Davlat qarzini boshqarish strategiyasini takomillashtirish

DAVLAT QARZINI BOSHQARISH STRATEGIYASINI TAKOMILLASHTIRISH
MUNDARIJA
KIRISH
I BOB. Qarzni samarali boshqarishning nazariy va uslubiy asoslari
1.1.Davlat qarzining tushunchasi va tuzilishi
1.2. Davlat qarzini boshqarish usullarini baholash
II BOB Davlat qarzini boshqarish mexanizmini shakllantirishning asosiy yo'nalishlari
2.1. O’zbekiston Respublikasining davlat qarzini boshqarishning zamonaviy mexanizmining samaradorligini tahlil qilish
2.2. Zamonaviy iqtisodiy sharoitda O’zbekiston Respublikasining davlat ichki qarzini boshqarish xususiyatlari
III.BOB. O’zbekiston Respublikasining davlat qarzini boshqarish mexanizmining samaradorligini oshirish yo'nalishlari
3.1. O’zbekiston Respublikasining davlat qarzini boshqarish tizimi uchun normativ-huquqiy baza
3.2. O’zbekiston Respublikasining davlat qarzini boshqarish mexanizmining samaradorligini oshirish yo'llari
IV.BOB. Davlat tashqi qarzini boshqarish tizimini modernizatsiya qilishda O’zbekiston davlat qarzini boshqarish tizimidan foydalanish va qarz yukini hal qilish dasturining kontseptsiyasi haqida
4.1. Davlat tashqi qarzini boshqarish tizimini modernizatsiya qilishda O’zbekiston davlat qarzini boshqarish tizimidan foydalanish
4.2. O’zbekistonning qarz yukini hal qilish dasturining kontseptsiyasining o’ziga xosligi va uning O’zbekistonda tadbiqi
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
ILOVA

Kirish
Byudjet taqchilligi xarajatlarning daromaddan oshib ketishi, hatto bozor iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlar uchun ham istisno hodisa emas. Byudjet taqchilligini qoplash, shuningdek, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish bo‘yicha davlat investitsiya dasturlarini profitsit bilan moliyalashtirish uchun jalb qilingan mablag‘lar davlat qarzini tashkil qiladi.

Davlat qarzini boshqarish bilan bog'liq muammolar ko'pchilik davlatlar uchun dolzarbdir. Davlat qarzini boshqarish masalalarini o'rganish butun dunyo iqtisodchilarining e'tiborini davlat qarzining katta hajmlari va uni to'lash va unga xizmat ko'rsatish uchun mutlaq va nisbiy ko'rsatkichlarda yuqori darajadagi xarajatlar bilan bog'liq bo'lib, ko'plab davlatlarning kredit holatini tavsiflaydi¹.
Qarz mablag'lari joriy muammolarni hal qilishga emas, balki mintaqani rivojlantirishning strategik maqsadlarini (infratuzilma va ijtimoiy ob'ektlarni qurish, iqtisodiy salohiyatni saqlash) amalga oshirishga yo'naltiriladigan siyosat ustuvor bo'lishi kerak, buning asosiy natijasi sezilarli bo'ladi. aholi turmush sifatini yaxshilash.
Shu sababli, ushbu tadqiqotda O’zbekiston Respublikasining ta'sis subyektlaridagi mavjud vaziyat va mintaqaviy darajada davlat qarzini tartibga solish sohasidagi mavjud muammolarni tahlil qilish asosida bir qator aniq chora-tadbirlar taklif etiladi. muallif fikri, davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarining bu boradagi faoliyati sifatini sezilarli darajada yaxshilashga xizmat qiladi.
Tadqiqot mavzusining dolzarbligi radikal iqtisodiy islohotlar boshlanishi bilan O’zbekiston Respublikasining deyarli barcha sub'ektlari o'z funktsiyalarini, shu jumladan aholi oldidagi ijtimoiy-iqtisodiy majburiyatlarni bajarish uchun moliyaviy resurslarning keskin tanqisligiga duch kelganligi bilan belgilanadi.
Mablag'larning etishmasligi, birinchi navbatda, sanoat va qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishining kamayishi va shunga mos ravishda soliq to'lovlarining kamayishi, shuningdek federal markazdan moliyaviy yordamning kamayishi bilan bog'liq.
Natijada, zarur xarajatlarni qoplash va ishlab chiqarish salohiyatini qo'llab-quvvatlash uchun O’zbekiston hududlari qarz majburiyatlarining turli shakllaridan (ssudalar, byudjet ssudalari, qimmatli qog'ozlar, davlat kafolatlari) faol foydalana boshladilar, bu oxir-oqibatda yangi toifaning shakllanishiga olib keldi. iqtisodiy fanlar - O’zbekiston Respublikasi sub'ektlarining davlat qarzlari.
Hozirgi vaqtda bunday qarzlar hajmining doimiy o'sishi kuzatilmoqda. Shu bilan birga, qabul qilingan moliyaviy majburiyatlarni to'lash va ularga xizmat ko'rsatish xarajatlari ortib bormoqda. Olingan qarz mablag'lari asosan viloyat byudjetlari taqchilligini, uni ijro etishdagi vaqtinchalik kassa kamchiliklarini moliyalashtirish va joriy ijtimoiy ehtiyojlarni qondirishga (davlat xodimlariga ish haqi, nafaqalar, ta'til to'lovlari) yo'naltiriladi, balki ijtimoiy-iqtisodiy muammolarni hal qilish uchun emas. hududlarni iqtisodiy rivojlantirish, ishlab chiqarish va ijtimoiy infratuzilmaning mavjud ob'ektlarining o'ta muhim darajaga etgan eskirishini bartaraf etish.
Shu bilan birga, ishlab chiqarish salohiyatini rivojlantirish uchun viloyat hokimliklari tomonidan bevosita yoki davlat kafolatlarini berish yo‘li bilan jalb qilingan o‘sha sanoqli kredit va kreditlar ham ko‘pincha sezilarli ijtimoiy-iqtisodiy samara bermaydi.
Bundan tashqari, o'tkazilgan tekshirishlar shuni ko'rsatadiki, O’zbekiston Respublikasining ta'sis sub'ektlarining qarz majburiyatlarini ro'yxatdan o'tkazish va hisobga olishning to'liqligi bilan bog'liq muammolar bugungi kunga qadar hal etilmagan. Fuqarolarning o'zlari va jamiyat ko'pincha qarz mablag'lari nimaga olinishi va qayerga sarflanishi haqida aniq tasavvurga ega emas. Ushbu sohada qabul qilingan qarorlar uchun davlat xizmatchilarining shaxsiy javobgarligi yo'q.
Hududlar ijro hokimiyati organlari tomonidan shu paytgacha qarzdorlikni samarali boshqarish mexanizmini yaratish, ilmiy-amaliy tajribaga asoslangan qarz majburiyatlarini jalb qilish va ulardan foydalanishning qisqa va uzoq muddatli strategiyalarini ishlab chiqish muhimligini anglab yetmagan. Bunday qarzlarni boshqarish sohasida malakali mutaxassislar deyarli yo'q.
Bularning barchasi ushbu tadqiqot mavzusining dolzarbligini, uning ilmiy va milliy iqtisodiy ahamiyatini belgilaydi.