Dia para- va ferromagnetizm tabiati

Feromagnetiklarda domenlar prinsipi. Ferromagnetiklar tashqi maydon bo’lish - bo’lmasligidan qat’iy nazar, o’z - o’zidan magnitlanib qolish xususiyatga ega bo’ladilar. Bu hodisani tushuntirish uchun frazsuz fizigi P.Veys (1865 - 1940) domenlar nazariyasini olg’a surdi. Ushbu nazariyaga muvofiq, ferromagnit - juda ko’p miqdordagi kichik mikroskopik sohalar - domenlarga ajratilib, ular o’z -o’zidan magnitiklanadilar. Tashqi magnit maydon bo’lmaganda domenlarning magnit momentlar ham betartib joylashgan bo’lib, bir - birlarini yo’qotadilar. Tashqi maydonga kiritilganda esa maydon alohida atom va molekulalarni emas, balki domenlarni maydon bo’ylab yo’naltiradi. Aynan shu sababli maydon kuchlanganligi ortishi bilan magnitlanish juda tez ortadi. Domenlar o’z - o’zidan maydon bo’ylab joylashib qolishi mumkin. Diamagnetiklardan va paramagnetiklarda farqli ravishda feromagnetiklarning magnit sindiruvchanligi tashqi maydon kuchlanganligiga bog’liqdir.
Ferromagnetiklarning magnit kirituvchanligi ancha katta bo’ladi. Masalan, temir uchun p= 5000, supermalloy qotishmasi uchun p=800000 va hokazo. Ferromagnetiklar hodisasi birinchi bo’lib temirda o’rganilgan. Ferromagnetizm atamasining kelib chiqishi ham shundan.
Adabiyotlar:
1. I.V.Savelyev. "Umumiy fizika kursi." I-qism. Toshkent: O ’qituvchi,1973 y.
2. I.V.Savelyev. "Umumiy fizika kursi." Il-qism. Toshkent: O ’qituvchi,1973 y.
3. I.V.Savelyev. "Umumiy fizika kursi." III-qism. Toshkent: O ’qituvchi,1973 y.
4. S.X. Astanov, M.Z. Sharipov, N.N. Dalmuradova, M.Sh.Ivayev "Fizik kattaliklar va ularning o'lchov biriliklari" elektron o'qitish kursi EHMuchun yaratilgan dastur. O'zbekiston Respublikasi davlatpatent idorasi GUVOHNOMA M DGU 00975 Toshkent, 12 iyul 2005 y.
5. A.G.G’aniev, A.K.Avliyoqulov, G.A.Almardonova “Fizika”Iqism Toshkent 2007 y.
6. S.X.Astanov, M.Z.Sharipov, N.N.Dalmuradova, R.V.Metanidze “Umumiyfizika kursining elektr bo ’limidan ” elektron darslik.