D tojiboyeva, A. Yo‘ldoshev maxsus fanlarni o'qitish metodikasi

Darsning Ehtiyojlar va ularning tarkibi, ehtiyojlarning yuksalib maqsadi: borishi qonunining mazmunini anglash, iqtisodi­yotning bosh muammosini aniqlash, mavzu bo'yicha bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirish. Ehtiyoj- larni qondirish darajasi ko'rsatkichlarini o'rganish.


O'qituvchi muammoli vaziyat yaratish bilan talabalarni faol- lashtiradi, mulohazaga yo'llaydi. Birinchi uzviy savolni muhokama qilish jarayonida muammoli vaziyatni vujudga keltirish mumkin: Buning uchun o'qituvchi talabalarga «nima sababdan iqtiso- diyotni nazariy jihatdan o'rganishni aynan shu mavzudan bosh-




layapmiz?» degan savol bilan auditoriyaga murojaat qiladi. Bu savollar muhokamasi asosida talabalar fanni o'rganishni, iqtiso- diyotni shu mavzudan boshlanishiga qanoat hosil qilishlari kerak.
Talabalarga insonning yashashi uchun nimalar kerak? Birov birinchi navbatda oziq-ovqat desa, boshqasi tinchlik bo'lishi kerak, deydi. Sizningcha kim haq? Buning sababi nimada?- degan savollar qisqacha muhokama qilingach, «Insonning ehtiyojlari turli- tumanligini bilamiz, ularni o‘xshash tomonlari bormi?» deya muro­jaat qilib, talabalardan javob olgach, ma’ruza davom etadi.
Ehtiyojlarning turli guruhlarga bo'linishini tushuntirgach, «Nima sababdan turli jihatdan yondashib, guruhlarga bo‘lib chiqdik. Uni nima keragi bor? Guruhlarga bo'lmasdan, o'rganib qo‘ya qolsak bo'lmaydimi?» deb murojaat qilish mumkin.
Ikkinchi uzviy savolni muhokama qilishni «Agar odamning oziq-ovqatga bo'lgan ehtiyoji oshqozoni sig'imi bilan o'lchanadi desak, u juda kam o'zgaradi. Bundan ehtiyojlar o'zgarmaydi degan xulosa chiqarish mumkinmi?» degan muammoli savol qo'yiladi. Bunda o'qituvchi muhokama jarayonida talabalarning o'z ehtiyoj- ari kengayib borishi qonuniyatini amal qilishiga iqror bo'lishlariga olib kelishi kerak. Muhokama asosida ma’ruza o'qish davom ettiri- ladi.
Uchinchi savol ehtiyojlarni qondirish uchun resurslar kerakligi, resurslar esa cheklanganligi, cheklanganlik qanday oqibatga olib kelishini ko'rsatuvchi muammolar bilan boshlanadi.
Ishlab chiqarish resurslari tasnifi sxemasi namoyish qilinadi va talabalarga: «Hozirgi paytda ayrim iqtisodchilar axborot va moli­yaviy resurslarni ishlab chiqarish resurslari tarkibiga kiritishsa, boshqalari bu noto'g'ri, deyishmoqda. Siz qaysi bir fikrga qo'shilasiz» deb murojaat qilib, talabalarni munozaraga chorlash mumkin.