Dariy tilida ortirma nisbat

2.2 Dariy tilidagi misollarni tahlil qilish

در زمانه های قدیم در یک شهر حاکمی بود که عدالت را خیلی دوست داشت. روزی از کنار یک قلعه میگذشت و دفعتاً متوجه مردی شد که در زیر دیوار آن قلعه افتاده بود و از شدت درد ناله میکشید.

( Asosiy sharq tili (dariy), 38 b)
افتاده بود yeqilmoq-
میگذشتo’tib bormq-
ناله میکشیدnola qilardi-
Qadim zamonlarda bir shaxarda adolatni yaxshi ko’radigan podshox bo’lgan ekan. Bir kuni qasrni yonidan o’tib borarkan, to’satdan, devor tagida yekilib tushgan va og’riqdan baqirayotgan kishini payqadi.

حاکم به گادی وان دستور داد توقف کنند. پیاده شد و از آن مرد علت حالش را پرسید. آن مرد گفت که من دزد این شهر هستم و میخواستم این قلعه را که به یک زرگر تعلق دارد دزدی کنم. اما وقتیکه به دیوار بالا میشدم تصادفاً افتادم و خیلی افگار شدم چنانچه پایم شکسته است.
(Asosiy sharq tili (dariy), 38 b)

دستور دادfarmon bermq-

پیاده شدpiyoda yurmoq-
گفتgapirmoq-
میخواستمhohlamoq-
دیوار بالا میشدdivorga ko’tarilmoq-
افتادyeqilmoq-
افگار شدمhafa bo’lmoq-
شکسته استshikaslanmoq-

Podshox izvoshchiga to’xtashni buyurdi. U kishidan ahvolini so’radi. U kishi shahar o’g’risi ekanini aytadi va zargarga tegishli ushbu qal’aga o’g’rliga tushmoqchi bo’lganini aytadi. Ammo devorga ko’tarilayotganda tasodifan yiqildim juda hafa bo’ldim oyog’m shikaslangandan.

حاکم صاحب قلعه راخواست و پرسید که چرا دیواررا اینقدر بلند راخواست ؟ آن زرگر .جواب داد که من گناهی ندارم
(Asosiy sharq tili (dariy), 38 b)

جواب دادjavab bermq-

راخواستjavob bermoq-
Podshox qala egasiga qala nega bu qadar baland qurilgansiz? – dedi. Qal’a egasi mening aybim yo’q deb javob berdi.
گلکاری که این دیواررا میساخت هر روز دو پخسه میزد و مزد یک پخسه را میگرفت. حاکم تعجب نمود و یکی از خدمتگاران را پشت آن گلکار فرستاد و چون اورا آوردند پرسید که چرا کار زیاد میکردی و مزد کم میگرفتی؟ گلکار جواب داد که من هیچ گناهی ندارم.
(Asosiy sharq tili (dariy), 38 b)

میساختqurmoq-

میگرفتbormoq-
تعجب نمودtajublanmadi-
فرستادyubormoq
آوردندolib kelmoq-
G’ish teruvchi har kuni ikki paxsa g’isht tergan lekin kam haq olgan. Podshox ajablanib g’ish teruvchini chaqirtishga odam jonatadi va ular uni olib kelishada, podshox unga nega siz ko’p ishlab kam ish haqi olganini so’raydi. Quruvchi aybdor emasman deb javob beradi.
این زرگر دختر زیبائی دارد و وقتیکه من اینجا کار میکردم دخترش از دروازه می برامد و طرف من مینگریست. چون آن دختر خوشم آمده بود کوشش می کردم اینجا دیرتر بمانم و به این دلیل بسیار کار کرده ام.
(Asosiy sharq tili (dariy), 38 b)

مینگریستqaramoq-

خوشم آمدهyaxsh ko’rmoq-
کوشش می کردم harakat qilmoq-
Zargarning chiroyli qizi bore di va men ishlayotganimda u bu darvozadan chiqib ketardi va men tarafga qararab qo’yardi. U qiz menga yoqgani uchun bu yerda ko’proq qolish uchun kop ish qilardim.
حاکم فوراً دختر زرگرراخواست و گفت که چرا همیشه از این دروازه میبرامدی و گلکاررا متوجه خود میساختی؟ دختر جواب داد: ما دیگر دروازه نداریم و از این سبب مجبور بودم هر بار از این دروازه برایم. این دروازه را نجار به این طرف ساخته است.
(Asosiy sharq tili (dariy), 38 b)

میساختی qurmoq-

Podshox zudlik bilan zargarning qizini chaqirishni buyurdi va nega har safar usha darvozadan chiqishini so’radi, zargarning qizi javob berdi: bizda boshqa darvoza yoq va shu sababli har safar shu darvozadan o’tishga majbur bo’lganman. Duradgor darvozani shu tarafdan qurgan.

حاکم نجاررا خواست و پرسید: چرا دروازه را باین طرف ساخته ای؟ نجار هر چه فکر کرد بهانه ئی نیافت و حاکم دستور داد نجاررا به محبس برده به دار آویخته کنند.
(Asosiy sharq tili (dariy), 38 b)

پرسیدso'ramoq-

محبس بردهmahbus qilmoq-
آویخته کنندosmoq-

Podshox duradgorni chaqirtirdi va soradi: nega siz darvozani bu tomonga qurdingiz? Duradgor oyladi va sababini topolmadi va podshox duradgorni zindonga tashlatirdi va dorga osishilarini buyurdi.

در راه محبس عسکری که نجاررا می برد آهسته در گوشش گفت: اگر بمن یک مقدار پول بدهی حاضر هستم ترا از اعدام نجات بدهم. نجار که البته به مرگ خود راضی نبود پیشنهاد آن عسکررا قبول کرد و باو یک مبلغ پول داد.
(Asosiy sharq tili (dariy), 38 b)

می بردbormoq-

پول بدهیpul bermoq-
Duradgor qamoqga ketayotganda askar uning qulog’iga pichirlab shunday deydi: “agar menga pul bersang senga yordam beraman. Duradgor unga pul beradi.²²
عسکر اورا رها کرد و خودش نزد حاکم برگشته سلام داد و گفت : جلاد هرچه سعی کرد نجاررا بدار بکشد باین کار موفق نشد زیرا قد نجار کوتاه است و به دار نمیرسد. حاکم گفت: برو، در شهر بگرد و مردی را که قدش به دار برسد پیدا کن و به محبس آورده اعدام کن.
(Asosiy sharq tili (dariy), 38 b)

سلام دادsalom bermoq-

سعی کردharakat qildi-
موفق نشدmuvafaqiyatga erishmodi-
گفتgapirmoq-
Askar uni qo’yib yubordi va podshoxning oldiga aytib kelib, unga salom berib dedi: jallod duradgorni o’ldirish uchun qo’lidan kelgancha harakat qildi, lekin muvafaqiyatga erisha olmadi, chunki duradgarning boyi pas ekan, shuning uchun uni osib bo’lmadi. Podshox buyuri: bor shaxarda yur va bo’yi baland odam top va qamoqga olib borib qatil et. (Asosiy sharq tili
عسکر در شهر گشت تا اینکه مرد بلند قامتی را پیدا کرد و نظر به امر حاکم شه جرم شکستن پای آن دزد به دار آویخت. چنین بود عدالت آن حاک
(Asosiy sharq tili (dariy), 38 b)

آویختosmoq-

Askar boyi baland kishini topguncha shaharni aylanib chiqdi va podshoxning so’zlariga ko’ra, o’g’rining oyog’ni sindirgani uchun dorga osishdi. Hukumdorning adolati shunda edi.²³