Dia para- va ferromagnetizm tabiati

Magnetiklik xususiyatiga ega bo’lgan moddalar o’zaro di va para magnetiklik xususiyatiga ega bo’lishadi. Bu esa ularning magnatikligidan dalolat beradi.

Moddalarning magnit maydoni

Tokning magnit maydoni

Hozirgi kunda, har qanday maktab laboratoriyasida, o’rtasidagi teshikdan elektr simi o’tgan karton qog’ozga temir qirindilarini sochib, «elektr qarama qarshiligi uyurmasi» hodisasini namoyish qilish orqali, oddiy maktab o’quvchisi ham Ersted tajribasini oson takrorlashi mumkin. Lekin, Erstedgacha bo'lgan hamda, Erstedning o’zi faoliyat yuritgan davrda bu narsaning mohiyatiga erishish oson bo’lmagan. Ersteddan avval ham, elektr tokining magnit xususiyatlarini aniqlashga urinishlar ko’plab bo'lgan. Masalan, rus fizigi Petrov, batareya qutblarini temir va po’lat plastinalari bilan ulab, tokning magnit xususiyatini «tutib olmoqchi» bo’lgan. Petrov o’zining tajriba xonasida bir necha kunlab vaqt o’tkazib, biroq aniq natijaga erisha olmagan. Shuningdek boshqa usul va vositalar bilan mazkur hodisani aniqlashga urinishlar haqida ma’lumotlar bor, biroq, elektr tokining magnit xususiyatlarini birinchi bo’lib to’liq o’rganib chiqqan va batafsil ilmiy tahlil yordamida yoritib bergan olim bu baribir Ersted bo’ldi.

- Stoletov qiyshiqligi diagrammasi

• Ferromagnetizm xususiyatiga ega moddalarda magnetiklik xussiyati 1 dan past bo’ladi μ >> 1.

Magnit dipol momenti. Dia, para va feromagnitiklar
Reja:
1. Muhitning magnit maydoni.
2. Magnit singdiruvchanligi.
3. Dia va para magnetiklar.
4. Feromagneteklar va ularning magnitlanishi.
5. Ferromagnetizmda gisterezis hodisasi. Feromagnetiklarda domenlar prinsipi.
1. Muhitning magnit maydoni. Har xil muhitlami magnit singdiruvchanligi moddalaming magnit xossalarni ularni tashkil etgan atom va molekulalarning hosil qiladigan mikrotoklariga bog’liq bo'lgani haqidagi birinchi ta'limot Amperga tegishli. Amper gipotezasiga asosan moddalarni magnit xossasini, ushbu moddani tashkil etgan atomlar elektronlarini yadro atrofidagi orbital harakati vujudga keltiradi. Bu vaqtdagi orbital tok
J = ev = eu/2nr
e - elektron zaryadi, v - uning aylanish chastotasi, u - elektronning chiziqli tezligi, r- esa orbita radiusi.
Aylanma tokda orbital magnit moment hosil bo'ladi.