СУННИЙЛАР ЙЎНАЛИШИ
Шиа атамаси - “гуруҳ” деган маънони англатади.
Шиалар – Али ибн Абу Толиб ва унинг авлодини
Муҳаммад пайғамбарнинг бирдан-бир қонуний ворис-
лари деб ҳисоблайдилар.
Сафавийлар сулоласининг биринчи шоҳи Исмоил XVI
асрнинг бошларида шиаликни Эроннинг расмий
дини деб эълон қилган. Ҳозир ҳам шиалик Эроннинг
ҳукмрон диний эътиқоди ҳисобланади.
Шиалик Ироқ, Афғонистон, Ҳиндистон, Покистон,
Озарбайжон, Ливан, Сурия, Яман ва бошқа давлатларга
ёйилган.
ШИАЛАР ЙЎНАЛИШИ
ШИАЛАР ЙЎНАЛИШИНИНГ СУННИЙЛАР ЙЎНАЛИШИДАН ФАРҚЛИ ЖИҲАТЛАРИ
Дастлабки уч халифа ҳокимиятни зўрлик билан эгаллаган
деб, уларнинг халифалигини тан олмайдилар.
Суннийликда 7 ақида тан олинса, шиалар қуйидаги беш
ақидани тан оладилар: а) Аллоҳнинг ягоналиги; б) Адолат;
в) Охират ва ўлганларнинг тирилиши; г) Пайғамбарлик;
д) Имомат.
Шиалар калимаи шаҳодатга “Алиян валиуллоҳ” сўзларини
қўшиб айтадилар.
Шиаларда давлат тепасида имом – Али авлодлари туриши керак, деб
ҳисоблайдилар. Суннийларда “Имом” диний мансаб ҳисобланади
Шиалар суннийларнинг ҳадисларини тан олмайдилар.
Уларнинг Муҳаммад, Али ва унинг авлодлари номи билан боғлиқ
ҳадислардан “Ахбор” деб номланган тўплами мавжуд.
ХАВОРИЖЛАР ЙЎНАЛИШИ
- Учинчи халифа ўлдирилгандан сўнг ҳокимият учун курашлар авж олади. Унинг ўрнига Али ибн Абу Толиб ҳокимият тепасига келади.
- Халифаликка даъвогарлардан бири Абу Суфённинг ўғли Муовия ўзини Дамашқда халифа деб эълон қилади.
- Али тарафдорлари халифа Алини Муовияга қарши курашга чорлайди.
- 657 йилда Сурияда Муовия ва Али ўртасида Сиффин жанги бўлиб ўтади.
- Али Муовия билан битим тузилади ва уруш тўхтатилади.
- Али билан Муовия ўртасида тузилган битимдан Куфа яқинида турган 12 минг кишидан иборат қўшиннинг бир қисми “ҳукм чиқариш фақат Аллоҳнинг иши” деган шиор билан қўшинни тарк этади.
- Бу воқеа Ҳарура қишлоғида содир бўлганлиги боис улар дастлаб “ҳарурийлар” деб аталадилар. Сўнгра улар “Хавориж” - “Қарши чиқувчилар” номини олади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
