Darslik. O‘zr oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, O‘rta maxsus, kasb- hunar ta’limi markazi. Qayta ishlangan 5-nashri.Ò

4-BOB. FIRMA  FAOLIYAТI  VA  UNI  BAHOLASH
4.1. Firmaning kapitali
Firma foyda topishdan iborat maqsadiga erishish uchun tovar va
xizmatlarni yaratishi hamda ularni sotishi kerak. Buning uchun esa
resurslar  zarur,  ularni  hech  kim  tekinga  bermaydi,  shu  sababdan
firma pul sarflashi, ya’ni o‘z ishiga kapital qo‘yishi kerak.
Kapital  firmaning  ta’sischilari  qo‘ygan  yoki  qarz  ko‘tarilgan  pul
bo‘ladi. Firma shu pulga kerakli resurslar (masalan, mashina-uskuna,
binolar, xomashyo, yoqilg‘i butlovchi qismlar va ish kuchi)ni sotib oladi.
Bular qanchalik ko‘p kerak bo‘lsa va qimmat tursa, shunchalik kapital
ham ko‘p talab qilinadi va aksincha bo‘lsa kam kapital kerak bo‘ladi.
Firmaning pul shaklidagi kapitalining bir qismiga uzoq  yillar xizmat
qiladigan mashina-uskuna, binolar sotib olinadi. Mashina-uskuna to‘zib
bo‘lgunigacha, aytaylik, 5 yil xizmat qilsa, binolar 50—100 yil mobaynida
xizmat qiladi. Aksincha, xomashyo, yoqilg‘i, materiallar tayyor mahsulot
chiqqunga  qadar,  masalan,  bir  oy  xizmat  qiladi,  ish  kuchi  ishga
yollanilgan muddatda xizmat qiladi, masalan, bir yil ishlatiladi. Qanday
resurslarga sarflanishiga qarab firma kapitali 2 xil bo‘ladi: