Bolish — mo`g’ullar imperiyasida tillo pul birligi bolish, 8 misqol, u 2 donga teng bo`lgan.
Botmon — SHarq mamlakatlari, jumladan, O`rta Osiyoda Qadimgi davr va o`rta asrlarda
mavjud bo`lgan og’irlik o`lchovi birligi. Botmon turli davrlarda turli joylarda miqdori o`zgarib
turgan. Masalan XIX asrda bir botmon Xivada 20,16 kg dan 40,95 kg gacha, Buxoro va
Samarqandda –8 pud (1 pud 16 kg) ya`ni 131,44 kg Fargonada – 8–10 pud ya`ni 131,44 kg dan
163,800 kg gacha, Toshkentda – 10,5 pud ya`ni 171,99 kg ga teng bo`lgan. SHuningdek, O`rta
Osiyoda botmon sifatida er o`lchovi sifatida ham qo`llanilgan, ya`ni bir botmon og’irlikdagi
bug’doy sepilishi mumkin bo`lgan er bir botmon hisoblangan bu taxminan bir gektarga teng satx
o`lchov belgisi bo`lgan.
Gaz — SHarq mamlakatlarida taxminan 62 sm dan 91,5 sm ga teng bo`lgan uzunlik
o`lchov birligi.
Dinor – o`rta asrlarda Arab halifaligi hududida ishlatilgan tilla pul. XIV asrda
Movarounnahrda bir dinor ikki misqol kumushga teng bo`lgan. Bir misqol 4,53—4,55 grammni
tashkil qilgan.
Dirham — o`rta asrlardagi arab kumush tangasi. XIV asrda Movarounnahrda dirham 3g’1
(uchdan bir) misqol og’irlikdagi kumush tanga bo`lgan. Og’irligi 3,12 grammga teng.
Dong — biron narsaning oltidan bir qismi, dinor yoki dirhamning oltidan bir qismiga
to`g’ri keladi (bir dirham 2 kirot, bir qirot 0,19 gr ga teng), XIV – XIX asrlarda bir Buxoro dongi
0,8 kg ga teng bo`lgan.
Jav — og’irlik o`lchovi, arpa donasi, 0,045 grammga teng bo`ladi.
Zar` — uzunlik o`lchovi, 107 sm ga teng.
Zira` — masofa o`lchovi, taxminan 79,8 sm ga teng.
Istor – og’irlik o`lchovi to`rt yarim (21 gr) misqolga teng.
Kurux — masofa o`lchovi, taxminan 2 km.
Misqol — og’irlik o`lchovi birligi. SHarq mamlakatlarida qimmatbaho toshlarning
vaznlarini aniqlash uchun ishlatilgan o`lchov birligi. VI — VIII asrlarda Samarqandda bir misqol
4,6 grammga, o`rta asrlarda O`rta Osiyo hududida bir misqol 4,25 grammga teng bo`lgan. XIX
— XX asrlarda Farg’onada bir misqol 4,53–4,55 grammga teng bo`lgan og’irlik o`lchovi
hisoblangan.
Do'stlaringiz bilan baham: |