Darsning maqsadi

Darsning maqsadi: ta’limiy: o’quvchilarga qoraqalpoq xalqining yozma adabiyoti haqida bilim berish;

Tarbiyaviy: o’quvchilarni madaniy merosga hurmat hissini tarbiyalash;

Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning matn ustida ishlay olish ko’nikmalarini rivojlantirish.

Dars turi: yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.

Dars metodi: savol-javob, “Klaster” metodi, guruhlarda ishlash.

Dars jihozi: darslik, mavzuga oid xarita , doska, bo’r, daftar, tarqatma materiallar, vatman qog’oz, skotch

Tashkiliy qism: Salomlashish. Davomat. Dunyo yangiliklari.

O’tilganni so’rash: Savol-javob.

1.Qoraqalpoqlarning turmush tarsi haqida nimalarni bilib oldingiz?

2.Qoraqalpoqlar qanday shaharlarni barpo etganlar?

3.”Qirqqiz” dostonida qanday g’oyalar kuylanadi?

4.Qo’ng’irot va Chimboy shaharlari qachon barpo etilgan?

5.Qoraqalpoqlar tomonidan yozilgan qanday dostonlarni bilasiz?

Yangi mavzu Qoraqalpoq yozma adabiyoti. XVIII asrdan boshlab qoraqalpoq yozma adabiyoti shakllanadi va rivojlana bordi. XVIII-XIX asninig birinchi yarmida qoraqalpoq adabiyotining ko`zga ko`ringan qator namoyandalari qalam tebratganlarkim, ularning nomlari bugungi kunda ham ardoqlanadi. Ulardan biri Jiyen Jirov (1730-1784) edi. U mashhur baxshi sifatida kamol topdi. Ayni paytda she'rlar ham bitdi. „Hoy yigitlar, yigitlar", „Xayr endi, do`stlar", „Yuragimda ko`p dog`im", „Tuyani ber" kabi she'rlarida jamiyatdagi nohaqliklarni tanqid qiladi. Jiyen Jirov hajviy she'rlar ustasi ham edi. U „Hoy xonimiz, xonimiz", „Xon yonida to`ralar" kabi hajviy she'rlarida hukmron tabaqalarning kirdikorlarini, xalqqa o`tkazgan jabr-zulmlarini fosh etadi. Berdaq tarixiy mavzularda ham qalam tebratgan. Uning „Avlodlar", „Omongeldi", „Oydo`stbiy", „Ernazarbiy" kabi asarlarida xonlar zulmiga qarshi kurashgan xalq qahramonlari

faxr bilan kuylanadi. Xususan, „Omongeldi" dostoni Buxoro amirligiga qarshi ko`tarilgan (XVIII asr) qo`zg`olon boshlig`i Omongeldi jasoratiga bag`ishlangan.

Xiva xonligi zulmiga qarshi ko`tarilgan isyon „Ernazarbiy" dostonida ham aks ettirilgan.

1998- yilda mamlakatimizda Berdaq tavalludining 170 yilligi keng nishonlandi. Toshkent shahridagi xiyobonlaming biriga Berdaq nomi berildi va byusti o`rnatildi. Shoir tug`ilgan joy — Bo`zatovda ham Berdaq byusti o`rnatildi, Nukus shahrida Berdaqqa haykal qo`yildi.

• 
  XVIII asrda qoraqalpoqlarning yozma adabiyoti shakllangan.
  
• 
  1998- yilda Berdaq tavalludining 170 yilligi, 1999- yilda esa Ajiniyoz tavalludining 175 yilligi nishonlandi. Nukus shahrida ularning haykallari o`rnatildi.
  
• 
  Qauender Berdimuradov Berdaqqa atab portret chizgan
  

Mustahkamlash: Savol-javob.

1.Qoraqalpoq xalqining yozma adabiyoti qachon shakllandi?

2.Nega yozma adabiyotning asosini she’r va dostonchilik tashkil etgan?

3.Jiyen Jirov, Kunxo’java Ajniyozlarning qanday asrlarini bilasiz?

4.Berdaq asarlarida qanday g’oyalar ilgari surilgan?

Baholash.

Uyga vazifa: Mavzuni o’qish, savollarga javob berish.

Sana_______________sinf 8______fan O’zbekiston tarixi

Mavzu : QO’QON XONLIGINING TASHKIL TOPISHI.

Darsning maqsadi: ta’limiy: o’quvchilarga Qo’qon xonligining tashkil topishi, uning davlat tuzumi va boshqaruvi haqida ma’lumot berish;

Tarbiyaviy: o’quvchilarni xalqimizning o’tmishi tarixiga hurmat ruhida tarbiyalash;

Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning matn ustida ishlay olish ko’nikmalarini rivojlantirish.

Dars turi: yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.

Dars metodi: savol-javob, “Slayd” metodi, guruhlarda ishlash.

Dars jihozi: darslik, mavzuga oid xarita , doska, bo’r, daftar, tarqatma materiallar, vatman qog’oz, skotch

Tashkiliy qism: Salomlashish. Davomat. Dunyo yangiliklari.

O’tilganni so’rash: Savol-javob.

1.Qoraqalpoq xalqining yozma adabiyoti qachon shakllandi?

2.Nega yozma adabiyotning asosini she’r va dostonchilik tashkil etgan?

3.Jiyen Jirov, Kunxo’java Ajniyozlarning qanday asrlarini bilasiz?

4.Berdaq asarlarida qanday g’oyalar ilgari surilgan?

Yangi mavzu: Kichik ma’ruza.(slaydlar)

Farg’ona vodiysi Buxoro xonligi tasarrufida edi. XVIII asr boshlarida Chust yaqinidagi Chodak qishlog’I xo’jalar jamoasi o’z mulklarini mustaqil deb e’lon qildilar. Vodiydagi ming qabilasi oqsoqollari Buxoro xonligidan mustaqil davlat tuzishga qaror qilishgan. Ming qabilasi yo’lboshchilaridan biri Shohruxbiy hukmdor deb e’lon qilinadi.

1710-yilda minglar chodaklik din peshvolari hokimiyatini ag’daradilar. Shu tariqa , Markaziy Osiyoda keyinchalik Qo’qon xonligi deb atalgan yangi davlat vujudga keladi. Teoaqo’rg’on qarorgohga aylantiriladi. Abdulkarimbiy hukmronligi davrida Qo’qon shahriga asos solinadi va poytaxt Qo’qon shahriga ko’chiriladi.

Mustahkamlash: Savol-javob.

1.Qo’qon xonligi qanday tashkil topdi?

2.Nega Buxoro xonligi Qo’qon xonligi tashkil topishining oldini ola olmagan?

3. Xonning shaxsiy daromadi hisob-kitobini olib boruvchi amaldor kim bo’lgan?

4.Qo’qon xonligi davlat tuzumiga ko’ra qanday davlat bo’lgan?

Baholash.

Uyga vazifa: Mavzuni o’qish, savollarga javob berish.

Sana_______________sinf 8______fan O’zbekiston tarixi

Mavzu : XVIII ASRNING IKKINCHI YARMI – XIX ASR BOSHLARIDA TOSHKENT.

Darsning maqsadi: ta’limiy: o’quvchilarga mustaqil Toshkent hokimligining tashkil topishi haqida ma’lumot berish;

Tarbiyaviy: o’quvchilarni har bir xalq tarixiga hurmat bilan qarash ruhida tarbiyalash;

Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning matn ustida ishlay olish ko’nikmalarini rivojlantirish.

Dars turi: yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.

Dars metodi: savol-javob, “Aqliy hujum” metodi, guruhlarda ishlash.

Dars jihozi: darslik, mavzuga oid xarita , doska, bo’r, daftar, tarqatma materiallar, vatman qog’oz, skotch

Tashkiliy qism: Salomlashish. Davomat. Dunyo yangiliklari.

O’tilganni so’rash: Savol-javob.

1.Qo’qon xonligi qanday tashkil topdi?

2.Nega Buxoro xonligi Qo’qon xonligi tashkil topishining oldini ola olmagan?

3. Xonning shaxsiy daromadi hisob-kitobini olib boruvchi amaldor kim bo’lgan?

4.Qo’qon xonligi davlat tuzumiga ko’ra qanday davlat bo’lgan?

5. Kimning hukmronligi davrida O’sh va Ozgan bo’ysundirildi?

Yangi mavzu Toshkent hokimligining tashkil topishi. XVIII asrning ikkinchi yarmida Toshkent - Shayxontohur, Beshyog`och, Ko`kcha va Sebzor dahalariga bo`lingan. Ularning har

birini mustaqil hokim boshqargan. Bu davr Toshkent tarixida to`rt hokimlik deb nom olgan. Shahar hokim-larining o`zaro urushlaridan tinkasi qurigan va bu kurashda Yunusxojaning qo`li baland kelayotganini ko`rgan xalq boshqa hokimlarni mansabidan chetlatib, butun shaharga Yunusxojani hokim qilib ko`tardilar. Yunusxojaga „Hazrati eshon" unvoni berilgan, xon deb ham yuritilgan. Yunusxoja huzurida xon kengashi tuzildi, kengashga 4 daha mingboshilari kiritilgan. Kengashda Yunusxoja hokim etib tayinlandi.

To`rt hokimlik tugatilib, 1784-yilda yagona siyosiy hokimiyatning vujudga kelishi natijasida mustaqil Toshkent hokimligi tashkil topdi. Anhoming o`ng tomonida baland va qalin devor bilan o`ralgan o`rda, ya'ni davlat mahkamasi qurildi. Unda xon qarorgohi, devonxona, zarbxona joylashgan. o`rdani harbiy qism qo`riqlab turgan.

• 
  1784- yilda mustaqil Toshkent hokimligi tashkil topishi
  
• 
  1809- yilda Toshkent Qo`qon xonligi tomohidan bosib olindi
  

Mustahkamlash: Savol-javob.

1.To’rt hokimlik haqida nimalarni bilib oldingiz?

2.Toshkent – Rossiya munosabatlari haqida so’zlab bering.

3.Toshkent – Qo’qon munosabatlari haqida nimalarni bilib oldingiz?

4.Mustaqil Toshkent hokimligi qachon tashkil topdi?

5.XVIII asrning ikkinchi yarmida Toshkent nechta dahaga bo’lingan edi?

6.Xaritadan ko’rsating ?

Baholash.

Uyga vazifa: Mavzuni o’qish, savollarga javob berish.

Sana_______________sinf 8______fan O’zbekiston tarixi

Mavzu : XIX ASRNING BIRINCHI YARMIDA QO’QON XONLIGINING IJTIMOIY-IQTISODIY AHVOLI.

Darsning maqsadi: ta’limiy: o’quvchilarga XIX asrning birinchi yarmida Qo’qon xonligining ijtimoiy-iqtisodiy ahvoli haqida ma’lumot berish;

Tarbiyaviy: o’quvchilarni har bir xalq tarixiga hurmat bilan qarash ruhida tarbiyalash;

Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning matn ustida ishlay olish ko’nikmalarini rivojlantirish.

Dars turi: yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.

Dars metodi: savol-javob, “Aqliy hujum” metodi, guruhlarda ishlash.

Dars jihozi: darslik, mavzuga oid xarita , doska, bo’r, daftar, tarqatma materiallar, vatman qog’oz, skotch

Tashkiliy qism: Salomlashish. Davomat. Dunyo yangiliklari.

O’tilganni so’rash: Savol-javob.

1.To’rt hokimlik haqida nimalarni bilib oldingiz?

2.Toshkent – Rossiya munosabatlari haqida so’zlab bering.

3.Toshkent – Qo’qon munosabatlari haqida nimalarni bilib oldingiz?

4.Mustaqil Toshkent hokimligi qachon tashkil topdi?

5.XVIII asrning ikkinchi yarmida Toshkent nechta dahaga bo’lingan edi?

Yangi mavzu: . Olimxon hokimiyatni markazlashtirish maqsadida ichki islohotlar ham o`tkazdi. Diniy unvon hisoblangan „eshon"ni bekor qiladi. Kambag`al va qalandarlarga yer maydonlari va chorva mollari berib, ularni mehnatga jalb qiladi.

Ayrim diniy arboblarni imtihon qiladi va yolg`onchiligi fosh qilinganlarni jazolaydi. Ulamolar xonning bu xatti-harakatlaridan norozi bo`ladilar va unga qarshi fitna uyushtiradilar. 1810- yilda xon-ning Toshkentdaligidan foydalanib, „01imxon Toshkentda o`ldi", degan mish-mishlar tarqatishadi. Taxtga uning ukasi Umarxonni o`tqazadilar. Olimxon xiyonatdan xabar topgach, Qo`qonga qaytadi. Biroq fitnachilar tomonidan yo`lda Olimxon otib o`ldiriladi.

Guruhlarda ishlash.

1-guruh. Ichki vaziyatning keskinlashuvi.

2-guruh. Umarxon va uning o’g’li Muhammad Alixon davrida Qo’qon xonligi.

3-guruh. Amir Nasrullo istilosidan keying siyosiy ahvol.

4-guruh. Ichki nizolarning kuchayishi.

Mustahkamlash: Savol-javob.

1.Madalixon davrida nega hukmron tabaqa parokandaligi ro’y berdi?

2.Amir Nassrullo harbiy yurishi qanday natija bilan tugadi?

3.Qipchoqlarning Qo’qon xonligida katta mavqega ega bo’lib olishlariga nimalar sabab bo’ldi?

4.Xudoyorxon qipchoqlarga nisbatan qanday yo’l tutdi?

Baholash.

Uyga vazifa: Mavzuni o’qish, savollarga javob berish.

Sana_______________sinf 8______fan O’zbekiston tarixi

Mavzu : QO’QON XONLIGIDA IQTISODIY HAYOT.

Darsning maqsadi: ta’limiy: o’quvchilarga Qo’qon xonligining iqtisodiy hayoti haqida bilim berish;

Tarbiyaviy: o’quvchilarni har bir xalq tarixiga hurmat bilan qarash ruhida tarbiyalash;

Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning matn ustida ishlay olish ko’nikmalarini rivojlantirish.

Dars turi: yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.

Dars metodi: savol-javob, “Klaster” metodi, guruhlarda ishlash.

Dars jihozi: darslik, mavzuga oid xarita , doska, bo’r, daftar, tarqatma materiallar, vatman qog’oz, skotch

Tashkiliy qism: Salomlashish. Davomat. Dunyo yangiliklari.

O’tilganni so’rash: Savol-javob.

1.Madalixon davrida nega hukmron tabaqa parokandaligi ro’y berdi?

2.Amir Nassrullo harbiy yurishi qanday natija bilan tugadi?

3.Qipchoqlarning Qo’qon xonligida katta mavqega ega bo’lib olishlariga nimalar sabab bo’ldi?

4.Xudoyorxon qipchoqlarga nisbatan qanday yo’l tutdi?

Yangi mavzu: Soliq va majburiyatlar. Asosiy soliq - xiroj bo`lib, uning miqdori ekin ekiladigan yer maydoni va ekin turiga -qarab 1/3-1/5 olinar edi.

Ko`chmanchi xalqlardan olinadigan zakotning ham turi ko`p edi. Ularning asosiylari „qo`raboshi", „tutunhaqi", „yig`im soliq" deb atalar edi.

„Qo`ra boshi" zakoti - ko`chmanchi chorvadorlardan moli boshiga va qo`rasiga qarab olinadigan zakot edi. Bu zakot qishda mollar qo`ralarda turganida yig`ib olinar edi.

„Tutun haqi" zakoti - bu bahor kelganda yangi o`tloqlarga ko`chishdan oldin xonadon boshiga bittadan qo`y bilan olinadigan soliq (zakot) edi.

„Yig`im soliq" esa zakot to`lamaydigan boylar va ularning qarindoshlarining bekka beradigan 9 buyumdan iborat io`omlaridan iborat bo`lgan.

“Klaster” usuli.
Yer egaligi



Savdo



Hunarmandchilik

Soliq va majburiyatlar

Qishloq xo’jaligi

Iqtisodiy hayot


Mustahkamlash: Savol-javob. 1.Qo’qon xongidagi sun’iy sug’orish va dehqonchilik haqida nimalarni bilib oldingiz?

2.Yer egaligi shakllarini va ularning bir-biridan farqini qayd eting.

3.Aholi qanday soliqlar to’lagan va majburiyatlar o’tagan?

4. Qo’qon xonligining chet davlatlar bilan olib brogan savdosi haqida so’zlab bering.

Baholash.

Uyga vazifa: Mavzuni o’qish, savollarga javob berish.

Sana_______________sinf 8______fan O’zbekiston tarixi

Mavzu : QO’QON XONLIGI SHAHARLARI.

Darsning maqsadi: ta’limiy: o’quvchilarga Qo’qon xonligi shaharlari haqida ma’lumot berish;

Tarbiyaviy: o’quvchilarni har bir xalq tarixiga hurmat bilan qarash ruhida tarbiyalash;

Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning matn ustida ishlay olish ko’nikmalarini rivojlantirish.

Dars turi: yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.

Dars metodi: savol-javob, “Klaster” metodi, guruhlarda ishlash.

Dars jihozi: darslik, mavzuga oid xarita , doska, bo’r, daftar, tarqatma materiallar, vatman qog’oz, skotch

Tashkiliy qism: Salomlashish. Davomat. Dunyo yangiliklari.

O’tilganni so’rash: Savol-javob.

1.Qo’qon xongidagi sun’iy sug’orish va dehqonchilik haqida nimalarni bilib oldingiz?

2.Yer egaligi shakllarini va ularning bir-biridan farqini qayd eting.

3.Aholi qanday soliqlar to’lagan va majburiyatlar o’tagan?

4. Qo’qon xonligining chet davlatlar bilan olib borgan savdosi haqida so’zlab bering.

5. Qo’qon honligi hayotida hunarmandchilik qanday rol o’ynagan ?

Yangi mavzu: “Klaster” usuli.
Namangan

Andijon

Marg’ilon

Qo’qon

Qo’qon xonligi shaharlari



Qo’qon shaharlari

Xonlikni bosh shahri qo’qon edi .Qoqon 12 dahaga bo’lingan 30000 aholi yashagan .

Marg’ilom shahriga 2000 yil avval asos solingan

Andijon”Boburnomada yozilgan .

Mustahkamlash: Savol-javob.

1.Qo’qon shahri tarixi haqida so’zlab bering?

2.Andijon shahriga “Boburnoma”da qanday ta’rif berilgan?

3.Namangan shahri qay tariqa paydo bo’lgan?

4.Qadimda Marg’ilon Qo’qon xonligining nima sotiladigan asosiy markazi bo’lgan?

5.Marg’iulon shahriga asos solinganiga necha yil bo’ldi .?

Baholash.

Uyga vazifa: Mavzuni o’qish, savollarga javob berish.

Sana_______________sinf 8______fan O’zbekiston tarixi

Mavzu : QO’QON XONLGIDA MADANIY HAYOT.

Darsning maqsadi: ta’limiy: o’quvchilarga Qo’qon xonligi madaniyati haqida ma’lumot berish; Tarbiyaviy: o’quvchilarni madaniymerosga hurmat, uni e’zozlash ruhida tarbiyalash; Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning matn ustida ishlay olish ko’nikmalarini rivojlantirish.

Dars turi: yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.

Dars metodi: savol-javob, “Aqliy hujum” metodi, guruhlarda ishlash.

Dars jihozi: darslik, mavzuga oid xarita , doska, bo’r, daftar, tarqatma materiallar, vatman qog’oz, skotch

Tashkiliy qism: Salomlashish. Davomat. Dunyo yangiliklari.

O’tilganni so’rash: Savol-javob.

1.Qo’qon shahri tarixi haqida so’zlab bering?

2.Andijon shahriga “Boburnoma”da qanday ta’rif berilgan?

3.Namangan shahri qay tariqa paydo bo’lgan?

4.Qadimda Marg’ilon Qo’qon xonligining nima sotiladigan asosiy markazi bo’lgan?

5.Qadimgi ma’lumotlarda Qo’qon shahri qanday nomlar bilan atalgan?

Yangi mavzu: Guruhlarda ishlash.

1-guruh. Umarxon va ilmiy – madaniy muhit.

2-guruh. Maxmur va Gulxaniy hayoti va ijodi.

3-guruh. Jahon otin Uvaysiy va Mohlaroyim hayoti va ijodi.

4-guruh.Boboraxim Mashrab .

Guruhlar taqdimoti tinglanadi . Qo’shimcha savollarga o’qituvchi javcob beradi .

Mustahkamlash: Savol-javob.

1.Ilmiy- adabiy muhit nima? Kim uni shakllantirdi?

2.”Majmuayi shoiron” nima, uni kim tuzgan?

3.Maxmur ijodiga xos bo’lgan asosiy xususiyat nima?

4.Gulxaniy o’zbek adabiyotida qaysi janrning asoschisi?

5.Uvaysiy va Nodira ijodlariga xos bo’lgan xususiyatlar nimada?

6.Qanday tarixiy asarlar yozilgan ?

7.Qo’qonda qanday tarixiy obidalar qurilgan ?

8.Xar5itadan ko’rsating ?

Baholash.

Uyga vazifa: Mavzuni o’qish, savollarga javob berish.

Sana_______________sinf 8______fan O’zbekiston tarixi

Mavzu : Tarixnavislik , san’at va me’morchilik.

Darsning maqsadi: ta’limiy: o’quvchilarga tarixnavislik , san’at va me’morchilik haqida ma’lumot berish;

Tarbiyaviy: o’quvchilarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash;

Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning matn ustida ishlay olish ko’nikmalarini rivojlantirish.

Dars turi: yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.

Dars metodi: savol-javob, “Slayd” metodi, guruhlarda ishlash.

Dars jihozi: darslik, mavzuga oid xarita , doska, bo’r, daftar, tarqatma materiallar, vatman qog’oz, skotch

Tashkiliy qism: Salomlashish. Davomat. Dunyo yangiliklari.

O’tilganni so’rash: Savol-javob.

1.Ilmiy-adabiy muhit nima ?

2. “Majmuai-shoiron” nima , uni kim tuzgan ?

3.Maxmur ijodiga hos bo’lgan asosiy hususiyat nima ?

4.Gulhaniy o’zbek adabiyotida qaysi janrning asoschisi ?

5.Uvaysiy haqida nima bilasiz ?

6.Nodira haqida nima bilasiz?

7.Uvaysiy va Nodira ijodini hususiyatlarini taqqoslang?

8.Boborahim Mashrab ijodi haqida nima bilasiz?

Yangi mavzu : kichik ma’ruza

1.Tarixnavislik. XVIIi-XiX asrlarda Qo’qon honligida ko’plab tarixiy asarlar yaratilgan . Mazkur davrda tarixchilardan Abdulkarim Fazliy Namangoniy Amir Umarxonning topshirig’I bilan “Shohnoma” masnaviysini yozib tugatgan .”Majmuai shoiron” tazkirasini ham yozgan .

Mirzo Qalandar Mushrif Isfarangiy Amir Umarxonning maslahati bilan “Shohnomai Umarxon “ tarixiy asarini yozgan . Yana Tarixchilardan Muxammad Xakimxon To’ra , Muxammad Xo’qandiy , Junayd Mulla Avaz , Muxammad Solih, Mulla Ali Qori Qunduziy kabilar ijod qilgan .

2.San’at.Xattotlik san’ati rivojlangan . Muxammad Latif , Mirzo Sharif , Abulg’oziho’ja kabi xattotlar ijod qilgan .

3.Me’morchilik.Qo’qonda , Buxoroda masjid , madrasalar qurildi . Madrasai Mir , Norbo’tabiy va Modarixon kabi dahmalari hozirgacha saqlanadi .

Mustahkamlash. Guruhlarda ishlash klaster usuli

1-guruh .Tarixnavislik

2-guruh . San’at .

3-guruh .Me’morchilik haqida nnjima bilasiz ?.

Guruhlar taqdimoti .

Baholash.

Uyga vazifa: Mavzuni o’qish, savollarga javob berish.

Sana_______________sinf 8______fan O’zbekiston tarixi

Mavzu : XVI-XVIII asrlarda xalqaro munosabatlar.

Darsning maqsadi: ta’limiy: o’quvchilarga XVI-XVIII asrlarda xalqaro munosabatlar haqida ma’lumot berish;

Tarbiyaviy: o’quvchilarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash;

Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning matn ustida ishlay olish ko’nikmalarini rivojlantirish.

Dars turi: yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.

Dars metodi: savol-javob, “Slayd” metodi, guruhlarda ishlash.

Dars jihozi: darslik, mavzuga oid xarita , doska, bo’r, daftar, tarqatma materiallar, vatman qog’oz, skotch

Tashkiliy qism: Salomlashish. Davomat. Dunyo yangiliklari.

O’tilganni so’rash: Savol-javob.

1.Ilmiy-adabiy muhit nima ? 2.Tarixiy asarlar Qo’qon honligida nechanchi asrlarda yaratilgan? 3.”Shohnomai Umarxon “ asarini kim yozgan ? 4.Tarixchi Muxammad Xakimxon To’ra ibn Said Ma’sumxon haqida nima bilasiz? 5.”Tarixi Shohruxiya” asari muallifi kim ? 6.Qo’qonda qanday san’at turi rivojlangan ? 7.Qanday me’morchilik obidalarini bilasiz?

Yangi mavzu : kichik ma’ruza .

1.Xuroson raqobat maydoni. XI asrda Xurosonda uch siyosiy kuch to’qnashdi . Bular Movarounnaxrda shayboniylar , Eronda Safaviylar , Hindistonda Boburiylar. Ularning manfaatlari to’qnashadigan joy Xuroson . Sababi Xuroson ham harbiy -siyosiy , ham savdo-iqtisodiy jihatdan muhim o’rin tutar edi .

2.Buxoro va boburiylar davlati munosabatlari . XVI asrda shayboniylar bilan boburiylar o’rtasida elchilik munosabatlari o’rnatildi . Abdullahon boburiylar hukmdori Akbarshohga to;rt marta elchi jo’natdi .Hindistonga me’morlar rassomlar yuborilgan. Buxoro xoni Nodirmuxammad va va o’gli Abdulaziz o’rtasida kelishmovchilik yuzaga keladi . Nodirmuxammad Balxga qochadi .U shoxjaxondan yordam so’raydi . Hind qo’shinlari yordam bohonasida Balxni bosib olishga harakat qiladi , lekin Abdulazizhon ularni qaytarib yuboradi .

3.O’rta Osiyo va Afg’oniston munosabati .Mustaqil Afg’oniston 1747 yil tuzilgan . 1751 yil Ahmadshoh Amudaryo bo’yida o’zbeklar yerlarini bosib oladi .1768 yil -1789 yil o’zbeklar qo’zg’olon ko’taradi. Temurshoh Buxoro bilan sulx tuzadi .

4.Qo’qon Xitoy munosabati .Sin imperiyasi 1755- 1759 yillarda Sharqiy Turkistonni o’ziga bo’ysundirib Qo’qon xonligini kuchsizlantirishga urinadi . Oqibatda Yusufho’ja bilan 70 ming uyg’ur oilasi Farg’ona vodiysiga ko’chib keladi.1832 yil Pekinda Xitoy -Qo’qon shartnomasi imzolangan