Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


bunday holatda epik asarlarni janrlarga ajratishda ulaming boshqa


Download 3.09 Mb.
Pdf ko'rish
bet143/181
Sana23.09.2023
Hajmi3.09 Mb.
#1685579
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   181
Bog'liq
1b0e79145e1d2c06c937d2f1838d8a77 ADABIYOTSHUNOSLIKKA KIRISH

bunday holatda epik asarlarni janrlarga ajratishda ulaming boshqa 
jihatlariga ham e’tibor qilish zarur bo'ladi. Jumladan, asarda qo'yilgan 
muammolar ko'lami janr xususiyatlarini belgilovchi unsur sifatida


olinishi mumkin. Bu jihatdan katta epik shakl boMmish roman dunyoyu 
davmi bilish maqsadiga qaratilgan bo‘lsa, qissa markazida qahramon 
xarakteri, hikoyada esa konkret hayotiy voqea turadi. Ko‘ramizki, 
roman, qissa, hikoya janrlariga mansub asar qahramonlari asarda tutgan 
mavqei, ahamiyati, vazifasi jihatidan farqlanadi. Roman muallifi uchun 
qahramon vosita, — dunyoni anglash (bunisi maqsad) vositasi, 
qissanavis uchun qahramonning o‘zi maqsad (voqea-hodisalar vosita), 
hikoyanavis uchun voqeaning o‘zi maqsad bo‘lib qoladi.
Epik asarlarni janrlarga ajratishda, tabiiyki, hajm mezon 
boMolmaydi. Zero, ayrim hikoya yoki romanlar hajman qissalarga 
yaqin boMishi va aksincha holatlar kuzatilishi mumkin. Biroq odatda, 
hikoya, qissa va romanlar hajmi sanoqdagi tartibga mos tarzda 
kattalashib borishi ham inkor qilib boMmaydigan haqiqatdir.
Epik janrlar bir-biridan badiiy shakl xususiyatlari bilan ham 
farqlanadi. Masalan, syujet nuqtai nazaridan olinsa, roman ko‘p 
planli murakkab syujetga egaligi, qissa syujeti asosan bosh qahramon 
tevaragida uyushishi, hikoya syujeti odatda bitta yoki bir-biriga uzviy 
bogMiq bir necha voqea asosiga qurilishi kuzatiladi.
Hikoya, qissa va roman eposning asosiy janrlari sanaladi. Shu 
bilan birga, epik turning asosiy boMmagan qator janrlari ham mavjud. 
Ulami hayotni badiiy qamrash koMami jihatidan quyidagi tartibda 
tasniflash mumkin:
1) kichik epik shakllar: latifa, masal, hikoyat, rivoyat, ertak, 

Download 3.09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   181




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling