Давранов қ. ҚИшлоқ ХЎжалик

Иккинчи усул – Бу эксплант тўқималарида тўғридан-тўғри адвентив 
куртаклар пайдо бўлишини кучайтириш (индукция қилиш). Бу усул ўсимликни 
ажратиб олинган қисмини қулай озуқа муҳитида етишмаган қисмини 
(органларини) ҳосил қилишига асосланган, шундай қилиб, бутун ўсимликни 
ренерация (ҳосил) қилиш. 
7-расм. 
Ўсимликларни 
бор 
меристемааларини 
фаоллаштириш 
усули 
билан 
кўпайтириш 
чизмаси: 
1-тепа меристемаасини юлиб 
ташлаш йўли;
2-озуқа муҳитига цитоки-
нинлар қўшиш йўли
Б/Г – гормонсиз муҳит; 
Ц-цитокининлар,
А-ауксинлар. 

---

51
Адвентив куртак ҳосил қилишни ўсимликни ҳоҳлаган органи ва тўқимаси 
(ажратиб олинган куртак, барг, поя, уруғпалла, илдизни бир қисми ва ҳ.к) 
асосида ташкил этиш мумкин.
Аммо, материал заҳарланмаган (юқумли касалликлардан ҳоли) бўлиши 
шарт. Бу жараён, одатда алоҳида цитокинин ёки уни ауксин билан аралашмаси 
(10:1 ёки 100:1) сақлаган озуқа муҳитида амалга ошади. Ауксин сифатида 
кўпроқ 
-индолил–3-сирка кислота (ИУК) ёки -нафтилсирка кислота (НУК) 
ишлатилади. 
Бу микрокўпайтиришни энг кенг тарқалган усули бўлиб, шу усул билан 
илдиз мевали гуллар (нарцисса, лилия, гиацинт, гладиолус, лолақизғалдоқ); 
Brassica авлодига мансуб ўсимликлар (рангли карам) шунингдек пиёз, 
саримсоқпиёз, помидор ва бошқа бир қатор ўсимликлар кўпайтирилган (3.11- 
расм). 
 
 
8-расм. Ўсимликларни in vitro шароитида 
бор 
бўлган 
меристемааларни 
ўсишини 
фаоллаштириш усули: 
а – стахис; б – анор; в – картошка. 
9-расм. 
Ўсимликларни