Dori vositalarining yaratilish jarayoni va ta’sir qilish mexanizmlari

Dori preparatiga qo’yiladigan talablar: 
Farmakolog bilan bir vaqtda mutaxassis – provizorlar ham ish olib boradilar. Ular eng 
ma’qul bo’lgan ratsional dori shaklini aniqlab beradilar. Shu bilan preparatning klinik 
sinovlargacha bo’lgan bosqichi o’z yakuniga yetadi. Har bir davlatda dori vositasini klinik sinash 
va kelgusida dori preparati sifatida qo’llash uchun ruxsatnoma taqdim etuvchi tashkilot mavjud.
Dori preparatini aprobatsiya uchun qabul qilgan klinitsist olim oldida turgan vazifa ham 
xuddi farmakologlar kabi moddaning dorivorlik xususiyatini baholash va uni qo’llashda kelib 
chiqishi mumkin bo’lgan nojo’ya ta’sirlarni aniqlashdir. Biroq klinitsistlar farmakologlar duch 
kelmaydigan qiyinchilikka duch keladilar, bu inson ongining dori ta’siriga baho berishga 
ko’rsatadigan ta’siridir. Ayrim kasalliklarda shifokorning nufuzi va singdirishi, kasalxona rejimi, 
dieta sabab kasalning ahvoli yahshilanishi ham mumkin. Shu sababli davolashga ta’sir etuvchi 
qo’shimcha faktorlarni inobatga olgan holda dori vositasining haqiqiy ta’sirini ajratib olish zarur. 
Buning uchun platsebo (bo’sh dori) usulidan foydalaniladi. Misol uchun, be’morlarning tezkor 
effektiv da’vo zarur bo’lmagan bir guruhiga, dori vositasi bo’lgan tabletkalar, ikkinchi guruhiga 
esa tashqi ko’rinishi o’xshash bo’lgan ammo dori vositasi tutmagan platsebo tabletkalar beriladi. 
хavfsiz
effektiv
Kimyoviy va
metabolik
chidamli
Oson
so’riluvchi
Sintezlanishi
qulay
Normativ-huquqiy
patentlanishi

---

Agar bunday da’vo natijasida birinchi guruh be’morlarining taxminan 60 % da salomatligi 
yahshilansa, ikkinchi guruhda esa 30 % bemorlarning sog’lig’I yahshilangani kuzatilsa, bunda dori 
vositasining samarasi platsebo ustidan yaqqol namoyon bo’ladi. Demak preparat samarali degan 
xulosaga kelish mumkin. Agar preparatning effekti platsebo ko’rsatgan tatijaga teng bo’lsa, 
preparat samarasiz deb hisoblanadi. Preparatlarni ishlab chiqish bilan nisbatan yosh bo’lgan fan –