Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi

adabiyotshunosligida adabiyot nazariyasining bir qator masalalari 
ancha keng o‘rganilgan. Keng o‘rganilgan masalalar sirasiga ilmi

---

aruz(A.Navoiy, Bobur), ilmi qofiya, ilmi badia(A.Husayniy) 
kabilami kiritish mumkin. Ko‘rib turganimizdek, bu masalalar 
adabiyotshunoslikning bir qismi — poetika doirasi bilan cheklangan 
edi. Sharqda «muallimi soniy» deb ulug‘lanuvchi Forobiy esa yunon 
faylasufi Arastu ta’sirida va bevosita uning asarlarini sharhlash 
jarayonida badiiy adabiyot spetsifikasi (mohiyati) masalalariga e’tibor 
qilgan edi. Biroq mumtoz adabiyotshunoslikda adabiyot nazariyasi 
ham muayyan bir tizim holiga kelmagan, tadbiqiy xarakterdagi hodisa 
edi. 0 ‘zbek adabiyotshunosligida adabiyot nazariyasining alohida 
tarmoq sifatida shakllanishi ham XX asrda amalga oshdi. 0 ‘zbek 
adabiyotshunosligining ilk nazariyotchilari sifatida A.Fitrat,
A.Sa’diylami ko‘rsatish mumkin. Adabiyotshunosligimizning keyingi 
taraqqiyoti davomida I.Sulton, N.Shukurov, L.Qayumov,
B.Sarimsoqov, B.Nazarov, T.Boboyev kabi qator nazariyotchi 
olimlarning tadqiqotlari adabiy-nazariy tafakkur rivojiga sezilarli hissa 
bo‘lib qo‘shildi.
Adabiyotshunoslikning yordamchi sohalari. Adabiyotshunoslikning 
yuqorida sanalgan asosiy sohalari bilan bir qatorda, ulaming faoliyati 
uchun zarur bo'lgan muayyan amaliy vazifalami bajarish bilan 
shug'ullanuvchi matnshunoslik, manbashunoslik, kitobiyot 
(bibliografiya) kabi qator yordamchi sohalar ham mavjud.
M u t n J i u r i u d i k .
Matnshunoslik bobidagi ilmiy izlanishlaming oxir 
natijasi adabiyot tarixi va nazariyasi uchun manbaviy asos yaratib 
berish bo‘lganligidan unga adabiyotshunoslikning yordamchi