Диссертация илмий раҳбар: и ф. н., доцент И.Қўзиев

6-жадвал 
«Трест 12» ОАЖ
да асосий воситалар таркиби, тузилиши ва ўзгаришининг 
таҳлили
1
Кўрсаткичлар 
2012 йил
бошига 
2013 йил
охирига 
Фарқи (+;-) 
минг сўм 
Минг сўм 
Минг сўм 
1. 
Ишлаб 
чиқариш 
асосий воситалари 
3277580 
3504550 
226970 
2. 
Ноишлаб чиқариш 
асосий воситалари 
148654 
159125 
10471 
Жами асосий воситалар 
3426234 
3663675 
237441 
Жадвал маълумотларидан кўриниб турибдики, корхонада жами асосий 
воситалар қиймати йил охирида йил бошига нисбатан 237441 минг сўмга 
1
Муаллиф томонидан ишлаб чиқилган. 

---

79 
кўпайган. Ушбу кўпайиш деярли ишлаб чиқариш асосий воситаларининг 
кўпайиши ҳисобига рўй берган.
Корхонада мавжуд бўлган ноишлаб чиқариш асосий воситалари 
қиймати йил охирида йил бошига нисбатан 10471 минг сўмга кўпайган. 
Иқтисодий таҳлилда асосий воситаларнинг таркибига баҳо берганда, 
аввало, унинг ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш асосий воситаларига 
бўлинишига чуқур эътибор қаратади. Ишлаб чиқариш асосий воситалари 
корхонада маҳсулот ишлаб чиқариш, хизмат кўрсатиш ва иш бажаришда 
бевосита иштирок этадиган асосий воситалардир.Ноишлаб чиқариш асосий 
воситалари корхонада бевосита ишлаб чиқариш жараёнига боғлиқ бўлмаган 
ҳолда, корхона хўжалик фаолиятининг узлуксизлигини таъминлашда 
билвосита иштирок этади. Йил охирида жами асосий воситалар таркибида 
ишлаб чиқариш асосий воситаларининг улуши 95,66 фоизга тенг бўлган 
бўлса, ноишлаб чиқариш асосий воситаларининг улуши 4.34 фоизга тенг 
бўлган. 
Асосий воситаларнинг динамикаси деганда уларнинг йиллар бўйича 
ўзгаришлари тушунилади. Динамик ўзгаришлар асосида корхонада асосий 
воситаларнинг йиллар бўйича мутлақ ва нисбий ўзгаришларига баҳо 
берилади. Шу билан биргаликда корхонада асосий воситаларнинг 
бажарадиган вазифаларига кўра турларини таҳлил қилиш ҳам долзарб 
ҳисобланади.