Gullar, quchog‘ida, chegarachi, ishchi, binokorlar, marmarlardan.
Baxtli kunlar, rangin gullar
Quchog‘ida tug‘ilding sen.
Seni o‘ylab uzoq tunlar,
Mijja qoqmas chegarachi,
|
Senga ravon asfalt yo‘llar
Qurayotir minglab ishchi.
Senga atab maktab solar,
Binokorlar marmarlardan...
|
—Qaysi so‘zlarda so‘z o‘zgartuvchi qo‘shimchalar bor?
(Quchog‘ida, marmarlardan so‘zida –da -dan so‘z o‘zgartuvchi qo shimcha).
—dan qo‘shimchasi qaysi kelishikning qo‘shimchasi? (-dan chiqish kelishigining qo‘shimchasi.)
—lar qanday qo‘shimcha? (-lar ko‘plik qo‘shimchasi.)
—chi, -kor qo‘shimchalari qanday vazifa bajaryapti?
(Yangi ma‘nodagi ot yasayapti.)
—Bu qo‘shimchalarni nima deb nomlagandik?
(Ot yasovchi qo‘shimcha deb nomladik.)
O t yasovchi qo‘shimchalarni, umuman yangi ma’no yasaydigan o‘shimchalarning belgisi bilan belgilaymiz. Chegarachi, binokor
Mashqni bajarish tartibi:
gul-lar (asos+so‘z o‘zgartiruvchi qo‘shimcha)
quchoq-i-da (asos+ so‘z o‘zgartiruvchi qo‘shimcha+ so‘z o‘zgartiruvchi qo‘shimcha)
chegara-chi (asos+so‘z yasovchi qo‘shimcha)
ish-chi (asos+so‘z yasovchi qo‘shimcha)
bino-kor-lar (asos+so‘z yasovchi qo‘shimcha+ so‘z o‘zgartiruvchi qo‘shimcha)
marmar-lar-dan (asos+ so‘z o‘zgartiruvchi qo‘shimcha+ so‘z o‘zgartiruvchi qo‘shimcha)
O‘qituvchi kasblarga qiziqtirish maqsadida va so‘z boyligini oshirish uchun “Lotto” ta’limiy o‘yinidan foydalanadi. So‘zlar aralash holda beriladi, berilgan otlardan ma’nodoshlarini tanlab guruhlar bo‘yicha doskada yozdiriladi
1.Binokor-quruvchi 2.O‘qituvchi- muallim 3.Shifokor-tabib 4. Mevazor-bog‘zor.5.Suvchi-mirob.
Ushbu so‘zlar ishtirokida ikkita gap tuzilib rag‘batlantiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |