
Taklif shkalasi
Jadvalning birinchi ustunida sotish narxi, ikkinchi ustunda shu narxda ishlab chiqaruvchilarning sotadigan kartoshkalari miqdori,
Narx
|
10 kg. kartoshkani shu va undan
|
Taklif
|
(so‘m)
|
yuqori narxda sotishga tayyor sotuvchilar
|
shkalasi
|
105
|
4 ta sotuvchi (= 40 kg)
|
40
|
115
|
6 ta sotuvchi (= 60 kg)
|
100 (40+60)
|
125
|
6 ta sotuvchi (= 60 kg)
|
160 (100+60)
|
135
|
4 ta sotuvchi (= 40 kg)
|
200 (160+40)
|
145
|
4 ta sotuvchi (= 40 kg)
|
240 (200+40)
|
155
|
2 ta sotuvchi (= 20 kg)
|
260 (240+20)
|
165
|
2 ta sotuvchi (= 20 kg)
|
280 (260+20)
|
175
|
2 ta sotuvchi (= 20 kg)
|
300 (280+20)
|
185
|
2 ta sotuvchi (= 20 kg)
|
320 (300+20)
|
Talab shkalasi
|
|
Jadvalda taklifni hisoblaganday tarzda talab ko'rsatilgan. Talab
|
ilasi shu
|
va undan arzonroq narxda sotib olinishi mumkin
|
gan tovarlar miqdorini ko'rsatadi.
|
|
Narx
|
10 kg. kartoshkani shu narxda
|
Talab
|
(so'm)
|
va undan arzon sotib olishi mumkin bo'lgan xaridodar
|
shkalasi
|
195
|
4 ta xaridor (= 40)
|
40
|
185
|
4 ta xaridor (= 40)
|
80 (40+40)
|
175
|
4 ta xaridor (= 40)
|
120 (80+40)
|
165
|
4 ta xaridor (= 40)
|
160 (120+40)
|
155
|
4 ta xaridor (= 40)
|
200 (160+40)
|
145
|
4 ta xaridor (= 40)
|
240 (200+40)
|
135
|
2 ta xaridor (= 20)
|
260 (240+20)
|
125
|
2 ta xaridor (= 20)
|
280 (260+20)
|
115
|
2 ta xaridor (= 20)
|
300 (280+20)
|
105
|
2 ta xaridor (= 20)
|
320 (300+20)
|
Namoyish qilinuvchi va tarqatiluvchi material.
|
|
Kartoshkaga talab va taklif.
|
|
Shart-
noma
nomeri
|
Sotuv-
chining
(oluvchi-
ning)
ismi
|
Narx
|
10 kg kartoshka summasi
|
Yu-
tuq
|
Za
rar
|
Kartoch
ka
bo‘yicha
|
Bitim
bo'yi
cha
|
Kartochka bo‘yi- cha
|
Bitim
bo'yicha
|
1
2
3
|
Nodira
|
115
|
125
|
1150
|
1250
|
100
|
|
1-raund jami
|
1
2
3
|
|
|
|
|
|
|
|
2-raund jami
|
Bitimlarning hammasi
|
Namoyish q Guruhning
|
ilinadigan material lisob vedomosti
|
1 kg kartoshka narxi, kg/so'm
|
• 1-raund (sinovchi)
|
2-raund (bitim soni)
|
3-raund (bitim soni)
|
2 va 3-ra- undning natijasi (bitim soni va miqdori)
|
105
115
|
|
|
|
|
|
195
|
E
|
1Я5
|
о
|
|
|
175
|
|
|
ж
|
|
£
|
165
|
|
t55
|
|
145
|
|
135
|
|
125
|
|
115
|
|
105
|
|
95
|
|
|
X
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
\
|
|
|
|
|
|
*
|
|
|
|
-Я
|
|
|
|
|
|
|
ч
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
у
|
>4
|
|
|
|
И
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
:.Ч
|
ч
|
$
|
|
|
i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
\
|
|
|
!
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'Ж
|
|
|
|
|
щ
|
|
. 1 V
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Щ
|
гё*5'-{
|
|
|
|
|
■*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8
|
о
|
о
«о
|
о
се
|
е
о
|
о
|
о
щ
|
о
'С
|
о
|
о
(D
<м
|
О
СМ
CJ
|
о
Я
N
|
о
<о
IN
liqc
|
э
оа
<м
lor,
|
о
я
kg
|
в
«NJ
<п
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
