D tojiboyeva, A. Yo‘ldoshev maxsus fanlarni o'qitish metodikasi

Resurslar cheklanganligi va ehtiyojlarni qondirish — iqtisodiyotning bosh muammosi

Iqtisodiyot nazariyasi asosini ikki: ehtiyojlarning cheksizligi va ularni qondirish uchun zarur tovarlarni ishlab chiqarish va xizmat

ко'I sal ish uchun kerakli resurslarning cheklanganligi muammolari qamrab oladi. Yer yuzida aholi bugunga kelib 6 milliard kishidan oshdi. Yerdagi tabiiy boyliklar, ekin maydonlari, o'rmonlar, qazilma boyliklar, chuchuk suv va o'simlik, hayvonot dunyosi miqdori cheklangan. Ular kamayib borayapti. Sarf etilgan yer osti boyliklarini umuman qayta tiklab bo‘lmaydi.

Ma’lumki, ehtiyojlarni qondirishning yagona yo'li—ishlab chiqarishdir. Buning uchun esa turli-tuman resurslar kerak. Re- surslar deganda turli ehtiyojlarni qondiradigan tovarlar ishlab chiqarish va xizmat ko'rsatish uchun ishlatiladigan tabiat to­monidan yoki odamlar tomonidan yaratilgan ne’matlarni va mehnatga layoqatli kishilarni tushunamiz. Bu resurslar moddiy va mehnat resurslariga bo'linadi.

1. 
   Moddiy resurslar tabiiy va mehnat bilan yaratilgan re- surslarga bo'linadi. Tabiiy resurslarga yer, foydali qazilmalar singari boyliklar kiritilsa, mehnat bilan yaratilgan resurslarga kapital kiradi. U bino-inshoot, asbob-uskuna, mashina, mexanizmlar, har xil qurilma, xomashyo, materiallari kabilarni o‘z ichiga oladi.
   
2. 
   Mehnatga layoqatli, ma’lum malaka va mahoratga ega ki- shilar mehnat resurslari hisoblanadi.
   

Ko'rgazmali material


1-sxema.


Keyingi paytda ko'pgina iqtisodchilar bozor iqtisodiyoti sharoi­tida moliyaviy va axborot resurslarini alohida ajratib ko'rsatish- moqda.