Доклады Лекции Справочники Методички Ii-qism Toshkent-2010 Название Ii-qism Toshkent-2010 страница 1/8
Magnit maydonni zaryadlangan zarraga ta’siri. Lorens kuchi
Download 424.98 Kb. Pdf ko'rish
|
Ii-qism Toshkent-2010
|
Magnit maydonni zaryadlangan zarraga ta’siri. Lorens kuchi. Yuqorida magnit maydondagi tokli o`tkazgichga ta’sir
etuvchi kuch bilan tanishdik. Bu kuchning vujudga kelishini Lorens quyidagicha tushuntirdi: o`tkazgichda tok tashishda qatnashib tartibli xarakat qilayotgan zaryadlarga magnit maydon ta’sir etadi. Lekin bu zaryadlar o`tkazgich sirti bilan chegaralangan hajm ichida xarakat qilayotganliklari uchun ularga magnit maydon tomonidan ta’sir qilayotgan kuchlarning yig`indisi tokli o`tkazgichga ta’sir etuvchi kuch sifatida namoyon bo`ladi. Shuning uchun Amper qonunini ifodasidan foydalanib magnit maydonda xarakatlanuvchi zaryadga ta’sir etuvchi kuchni topish mumkin. Buning uchun o`tkazgichdan o`tayotgan tok kuchining qiymati I =jS=qnJS (1) ekanligidan foydalanib, tok kuchi I ning o`tkazgich elementi d ga ko`paytmasini quyidagi ko`rinishda yozamiz:
25.03.2021 Ii-qism Toshkent-2010 https://uz.denemetr.com/docs/769/index-87927-1.html 11/17
Id = qnJSd
= qJndV (2)
(1) va (2) larda j -tok zichligi, S-o`tkazgichning ko`ndalang kesimi, n-o`tkazgichning birlik xajmidagi zaryad-tashuvchilarning soni, u-zaryad tashuvchining tartibli xarakat tezligi, q-uning zaryadi, dV=Sd o`tkazgich elementining xajmi. Agar n dV ni, ya’ni o`tkazgichning dV xajmidagi zaryad tashuvchilarning sonini dn deb belgilasak, (2) quyidagi ko`rinishga keladi: Id = qJdn (3) Buni Amper kuchi dF=IdlBsina ga qo`ysak dF=qJBsina dn buni vektor ko`rinishi dF=[JB]qdn (4)
25.03.2021 Ii-qism Toshkent-2010 https://uz.denemetr.com/docs/769/index-87927-1.html 12/17
Mazkur ifoda dn dona xarakatlanuvchi zaryad tashuvchiga magnit maydon tomondan ta’sir etuvchi kuchni xarakterlaydi. Shuning uchun bir dona zaryad tashuvchiga ta’sir etuvchi kuch (bu kuchni, odatda, Lorens kuchi deb ataladi): F l
l =Jbq sina (5) Lorens kuchining yo`nalishi ham chap qo`l qoidasi asosida topiladi. Lekin bu yo`nalish musbat zaryadli (q>0) zarralarga magnit maydonda ta’sir etuvchi kuchning yo`nalishi bo`ladi. Manfiy zaryadli (q< 0) zarraga ta’sir etuvchi kuchning yo`nalishi esa qrama-qarshi bo`ladi. Lorens kuchi zarraning xarakat yo`nalishiga perpendikulyardir. Shuning uchun Lorens kuchi ta’sirida yo`nalishi o`zgaradi xolos. Download 424.98 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|