Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi

shakllaridan biri sarbast(erkin she’r)dir. Erkin she’r o‘zbek adabiyotida 
XX asrdan boshlab ommalasha boshlagan. Erkin she’r o‘zbek 
she’riyatida barmoq asosida yuzaga kelgan bo‘lsa-da, uni o‘ziga xos 
bir hodisa, alohida she’r tizimi sifatida shakllanish bosqichidagi hodisa 
sanash mumkin. Erkin she’rda misralardagi bo‘g‘inlar soni ham, 
ulaming cho‘ziq-qisqaligi ham, turoqlanish yoxud qofiyalanish tartibi 
ham erkindir. Sarbastda ohangdorlik ko‘proq intonatsiya hisobiga yuzaga 
chiqadi:
Awal yashashni o‘rgan,
Keyin o‘lishni.
Keyin
Sochilgan suyaklaringni yig‘ib,
Yana jon ato qil o‘zingga-o‘zing.
So‘ngra o‘limning ko‘ziga tik qara.
Joningni olsa olibdi-da!
(U.Azim)
Sarbastda yozilgan she’rning an’anaviy barmoq yoki aruzdagi 
she’rdan farqli jihatlaridan biri shundaki, bundagi ohangdorlik awal 
boshdan ma’lum maromga solinmaydr muayyan maromga mos 
kechinmalar ifodalanmaydi. Aksincha, bunda fikr-tuyg‘uga mos ohang 
so‘zning ma’nosi asosida yuzaga keladi, ya’ni bu o'rinda ma’no asosida 
o‘qiymiz va so‘zlami shunga mos ohanglaiga o‘raymiz.
Tayanch so‘z va iboralar:
she
V tizimi 
vazn (metr) 
metrik she
V tizimi 
sillabik she ’r tizimi 
tonik she
V tizimi

---

sillabo-tonik she r tizimi 
barmoq 
qo'shma vazn 
getrometrik she ’r 
sarbast
Savol va topshiriqlar:
1. “She’riy vazn” va “she’r tizim i” istilohlariga ta’rif bering.Ularning