Dissotsiatsiya qaytar jarayondir
ta’siri. 117. Gidroliz darajasi va konstantasi
Download 81.88 Kb.
|
JAVOBLAAAR
- Bu sahifa navigatsiya:
- CH 3 COO - + H 2 O = CH 3 COOH + OH
- CH 3 COO - + NH 4 + + H 2 O = CH 3 COOH + NH 4 OH
- Gidrolizlanish darajasi
- Gidroliz jarayoni farmasiyada katta ahamiyatga ega.
ta’siri.
117. Gidroliz darajasi va konstantasi. Gidroliz reaksiyasi qaytar bo’lganligi uchun unda muvozanat qaror topadi. Muvozanatga massalar ta’siri qonunini tatbiq etamiz. Masalan: kuchsiz kislota va kuchli asosdan hosil bulgan tuz CH3 COO- + H2O = CH3 COOH + OH –
[CH3COOH]*[OH-] [CH3COOH]*[OH-] K= ---------------------------; Kg=K*[H2O]= --------------------------- [CH3COO-]*[H2O] [CH3COO-]
Shu tenglamani surat va maxrajini [H+] ga ko’paytirsak: [CH3COOH]*[OH-]*[H+] [OH-]*[H+] Kg=--------------------------- = -------------- [CH3COO-]*[H+] Kkis
[OH-]*[H+]=Kw qiymat suvning ion kopaytmasi ekanligi hisobga olinsa Kw Kg=--------------------- Kkis Agar NH4Cl+H2O=NH4OH+HCl NH4+ + H2O = NH4OH +H + [ NH4OH]*[H +] Kg= -------------------- [ NH4+]
Bu tenglamani ham surat va maxraji [OH-] ga ko’paytirilsa, unda [ NH4OH]*[H +]*[OH-] [H +]*[OH-] Kg= ---------------------------- = -------------- [ NH4+]*[OH-] K asos
Kw Kg= ---------------; K asos Tuzning gidroliz konstantasi asos yoki kislotaning dissotsiyalanish konstantasi qancha kichik bolsa yuqori bo’ladi. Agar tuz kuchsiz asos va kuchsiz kislotadan tashkil topgan bo’lsa gidroliz konstantasi CH3COO - + NH4+ + H2O = CH3COOH + NH4OH [ CH3COOH] * [ NH4OH] Kg=---------------------------------- ; [ CH3COO -]*[ NH4+] Agar bu tenglama [H+]*[OH-] ga ko’paytirilsa:
[ CH3COOH] *[ NH4OH]* [H+]*[OH-] [H+]*[OH-] Kg=-------------------------------------------------= ------------------ [ CH3COO -]*[ NH4+] [H+]*[OH-] Kkis*Kasos
[H+]*[OH-] Kw Kg=------------------= ------------ Kkis*Kasos Kkis*Kasos Kw Kg=------------------- Kkis*Kasos
Bu tenglamaga ko’ra kislota va asosnong dissotsilanish konstantasi qancha kichik bo’lsa uning gidrolizlanish konstantasi shuncha yuqori bo’ladi. Gidrolizlanish darajasi Kuchli asos va kuchsiz kislotadan hosil bo’lgan tuzlarnong gidrolizini ko’raylik. CH3COONa +H2O = CH3COOH + NaOH CH3COO- + +H2O = CH3COOH + OH- ( 1-b)*C bC bC [ CH3COOH] [OH-] bCbC b2C Kg=-----------------------------= --------------=---------- [CH3COO-] ( 1-b)*C ( 1-b)
b2C Kg Kg=--------------; 1 - b = 1 Kg= b2C ; b2=-------- ( 1-b) C
Demak, gidroliz darajasi kuchli asos va kuchsiz kislotadan hosil bo’lgan tuzning konsentrasiyasi qancha kichik bo’lsa gidroliz darajasi yuqori bo’ladi. NH4Cl+H2O= NH4OH + HCl NH4+ +H2O = NH4OH + H+ (1- b)C bC bC
[NH4OH] *[ H+] bC bC b2C2 b2C Kg= ------------------- = ---------------= -------------= -------------- [NH4+] (1- b)C (1- b)C (1- b)
b2C Kg Kg=------------------; (1- b) =1 ; b2C =Kg ; b2=----- (1- b) C Kuchsiz asos bilan kuchli kislotadan iborat bo’lgan tuzlar uchun gidroliz darajasi tuzning konsentrasiyasiga teskari bog’langan. Eritma qancha suyultirilgan bo’lsa gidroliz shuncha tez boradi. Agar asetat ammoniyning gidrolizlanishi hisobga olinsa , CH3COONH4 Bu modda ham anion va ham kation bo’yicha gidrolizga uchraydi: CH3COONH4 + H2O = CH3COOH + NH4OH CH3COO- + NH4+ + H2O = CH3COOH + NH4OH b C bC (1- b)*C (1- b )*C Kw (1- b)*C* (1- b )*C ( 1-b)2 Kg= -----------= --------------------------= ------- Kas*Kkis b C* bC b2
( 1-b)2 ( 1-b)2 Kw Kg= -----------; ----------= --------- b2 b2 Kas*Kkis Demak, gidroliz darajasi kuchsiz asos va kuchsiz kislota uchun eritma konsentrasiyasiga bog’liq emas. Gidroliz jarayoni farmasiyada katta ahamiyatga ega. Ko’pgina dori moddalari eritmada tayyorlanadi.Masalan. yiringli yaralarni tuzatish uchun Pb(NO3)2 ishlatiladi. Bu tuz gidrolizlanishi tufayli PbOHNO3 hosil bo’lib asosiy ta’sir etuvchi modda ana shu hisoblanadi. Download 81.88 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling