Диссертация илмий раҳбар: доц. Мисиров. К

 
 
 
 
 
 
 
 
 
2.1-rasm. Soliq Kodeksiga muvofiq aktsiz solig’i to’lovchilari. 
Yuqorida ta’kidlanganidek, O’zbekiston Respublikasi Soliq kodeksida aktsiz 
solig’ini to’lovchilar tarkibi keltirib o’tilgan bo’lsada, uchinchi va to’rtinchi 
tasnifiy qatorlarida aks ettirilgan aktsiz solig’i to’lovchilarining mohiyati etarlicha 
ochib berilmagan. Ya’ni soliq to’lovchilarga sodda va tushunarli tilda bayon 
etilmagan. Shu sababli ham, ilmiy tadqiqotlarimizda aktsiz solig’ini to’lovchilar 
tarkibi mazmun va mohiyati jihatidan qayta ko’rib chiqildi hamda Soliq 
kodeksining 229-moddasini quyidagi tahrirda aniqlashtirish maqsadga muvofiq 
degan taklif kiritildi:
229-modda. Soliq to’lovchilar. 
«Aktsiz solig’i to’lovchi yuridik va jismoniy shaxslar quyidagilar 
hisoblanadi»:
- O’zbekiston 
Respublikasida 
aktsiz 
to’lanadigan
tovarlar 
ishlab 
chiqaruvchilar; 
Aktsiz solig’i to’lovchilari 
O’zbekiston 
Respublikasi 
hududida aktsiz 
solig’i solinadigan 
tovarlarni (aktsiz 
to’lanadigan 
tovarlarni) ishlab 
chiqaruvchilar 
O’zbekiston 
Respublikasining 
bojxona hududiga 
aktsiz to’lanadigan 
tovarlarni import 
qiluvchilar 
Oddiy shirkat 
aktsiz 
to’lanadigan tovar 
ishlab chiqargan 
taqdirda, oddiy 
shirkat 
shartnomasining 
oddiy shirkat 
ishlarini yuritish 
zimmasiga 
yuklatilgan 
sherigi 
(ishtirokchisi) 
Aktsiz to’lanadigan 
tovarlarning ayrim turlari 
bo’yicha aktsiz 
to’lanadigan tovarlar 
ishlab chiqaruvchi 
bo’lmagan shaxs 
O’zbekiston Respublikasi 
Vazirlar Mahkamasining 
qaroriga binoan aktsiz 
solig’ini to’lovchilar 

---

36 
- O’zbekiston Respublikasi hududiga tovarlarni (import) qiluvchilar; 
- O’zbekiston Respublikasi hududidan ba’zi tovarlarni chiqarib ketuvchilar; 
- Aktsiz solig’iga tortilgan tovarlarni ishlab chiquvchi yuridik shaxslar etib 
belgilanishi mumkin». 
Soliq Kodeksining mazkur moddasiga taklif etilayotgan o’zgartirishlardan 
kelib chiqib, aktsiz solig’i to’lovchilarini quyidagicha tasniflash mumkin (2.2-
rasmga qarang)