O’quv maqsadi tushunarli, aniq, identifikatsiyaga moyil bo‘lishi kerak.
Add title text
Add title text
Add title text
Identifikatsiyalangan o‘quv maqsadini
ifodalashda ishlatiladigan fe’llar, o‘rgatilgan
talaba xatti-harakatini aks ettirishni kerak:
- belgilamoq, guruhlamoq, tuzmoq, ajratmoq,
hisoblamoq, isbotlamoq, soddalashtirmoq,
qismlarga ajratmoq, taqqoslamoq, tizimga
solmoq va boshqalar.
Bunda o‘quv maqsadlarni to‘la tashxislash o‘qitishda esa qayta takrorlanish imkoniyati paydo bo‘ladi. Qayta takrorlanish - bu pedagogik texnologiyaning asosiy majburiy talablaridan biridir.
Click here to add content that matches the title.
№
|
O‘quv maqsadlarning asosiy toifalari
|
Umumlashtirilgan o‘quv maqsadlar turi namunalari-talaba
|
I
|
Bilish
Bu toifa o‘rganilgan materialni konkret faktordan boshlab butun bir nazariyagacha esda saqlash va qayta tiklashni anglatadi.
|
Ishlatiladigan terminlarni biladi, konkret faktorni biladi, uslublar va jarayonlarni biladi, asosiy tushunchalarni biladi, qoida va tamoyillarni biladi
|
II
|
Tushunish
Uning ko‘rsatkichi, materialni bir shakldan boshqa shaklga o‘tkazilishi (ifodaga), materialni interpretatsiyasi (tushuntirish, qisqa bayoni) yoki hodisa va voqealarning kelajagini oqibatlarini (natijalarni) bashorat qilish.
|
Og‘zaki materialni interpretatsiya qiladi, sxema, grafik diagrammalarni interpretatsiya qiladi, og‘zaki materialini materialni matematik ifodaga o‘tkazadi, mavjud materialga asoslanib kelajagini taxminan bashorat qiladi.
|
III
|
Qo‘llash.
Bu toifa o‘rganilgan materialni konkret sharoitlarda va yangi vaziyatlarda qo‘llash ko‘nikmalarani anglatadi. Bunga qoidalar, usullar, tushunchalar, qonunlar, tamoyillar, nazariyalarni qo‘llash kiradi.
|
Tushunchalar va tamoyillardan yangi vaziyatda foydalanadi. Qonun va nazariyalarni konkret amaliy vaziyatda ishlatadi, usullar va jarayonlarni to‘g‘ri qo‘llashni namoyish etadi
|
IV
|
Tahlil
Bu toifa o‘rganilgan material tarkibini bo‘laklarga bo‘lib, uning tuzilmasini yaqqol ko‘rsatish ko‘nikmalarini anglatadi. Bunga butun qismlarini hisoblash, ular orasidagi bog‘liqlikni aniqlash yaxshilik tamoyillarini anglash kiradi.
|
YAshirin tahminlarni belgilaydi. Mantiqiy xatolar va kamchiliklarni ko‘radi, fakt va natija o‘rtasida farqni aniqlaydi, olingan natijalar ahamiyatini baholaydi.
|
V
|
Sintez.
Bu toifa elementlardan, bo‘laklardan yangilikka ega bo‘lgan yaxlitlikni yaratish ko‘nikmasini anglatadi. Bunday yangi mahsulot: ma’ruza ish rejasi, umumlashtirilgan majmuasi bo‘lishi mumkin. Tegishli o‘quv natijalari sxema va tizimlarni tuzishga yo‘naltirilgan ijodiy faoliyatni taqozo etadi.
|
Hajmi katta bo‘lmagan ijodiy ishlar yozadi. Eksperiment rejasini tuzishni taklif etadi. Bu yoki u muammoni echish rejasini tuzish uchun turli sohalardagi bilimlarini qo‘llaydi.
|
VI
|
Baholash.
Ushbu toifa bu yoki u o‘rganilgan materialni konkret maqsad uchun baholash malakasini anglatadi. Baholash aniq mezonlarga tayanishi lozim.
|
YOzma matn shaklida tuzilgan materialning mantiqiyligini baholaydi, xulosalarning mavjud ma’lumotlarga mosligini baholaydi, u yoki bu faoliyat natijasining muhimligini baholaydi
|
Click here to add content that matches the title.
№
|
O‘quv maqsadlari
|
Fe’llar
| |
Bilish
|
Qaytarib aytish .Qayd qilish.Xabar berish ,Nomlamoq, atamoq,YOzmoq
| |
Tushunish
|
Dalillar keltirmoq.Almashtirmoq.Aniqlamoq, belgilamoq.Tushuntirmoq
| |
Qo‘llash
|
Tadbiq etish.Hisoblab chiqarish.Namoyish etish.Foydalanish, o‘rganish.
| |
Analiz
|
Keltirib chiqarish.Ajratib ko‘rsatish.Differensiyalash.Tasniflash
Taklif etish
| |
Sintez
|
Kashf etish.Umumiylashtirish.Rejalashtirish.Ishlab chiqish
| |
Baholash
|
Diagnostikalash.Isbotlash.Asoslash.O‘lchash.Ma’qullash
|
O‘quv fani bo‘yicha o‘quv maqsadlarni aniqlashtirish bu taksonomiya asosida uch bosqichda o‘tkazish tavsiya etiladi:
- Birinchi bosqichda har bir mavzu bo‘yicha tayanch iboralarni aniqlash lozim. Odatda bu 3…5 tayanch iboralar yoki atamadan iborat. Tayanch iboralar, atamalar, tushunchalar yig‘indichi mavzuning asosiy mazmunini, uning mohiyatini belgilaydi. Bir fan bo‘yicha tayanch iboralar, atamalar, tushunchalarning umumiy soni bir necha o‘nlikdan, bir necha yuztagacha bo‘lishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |