Darsni maqsadi: Ta’limiy maqsad

Yangi mavzuni mustahkamlash : O’quvchilar bilan savol-javob qilish.
Uyga vazifa berish : konspekt qilish. Masala ishlash
.
Kimyo fani o’qituvchisi: _____________________ O`TIBRO: ________________________
Fan : Kimyo.__.___.20___ -sana :


Mavzu : ___ OLTINGUGURTNING VODORODLI BIRIKMALARI
Darsni maqsadi: 1.Ta’limiy maqsad: O’quvchilarga berilgan mavzu yuzasidan ilmiy asoslangan, Davlat Ta’lim Standarti talablariga javob beradigan bilimlar berib , ularda amaliy ko’nikmakarni hosil qilish.
2.Tarbiyaviy maqsad:
O’quvchilarimizni Ona-Vatanga , tarixiy va madaniy merosimizga , O’zbek xalqining buyuk siymolariga , Ota-onaga muhabbat va milliy iftihor tuygusi ruhida tarbiyalash. kologok madaniyatni shakllantirish 3.Rivojlantiruvchi maqsad:
Ilimni amaliyotga tatbiq etish. O’quvchilarning bilim va tafakkurini, kitobxonlik malakasini oshirish, mustaqil fikrlash ko’nikmalarini shakllantirish va rivojlantirish, kimyo faniga qiziqishlarini shakllantirish.
Darsning jihozlari : Plakatlar , kimyoviy moddalardan na’munalar , kimyoviy jihozlar
Darsda qo’llaniladigan metod : Aralash , Interfaol metodlar.
Foydalanilgan adabiyotlar : Kimyo 8.Toshkent-2019. R.Asqarov,N.X.To’xtaboyev,K.G’.G’opirov.
Darsning borishi : Tashkiliy qism: 1.Salomlashish. 2. Davomat. 3. Darsga tayyorgarlik ko’rish.
Uyga vaziufani tekshirish: Konspektni tekshirish , savol-javob tariqasida uyga vazifani so’rash.
Yangi mavzuni bayoni:  
Vodorod sulfidning suvli eritmasi nima uchun kislota xossani namoyon qiladi?
V odorod sulfidning molekular formulasi: H2S; tuzilish formulasi:
H-S-H ; elektron formulasi .
Olinishi. Sulfid kislotaning tuzlariga, ya’ni sulfidlarga xlorid kislota ta’sir ettirib vodorod sulfid olinadi:
FeS + 2HCl = FeCl2 + H2S↑
Suyuqlantirilgan (200 - 350°C da) oltingugurtga vodorod ta’sir ettirib ham olinadi: H2 + S = H2S.
Fizik xossalari. Vodorod sulfid rangsiz, o‘tkir (palag‘da qolgan tuxumni eslatuvchi) hidli, zaharli gaz. -60°C da suyuqlanadi, —61,8°Cda qaynaydi. 1 l suvda 3,85 g H2S eriydi (1 hajm suvda 2,5 hajm).
Vodorod sulfidning suvdagi eritmasi sulfid kislota deyiladi.
Kimyoviy xossalari. Vodorod sulfid yonuvchi gazdir. U kislorodda yonadi.
A) agar kislorod yetarli bo‘lsa: 2H2S + 3O2= 2SO2 + 2H2O
B) agar kislorod yetarli bo‘lmasa: 2H2S + O2 = ↓2S + 2H2O
Vodorod sulfid va sulfid kislota kuchli qaytaruvchi moddalardir:
2Fe+3Cl3 + H₂S-2 = 2Fe+2Cl₂ + 2HCl
H2S-2 + Cl02 = 2HCl-1+S0
2H2S-2 + H2S+4O3 = 3S0 + 3H2O
Sulfid kislota boshqa kislotalar singari kislotalar uchun umumiy kimyoviy reaksiyalarni ham beradi:
2KOH + H₂S = K₂S + H₂O
CaO + H₂S = CaS + H₂O
CuCl2 + H2S = CuS + 2HCl
Vodorod sulfid, sulfid kislota va suvda eriydigan sulfidlar uchun reaktiv Pb(NO3)2 dir.
H2S + Pb(NO3)2 =↓PbS + 2HNO3
Na2S + Pb(NO3)2= ↓PbS +2NaNO3
2Na+ +S2- + Pb2+ + 2NO3 =↓PbS +2Na+ +2NO3
S2- +Pb2+ = ↓PbS
Sulfid ioni tutgan eritmaga qo‘rg‘oshinning suvda eruvchi tuzi qo‘shilsa qora rangli cho‘kma PbS hosil qiladi. Bu tajriba asosida sulfid ioni aniqlanadi.
BKM elementlari. Vodorod sulfid, sulfid kislota, sulfit ioni, sulfid ioni uchun xos reaksiyalar.