Doklad Mavzu: Suvda va quruqlikda yashovchilar ekologiyasi Bajardi : Nusratillayev Humoyiddin Toshkent 2022 Reja: Kirish. Asosiy qism

Doklad

Mavzu: Suvda va quruqlikda yashovchilar ekologiyasi

Bajardi : Nusratillayev Humoyiddin

Toshkent 2022

Reja:
Kirish.
Asosiy qism.

1. 
   Suvda ham quruqlikda yashovchilar (Amphibia)ning umumiy tuzilishi
   
2. 
   Suvda ham quruqlikda yashovchilarning sistematikasi
   
3. 
   Suvda ham quruqlikda yashovchilar ekologiyasi
   

Xulosa
Foydanilgan adabiyotlar ro’yhati.

Kirish.
To'rtoyoqlilar qisman (suvda ham quruqlikda yashovchilar) yoki butunlay (sudralib yuruvchilar, qushlar, sut emizuvchilar) quruqlikda hayot kechirishga o'tgan umurtqali hayvonlardir.
Ayrim to'rtoyoqlilar qaytadan suvda yashashga o'tgan (ko'pchilik dumli amfibiyalar, timsohlar, ayrim toshbaqalar, ilonlar, pingvinlar, kurakoyoqlilar, kitsimonlar va boshqalar). Barcha to'rtoyoqlilar o'pka bilan nafas oladi. Ikkita qon aylanish doirasiga ega bo'lib, ikki juft harakat organlari ko'p richaglar shaklida besh barmoqli bo'ladi. Richaglar oyoqlami faqat tanaga nisbatan emas, balki oyoqlaming ayrim qismlariga nisbatan harakat qilishga imkon beradi. To'rtoyoqlilaming katta sinfi suvda ham quruqlikda yashovchilar, sudralib yuruvchilar, qushlar va sut emizuvchilar sinfiga bo'linadi.
Amfibiyalar eng sodda tuzilgan quruqlikda yashovchi umurtqalilar. Tuxumlari tashqi muhitda (suvda) urug'lanadi. Lichinkasi suvda rivojlanadi, metamorfoz orqali voyaga yetadi. Ana shu davrda lichinkaning jabrasi o'pka bilan almashinadi, ikki juft quruqlikda harakatlanish organi besh barmoqli oyoqlari paydo bo'ladi, qon aylanish va sezgi organlari sistemasida katta o'zgarishlar sodir bo'ladi. Shuning bilan birga amfibiyalaming quruqlikda yashashga moslanish belgilari uncha yaxshi rivojlanmagan. O'pkasi kuchsiz rivojlanganligi tufayli terisi ham nafas olishda ishtirok yetadi. Uch kamerali yuragi qonni arteriya va vena qoniga ajratishga imkon bermaganligi tufayli ko'pchilik to m irlarid a aralash qon oqadi. H arak at o rg a n la ri kuch siz rivojlanganligidan tanasini yerdan ko'tarib turolmaydi.

1.